Του Κώστα Ράπτη
Ειπώθηκε κάποτε ότι ο Nabucco δεν είναι τόσο ένας αγωγός φυσικού αερίου, όσο μια «ιδέα».
Και είναι βέβαια αλήθεια ότι το έργο στο οποίο συμπράττουν η αυστριακή OMV, η βουλγαρική Bulgargaz, η τουρκική Botas, η γερμανική RWE, η ουγγρική MOL, και η ρουμάνικη Transgaz, διακρίνεται από πολλές ασάφειες ως προς τη χρηματοδότηση, την τιμολόγηση, τη διαδρομή που θα ακολουθήσει και, κυρίως, ως προς την ίδια την πηγή τροφοδότησής του με αέριο, αλλά η «ιδέα» είναι πάντοτε παρούσα: ένας «Νότιος Διάδρομος», ο οποίος να διοχετεύει προς Δυσμάς το φυσικό αέριο της πλούσιας σε κοιτάσματα Κεντρικής Ασίας, παρακάμπτοντας τη Ρωσία και το μονοπώλιο της Gazprom.
Το ότι το σχέδιο πήρε την ονομασία του σε ένα δείπνο στελεχών μετά από την παρακολούθηση στην Όπερα της Βιέννης του «Nabucco» του Τζουζέπε Βέρντι (που επικεντρώνεται στο θέμα της απελευθέρωσης από τη σκλαβιά), είναι άκρως συμβολικό και διόλου τυχαίο...
Τα πλεονεκτήματα του Nabucco είναι σαφή: το σχέδιο υποστηρίζεται από την «Διακυβερνητική Συμφωνία Nabucco» που υπεγράφη το 2009 μεταξύ Τουρκίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας και Αυστρίας, από το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο της Ε.Ε. και από την σαφή πολιτική στήριξη της Κομισιόν, η οποία ενθαρρύνει τους επενδυτές.
Ωστόσο, ο Nabucco, κινδυνεύει να μείνει για πάντα μια ιδέα, όπως συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότεροι οι ενδιαφερόμενοι, καθώς το σχέδιο δεν μπόρεσε να αποκτήσει τη στήριξη του κρισιμότερου παράγοντα: των προμηθευτών αερίου, που ήδη έχουν ρίξει το βάρος τους υπέρ εναλλακτικών εκδοχών του Νοτίου Διαδρόμου.
Η προσδοκία να τροφοδοτηθεί ο Nabucco με αέριο από το Τουρκμενιστάν (τέταρτη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα παγκοσμίως) ήταν ήδη πολύ φιλόδοξη, αν σκεφθεί κανείς ότι προϋπέθετε τόσο την κατασκευή ενός αγωγού που να διασχίζει την Κασπία (προκειμένου να παρακάμπτεται για τους προφανείς πολιτικούς λόγους και το Ιράν), όσο και τη ρύθμιση του περίπλοκου ζητήματος των εθνικών δικαιοδοσιών στη κλειστή θάλασσα, όπου Μόσχα και Τεχεράνη έχουν καθοριστικό λόγο. Εν τω μεταξύ, το Τουρκμενιστάν, αντί να αφήνει τον χρόνο αναξιοποίητο έχει προχωρήσει την τελευταία τριετία σε επικερδείς συμφωνίες διοχέτευσης του αερίου του στην Κίνα, το Ιράν και το δίκτυο της Gazprom (με όρους περισσότερο ευνοϊκούς απ’ ό,τι κατά την πρώτη μετασοβιετική εποχή).
Εννοείται ότι χωρίς τουρκμενική τροφοδοσία δεν έχει νόημα και ο φιλόδοξος προγραμματισμός που θέλει τον Nabucco να αποκτά δυναμικότητα 31 δις. κυβικών μέτρων ετησίως.
Το δεύτερο πλήγμα για το Nabucco ήρθε τον περασμένο Δεκέμβριο, οπότε η Τουρκία, καίτοι μέτοχος του σχεδίου, αφενός έδωσε στη Ρωσία την άδεια να διέλθει από τα χωρικά της ύδατα στον Εύξεινο Πόντο ο ρωσικός αγωγός SouthStream («μου κάνατε το καλύτερο χριστουγεννιάτικο δώρο» ήταν η αντίδραση του Vladimir Putin) και αφετέρου συμφώνησε με το Αζερμπαϊτζάν στην κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Trans-Anatolian (από τα τουρκο-γεωργιανά στα τουρκο-βουλγαρικά σύνορα), κόστους 5 δισ. δολαρίων.
Το Αζερμπαϊτζάν είναι βέβαια η χώρα-κλειδί λόγω του μεγάλου κοιτάσματος Shah Deniz, του οποίου η δεύτερη φάση εκμετάλλευσης (με στόχο τη μεταφορά στην Ευρώπη από το 2017 και εξής 10 δις. κυβικών μέτρων αερίου ετησίως) ξεκινά επισήμως τον Μάρτιο οπότε η κοινοπραξία των παραγωγών θα ανακοινώσει τις αποφάσεις της για το ποια από τις πέντε προτεινόμενες ανταγωνιστικές διόδους θα επιλεγεί.
Ήδη στις 25 Ιανουαρίου, η διοίκηση του Nabucco ανακοίνωσε ότι από το τέλος του 2011 έχει υποβάλλει βελτιωμένες προτάσεις στην κοινοπραξία του Shah Deniz, οι οποίες εικάζεται ότι προβλέπουν την ένταξη στο πρότζεκτ νέων μετόχων (συμπεριλαμβανομένης πιθανότατα μιας μεγάλης εταιρείας παραγωγής φυσικού αερίου, όπως συμβαίνει με ανταγωνιστικά σχέδια σαν τον Trans-Anatolian). Πρόκειται προφανώς για μια προσπάθεια να επιδειχθεί ευελιξία, ώστε ο Nabucco να προσαρμοσθεί στα χρονοδιαγράμματα των Αζέρων οι οποίοι επείγονται για την έναρξη της Δεύτερης Φάσης.
Υπενθυμίζεται ότι η εκτίμηση του 2005 σχετικά με το κόστος κατασκευής του Nabucco (8 δις. ευρώ) ανακοινώθηκε επισήμως πέρσι ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί προς τα πάνω, φθάνοντας ενδεχομένως τα 14 δις. ευρώ.
Κατόπιν αυτών, η συγχώνευση του Nabucco με κάποιο από τα ανταγωνιστικά σχέδια ή το λανσάρισμα ενός Nabucco 2, ιδίως αν απελευθερωθεί το τουρκμενικό αέριο, είναι μια μελλοντική πιθανότητα που συζητείται όλο και πιο πολύ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου