"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Ομιλείτε ελληνικά;

Του ΚΩΣΤΑ ΣΚΟΥΡΑ

Μάτι βγάζουν κάθε μέρα οι γλωσσικές «κοτσάνες» τις οποίες πετάνε από τηλεοράσεις και ραδιόφωνα ορισμένοι δημοσιογράφοι και κάμποσοι άλλοι, ασυστόλως δημοσιολογούντες. Επιβεβαιώνοντας έτσι και τον θεσμικό ρόλο της τηλεόρασης ως «επιμορφωτικού» μέσου. Κυριότερο θύμα τους, η ελληνική γραμματική. Θα προσπαθήσω να αποκρούσω τις πιο χοντρές και πιο συνηθισμένες.

α) Οταν λέμε «εξ απαλών ονύχων» εννοούμε ότι γνωρίζουμε κάτι από πολύ καιρό (από μωρά) και όχι έτσι κι έτσι, δηλαδή ακροθιγώς.

β) Το πολύπαθο «παρεμπιπτόντως» δεν σημαίνει «εκ περισσού», αλλά «επ' ευκαιρία», δηλαδή «μια και το 'φερε η κουβέντα». Είναι μια παρέκβαση της συζήτησης.

γ) Το «επί δικαίων και αδίκων» έχει γίνει καθιερωμένο λάθος, αντί του σωστού «επί δικαίους και αδίκους». Περιπαικτικό διαβολάκι αυτό το «επί»!

Αλλά ο πιο ταλαιπωρημένος ρηματικός τύπος είναι η προστακτική. Πάμπολλοι αυτοί που τη μπερδεύουν με τον αόριστο. Λοιπόν:

- Δεν λέμε η «κυκλοφορία απεκατεστάθη» αλλά αποκατεστάθη. Η εσωτερική αύξηση βρίσκεται στο εστάθη.

- Δεν... προστάζουμε την κ. Μπατζελή: «υπέγραψε τώρα την απόφαση», αλλά «υπόγραψε την απόφαση». Ετσι κι αλλιώς δεν θα την υπογράψει!

- Δεν λέμε στον υποψήφιο για πρόσληψη στο Δημόσιο «υπέβαλε τα χαρτιά σου» αλλά «υπόβαλε τα χαρτιά σου», έτσι κι αλλιώς δεν θα προσληφθεί.

- Δεν λέμε «περιέγραψέ μου» αλλά περίγραψέ μου, «παρήγγελέ μου» αλλά παράγγελέ μου, «παρέδωσέ το» αλλά παράδωσέ το κ.λπ.

- Τέλος, δεν λέμε «μαύρισαν τα μάτια μου» γιατί το σωστό είναι ότι εκείνος (ο ποιμενάρχης!) μαύρισε την ψυχή μας. (Αυτό το τελευταίο είναι δικό μου).

Ενδεικτικά μόνο τα παραπάνω παραδείγματα (παρα)βιαζόμενης ελληνικής γλώσσας. Για κρείσσονες αποδείξεις παραπέμπω στον κ. Μπαμπινιώτη. Ή στη Λιάνα ή στη Μαρία Χούκλη. Παρεμπιπτόντως!

Δεν υπάρχουν σχόλια: