Θα αναφερθώ στα γεγονότα με τη σειρά για να βγάλουμε νόη
Το Σάββατο 7 Νοεμβρίου γίνεται πλέον σαφές ότι ο Τραμπ χάνει τις εκλογές κι ότι οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν σε κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας για την προμήθεια των ρωσικών πυραύλων S-400.
Ακολουθούν τα εξής.
Την Κυριακή 8 Νοεμβρίου ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου τηλεφωνεί στον Ν. Δένδια. Το περιεχόμενο της συνομιλίας δεν δημοσιοποιείται.
Την Παρασκευή 20 Νοεμβρίου ο Ιμπραχίμ Καλίν («προεδρικός εκπρόσωπος» του Ερντογάν, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό...) μεταβαίνει στις Βρυξέλλες. Εκεί συναντάται διαδοχικά με τη Μάριεμ βαν ντεν Χέβελ (σύμβουλο για τα εξωτερικά του Σαρλ Μισέλ, προέδρου του Συμβουλίου), τον Μπιερν Ζάιλμπερτ (διευθυντή του γραφείου της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προέδρου της Επιτροπής) και τη Χέλγκα Σμιντ (γενική γραμματέα της Εξωτερικής Υπηρεσίας της ΕΕ). Υψηλόβαθμα αλλά όχι πολιτικά στελέχη της Ενωσης.
Το Σάββατο 21 Νοεμβρίου το τουρκικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu μεταδίδει τις συναντήσεις και αναφέρει (μεταξύ άλλων) ότι συζητήθηκε το ενδεχόμενο μιας νέας συμφωνίας για το Μεταναστευτικό.
Ο Καλίν δεσμεύτηκε να διατυπώσει η Τουρκία «νέες ιδέες για μια δίκαιη και μόνιμη λύση του Κυπριακού» καθώς κι ότι «είναι έτοιμη να αρχίσει διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα».
Σημείωσε επίσης (πάντα κατά το τουρκικό πρακτορείο) ότι «οι διμερείς σχέσεις δεν πρέπει να παίρνουν όμηρο τις ευρω-τουρκικές σχέσεις». Το πιάσαμε το υπονοούμενο.
Την επόμενη μέρα, Κυριακή 22 Νοεμβρίου, ο Ερντογάν θυμήθηκε ότι «δεν είμαστε πουθενά αλλού από την Ευρωπη, θέλουμε να οικοδομήσουμε το μέλλον μας μαζί με την Ευρώπη».
Τη Δευτέρα 23 Νοεμβρίου ο εκπρόσωπος για τα εξωτερικά θέματα της Κομισιόν Πέτερ Στάνο διεκρινίζει πάντως ότι «οι προσδοκίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν γίνει απολύτως σαφείς».
Και προσθέτει: «αποκλιμάκωση».
Την Τρίτη 24 Νοεμβρίου ο Τσαβούσογλου (που μάλλον τον είχε υπερκεράσει ο Καλίν στις Βρυξέλλες) δήλωνε ότι «η Τουρκία αναμένει από την Ευρωπαϊκή Ενωση να αναγνωρίσει τα λάθη της» αλλά την ίδια στιγμή έκανε άνοιγμα στην επερχόμενη διοίκηση Μπάιντεν.
Την Τρίτη 1η Δεκεμβρίου όμως ο Τσαβούσογλου εμφανίζεται με άλλη «γραμμή». Επιτίθεται στις ΗΠΑ (επειδή «υποστηρίζουν τις μαξιμαλιστικές θέσεις» Ελλάδας και Κύπρου), στη Γαλλία (την χαρακτηρίζει «απειλή» για τη συνοχή του ΝΑΤΟ), στην «ομάδα Μινσκ» ΗΠΑ - Ρωσία - Γαλλία της ΟΑΣΕ (επειδή είναι «προκατειλημμένοι» υπέρ της Αρμενίας) και θεωρεί πως «ο μόνος τίμιος διαμεσολαβητής» είναι η Γερμανία.
Στις 2 Δεκεμβρίου το Euractiv κάνει λόγο για «κωλοτούμπα» (u-turn) του Ερντογάν αλλά αμφιβάλλει για την αξιοπιστία της.
Στις 9 Δεκεμβρίου, παραμονή της Συνόδου Κορυφής, ένας «άλλος» Τσαβούσογλου τηλεφωνεί στον γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ζαν-Ιβ λε Ντριάν. Το Anadolu αναφέρεται απλώς στο τηλεφώνημα.
Ο εκπρόσωπος όμως του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι ο Λε Ντριάν «υπενθύμισε τις γαλλικές κι ευρωπαϊκές απαιτήσεις αποσαφήνισης (σ.σ. της τουρκικής στάσης), οι οποίες αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για την επανάληψη μιας εποικοδομητικής σχέσης μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ».
Στις 10-11 Δεκεμβρίου γίνεται η Σύνοδος Κορυφής με τα γνωστά (μη) αποτελέσματα.
Στις 14 Δεκεμβρίου το Κογκρέσο των ΗΠΑ ψήφισε τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Εκνευρισμός στην Αγκυρα.
Στις 15 Δεκεμβρίου ο Ερντογάν επικοινωνεί («κατόπιν αιτήματός του» διευκρινίζει χαιρέκακα η ΕΕ) με τον Σαρλ Μισέλ ζητώντας «να ανοίξει μια νέα σελίδα με την ΕΕ». Και συμπληρώνει: «Ελπίζουμε ότι η ΕΕ θα ακολουθήσει μια εποικοδομητική και συνετή στάση απέναντι στην Τουρκία».Οπως φαίνεται τα περί «ομηρείας» μέσω «διμερών σχέσεων» μάλλον μπήκαν στην άκρη.
Στις 16 Δεκεμβρίου ο Σαρλ Μισέλ απάντησε στον Ερντογάν από την ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου λέγοντας: «Η Τουρκία να διαλέξει αν θα σταματήσει τις μονομερείς ενέργειες και της εχθρική ρητορική έναντι της ΕΕ και των κρατών-μελών».
Τι συμπεραίνω από αυτή την αλληλουχία των γεγονότων;
Τρία πράγματα.
Πρώτον, ότι φαινομενικά η Τουρκία ρίχνει τους τόνους, δίνει διαβεβαιώσεις και ζητεί την ευκαιρία μιας «νέας σελίδας», αρκεί οι Ευρωπαίοι να μην τη στριμώξουν στον τοίχο. Να την αντιμετωπίσουν «εποικοδομητικά».
Δεύτερον, ότι οι Ευρωπαίοι είναι διχασμένοι (αυτό το ξέραμε...) αλλά και δύσπιστοι. Γι' αυτό δίνουν μεν την ευκαιρία αλλά με μεγάλη επιφυλακτικότητα. Ουσιαστικά περιμένουν από την Τουρκία να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις της κι ενδεχομένως να επιβεβαιώσει τις διαβεβαιώσεις που έχει δώσει. Αυτό εξηγεί και τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής.
Τρίτον, από πουθενά δεν προκύπτει ότι η ευκαιρία που δίνεται στην Τουρκία περιλαμβάνει ανταλλάγματα από την ελληνική ή την κυπριακή πλευρά. Το αντίθετο: η αποφυγή των μονομερών προκλήσεων και της επιθετικής ρητορικής αποτελεί σχεδόν μόνιμη επωδό των συνομιλητών της Τουρκίας.
Κι αυτό ίσως εξηγεί για ποιον λόγο οι δυο κυβερνήσεις δεν αντιτάχτηκαν στην πορεία που καθόρισε η Σύνοδος Κορυφής. Είναι η καλή εξήγηση.
Ούτως ή άλλως, Κυριακή κοντή γιορτή. Πολύ σύντομα θα φανεί αν η Τουρκία έψαχνε όντως μια νέα ευκαιρία ή ήθελε απλώς να κερδίσει χρόνο.
Η πρώτη ένδειξη θα είναι αν η Αγκυρα δώσει ημερομηνία για τις διερευνητικές, με δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν προτίθεται να συζητήσει τίποτα πέρα από εκείνα που θέλει να συζητήσει κι ότι η Τουρκία δεν κατάφερε να διευρύνει την ατζέντα.
Η δεύτερη ένδειξη θα είναι το Μεταναστευτικό.
Και η τρίτη το Κυπριακό.
Αν η Τουρκία το κάνει απλώς για να κερδίσει χρόνο, τι είχαμε, τι χάσαμε.
Αν όμως...
επιχειρεί για δικούς της λόγους μια στρατηγική στροφή, τότε η Ελλάδα (και η Κύπρος) ίσως βρεθεί αντιμέτωπη με μια νέα κατάσταση.
Αν και δεν το βλέπω πολύ πιθανό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου