"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Προς ένα νέο Σιδηρούν Παραπέτασμα;

Διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης, οικονομολόγος και συγγραφέας. Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο "Εθνική εικόνα και οικονομική ανάπτυξη" μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ.


Όποιος μένει πολλά χρόνια στην εξουσία, χάνει την επαφή  με την πραγματικότητα, νοιώθει παντοδύναμος και αναντικατάστατος και εύκολα παρανοεί. Αυτό διδάσκει η ιστορία, αυτό συνέβη και με το Β. Πούτιν. Ενεπλάκη σε έναν παρανοϊκό πόλεμο που θα έχει συνέπειες για τη χώρα του, για την Ευρώπη, για την παγκόσμια τάξη πραγμάτων και αναπόφευκτα για τον ίδιο. Και όλα αυτά ενώ θα μπορούσε με τη στρατιωτική περικύκλωση της Ουκρανίας και την απειλή πολέμου να επιτύχει την αυτονομία των Ρωσόφωνων περιοχών ή ακόμα και την ομοσπονδοποίηση της Ουκρανίας. Κανένας δυτικός δεν θα πήγαινε να πολεμήσει για την Ουκρανία. Το θέμα της Κριμαίας το είχε άλλωστε καταπιεί η Δύση!

Οι συνέπειες αυτού του πολέμου θα είναι τραγικές για τους λαούς της Ουκρανίας και  της Ρωσίας.  

Η Ουκρανία θα χρειαστεί να ανοικοδομηθεί από την αρχή και μεγάλο μέρος του πληθυσμού της θα ξεριζωθεί, όπως οι Αρμένιοι και οι Έλληνες όταν ξεκληρίστηκαν από τους Οθωμανούς. 

Ο ρωσικός λαός θα ξαναβιώσει τη φτώχεια του σοβιετικού καθεστώτος, τη στιγμή που η αυταρχική ηγετική νομενκλατούρα και η κλεπτοκρατική ολιγαρχία θα διάγουν πολυτελή ζωή, όμοια με αυτή της κομμουνιστικής νομενκλατούρας των προγόνων τους. Η φυγή των δυτικών επενδυτών, επιχειρήσεων και κεφαλαίων  από τη Ρωσία θα κάνει τη ζωή στη χώρα γκρίζα, θλιβερή και μονολιθική. Ήδη 300 περίπου επιχειρήσεις επώνυμων brands ανέστειλαν τη δραστηριότητά τους ή αποσύρθηκαν από τη Ρωσία. Τον χρηματοοικονομικό και εμπορικό αποκλεισμό και τη φυγή των επιχειρήσεων τεχνολογίας (Dassault Systemes, Exon Mobil, Shell, Apple, Mercedes, BMW, Renault, κ.ά.) και διατραπεζικών συναλλαγών (Mastercard, Visa, κ.ά.) θα ακολουθήσουν ανεργία, υψηλός πληθωρισμός, υποτίμηση του νομίσματος, άνοδος των επιτοκίων και πολύ πιθανά χρεοκοπία η οποία θα φέρει φτώχεια.

Πολλές δυσκολίες θα αντιμετωπίσει βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα και  η Ε.Ε. Ακριβή ενέργεια, υψηλές τιμές καταναλωτικών αγαθών, πληθωρισμός,  ακριβό χρήμα δανεισμού και εκτροχιασμός των δημοσιονομικών δεδομένων δεν μπορούν να αποφευχθούν. Όμως η Ε.Ε. και η Δύση έχουν τις δυνατότητες και τα μέσα να ξαναφέρουν το καράβι στη σωστή πορεία. Η έκδοση ενός ευρω-ομολόγου για στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών για το κόστος της ενέργειας βρίσκεται ήδη στο τραπέζι των συζητήσεων. Θα ματώσουμε όλοι, αλλά το τραύμα μας είναι ιάσιμο. Το βασικότερο θετικό στοιχείο για την Ε.Ε. είναι όμως το γεγονός ότι αυτός ο πόλεμος την ξύπνησε πρώιμα από τη χειμερία της νάρκη. Ο φόβος εκτόξευσε στα ύψη τις ανησυχίες της ίδιας της ύπαρξής της. Οι αποφάσεις για στρατιωτική ισχυροποίηση ήταν ακαριαίες! Η απόφαση της Γερμανίας να διαθέσει άμεσα για  τον αμυντικό της εξοπλισμό εκατό δισ. ευρώ είναι εντυπωσιακή, διότι μετά τον Β΄Π.Π. δεν δαπανούσε σημαντικά ποσά για την άμυνά της.

Ο γίγαντας ξύπνησε! Γαλλία και Αγγλία αποφάσισαν να συνοδοιπορήσουν, η Πολωνία χώνεται όλο και βαθύτερα στην Αγκαλιά των Η.Π.Α. και Σουηδία και Φιλανδία συζητούν την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Η τρεκλίζουσα επί δεκαετίες κοινή αμυντική και εξωτερική πολιτική της Ε.Ε.  ωριμάζει ακαριαία, εν μέσω της επήρειας του ρωσικού πολικού ψύχους, και ο γεωπολιτικός της ρόλος αναβαθμίζεται χωρίς γραφειοκρατικές ήξεις-αφήξεις.

Άμεσοι θα είναι, επίσης, και οι σχεδιασμοί της Ε.Ε. για ενεργειακή απεξάρτηση  από τη Ρωσία και για ενεργειακή αυτονομία. Είναι απόλυτα σίγουρο πως προγράμματα χρηματοδότησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εγκαταστάσεων LNG και προγραμμάτων πύρινης σύντηξης και υδρογόνου θα τρέξουν πολύ πιο γρήγορα στο άμεσο μέλλον στην Ε.Ε.

Όμως, τα τραύματα της Ρωσίας και της Ουκρανίας θα χρειαστούν πολύ χρόνο για να ιαθούν.

 Τα βασικά πιθανά σενάρια που ενδέχεται να υλοποιηθούν στο άμεσο μέλλον είναι τέσσερα.

Το πρώτο και ευνοϊκότερο για όλους, είναι να υπάρξει εντός των επόμενων ημερών συνθηκολόγηση τύπου loose-loose μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών.  

Ο Β. Πούτιν θα πάρει κάποια από αυτά που διεκδικούσε, αλλά θα βγει "τσαλακωμένος", διότι αφενός συνειδητοποίησε πως ο πανίσχυρος στρατός που δεν είναι και τόσο ισχυρός, αφετέρου θα "καταπιεί" και την απαίτηση για απομάκρυνση του Ζελένσκι από την Εξουσία. Στα κέρδη του μπορεί να προσμετρηθεί και η πιθανότητα αποφυγής της χρεοκοπίας της Ρωσίας, η οποία προδιαγράφεται από τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. 

Ο Ζελένσκι θα παραχωρήσει αυτονομία ή ανεξαρτησία στις επίδικες ρωσόφωνες περιοχές και θα αποδεχτεί τους όρους για ουδετερότητα, αφοπλισμό και μη είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

Στο δεύτερο σενάριο, ο Β. Πούτιν θα καταλάβει αργά ή γρήγορα ολόκληρη την Ουκρανία και στη συνέχεια θα εγκαταστήσει μια απόλυτα ελεγχόμενη κυβέρνηση-μαριονέττα, η οποία θα προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος.  

Το νέο Σύνταγμα θα μετατρέψει την Ουκρανία σε ομοσπονδιακή "δημοκρατία", με τις ανατολικές διεκδικούμενες ρωσόφωνες περιοχές να απολαμβάνουν πλήρη αυτονομία (ήπια εκδοχή). Στο ίδιο σενάριο, αντί της αυτονομίας,  ένα δεύτερο ενδεχόμενο είναι η διεξαγωγή δημοψηφίσματος στις εν λόγω περιοχές για απόσχιση και πλήρη ανεξαρτησία (σκληρή εκδοχή). Το σενάριο αυτό μπορεί πολύ σύντομα να ακυρωθεί από τις εσωτερικές εξελίξεις στο εσωτερικό της Ρωσίας, κυριότερη των οποίων θα είναι η χρεοκοπία, την οποία χρηματοπιστωτικοί οίκοι της Δύσης θεωρούν πολύ πιθανό να συμβεί μέσα στον Απρίλιο.

Το τρίτο σενάριο είναι να εφαρμόσει ο Β. Πούτιν την ήπια εκδοχή του δεύτερου σεναρίου και να αναζητήσει κεφάλαια και αγορές για την ενέργεια και τις  πρώτες ύλες στην Κίνα και την Ινδία, πριν χρεοκοπήσει.  

Σε περίπτωση που ευοδωθεί αυτό το σενάριο θα δημιουργηθεί ένας ισχυρός ευρασιατικός πόλος, ως αντίπαλο δέος προς τον Δυτικό. 

Όμως, το σενάριο αυτό έχει πολλές δυσκολίες, διότι η επιτυχία του εξαρτάται από δύο άλλους ισχυρούς παίκτες, που δεν θα ήθελαν να έρθουν σε ρήξη με τη Δύση, για χάρη του Β. Πούτιν

Η Κίνα παράγει τη μεγαλύτερη παγκόσμια ποσότητα τεχνολογικών προϊόντων, τα οποία διαθέτει στην εύπορη Δύση, ενώ έχει συμβόλαια προμήθειας πετρελαίου από τα Αραβικά κράτη και χώρες της Αφρικής. Στις τελευταίες,  η Κίνα έχει επενδύσει τεράστια κεφάλαια στην εξόρυξη πετρελαίου, ορυκτών και  σπάνιων γαιών. Με άλλα λόγια η Αφρική είναι για την Κίνα σπουδαιότερη από τη Ρωσία. Μια φτωχή Ρωσία, αποκλεισμένη από τη Δύση δεν έχει για την Κίνα καμία αξία ως καταναλωτής!  

Και η Ινδία, παρά τη συνεργασία της με τη Ρωσία στην έρευνα και στην παραγωγή αμυντικού εξοπλισμού, δεν πιστεύω πως είναι διατεθειμένη να δυσαρεστήσει τη Δύση για λογαριασμό του Β. Πούτιν. Ακόμα όμως και εάν υλοποιηθεί αυτό το σενάριο, η Ρωσία θα εξελιχθεί σε υποτελή της Κίνας. Στην περίπτωση αυτή ο Β. Πούτιν θα βρεθεί σε πλήρες αδιέξοδο, το οποίο θα επιταθεί από την εσωτερική κοινωνική αναταραχή στη Ρωσία και από τις επιθέσεις αντεκδίκησης που θα λαμβάνουν χώρα στο έδαφος της Ουκρανίας. Η Ουκρανία θα αποδειχθεί μια χαίνουσα πληγή για τη Ρωσία, όπως η Παλαιστίνη για το Ισραήλ. Μόνο που η τεράστια Ουκρανία στην καρδιά της Ευρώπης δεν είναι Λωρίδα της Γάζας!  Τα όπλα μπορούν να εισέρχονται στη χώρα διαρκώς και από παντού!

Το τέταρτο σενάριο είναι...


 να κατακτήσει ο Β. Πούτιν τις επόμενες δυο –τρεις εβδομάδες ολόκληρη την Ουκρανία και πριν προλάβει να υλοποιήσει κάποιο από τα προηγούμενα σενάρια η Ρωσία να χρεοκοπήσει. 

Στην περίπτωση αυτή, οι εξελίξεις στο εσωτερικό της Ρωσίας δεν μπορούν να προβλεφθούν. Αργά ή γρήγορα  η κοινωνική αναταραχή θα είναι σφοδρή και δεν θα μπορεί να ελεγχθεί. Η ζωή του ίδιου του Β. Πούτιν θα κινδυνέψει από το ίδιο το στενό κλεπτοκρατικό περιβάλλον της νομενκλατούρας που τον υπηρετεί. Ήδη κάποιοι ολιγάρχες τον έχουν επικηρύξει! Πέρα από μερικούς κόλακες, κανείς δεν σέβεται έναν ηγέτη που ζει απομονωμένος και αποκομμένος από την πραγματικότητα. Και, ακόμα και εάν διοικεί από κάποιο παλάτι-καταφύγιο, ο κίνδυνος για τη ζωή του θα επικρέμεται διαρκώς πάνω από το κεφάλι του σαν δαμόκλεια σπάθη. Άλλωστε, η ιστορία απέδειξε επανειλημμένα πως  ακόμα και στα καλύτερα παλάτια υπάρχει πάντα ένα Βρούτος!

 

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΝΟΗΣΙΕΣ ΔΕΝ ΕΧΩ ΞΑΝΑΚΟΥΣΕΙ, ΑΛΛΑ ΤΙ ΝΑ ΜΑΣ ΠΕΙ ΕΝΑΣ ΔΥΤΙΚΟΦΙΛΟΣ ΑΝΑΛΥΤΗΣ