Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΠΑΝΤΖΟΥ
Ο θάνατος πρόλαβε τον δήμιο και ο Λιρόι Νας, ο γηραιότερος θανατοποινίτης των ΗΠΑ, πέθανε στα 95 του χρόνια από φυσικά αίτια στις φυλακές Φλόρενς της Αριζόνας.
Σχεδόν τυφλός, κωφός, με κινητικά προβλήματα και πάσχοντας από άνοια και σοβαρές ψυχικές διαταραχές, ο Νας περίμενε επί 27 χρόνια τη στιγμή που η εκτέλεσή του θα «απένεμε δικαιοσύνη» για το φόνο που διέπραξε.
Γεννημένος στη Γιούτα το 1915, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του πίσω από τα κάγκελα της φυλακής, όπου έμεινε έγκλειστος με μικρά διαλείμματα επί 67 χρόνια. Πρωτομπήκε το 1930, σε ηλικία μόλις 15 ετών, για ένοπλη ληστεία. Το 1947, στα 32 του χρόνια, πυροβόλησε αστυνομικό στο Κονέκτικατ, έγκλημα για το οποίο καταδικάστηκε σε 25 χρόνια φυλακή. Λίγα χρόνια μετά την αποφυλάκισή του, το 1977 καταδικάστηκε δις ισόβια για ληστεία και φόνο στο Σολτ Λέικ Σίτι, αλλά το 1982 δραπέτευσε από τη φυλακή της Γιούτα.
Τρεις εβδομάδες αργότερα, ο Νας λήστεψε κατάστημα στο Φοίνιξ, σκοτώνοντας τον ιδιοκτήτη του. Στην προσπάθεια διαφυγής του, ένας περαστικός τον καταδίωξε και κατάφερε να τον αφοπλίσει, οδηγώντας τον ξανά στη φυλακή.
Το 1983, σε ηλικία 68 ετών, καταδικάστηκε σε θάνατο για φόνο πρώτου βαθμού και ένοπλη ληστεία. Εκτοτε, οι συνήγοροί του αποδύθηκαν σε έναν μαραθώνιο εφέσεων και προσφυγών σε πολιτειακά και ομοσπονδιακά δικαστήρια με βασικό επιχείρημα, που ενισχυόταν όσο περνούσαν τα χρόνια, ότι «η προχωρημένη του ηλικία τον έχει μεταμορφώσει σε ένα απολίθωμα, νομικά ανίκανο να εκτελεστεί».
Η μοίρα του Νας παρέμενε μετέωρη, ενώ αρκετοί θανατοποινίτες που καταδικάστηκαν έπειτα από αυτόν εκτελούνταν. Από τους 23 που εκτελέστηκαν στην Αριζόνα μετά την επαναφορά της θανατικής ποινής στην πολιτεία το 1992, οι 8 καταδικάστηκαν μετά τον Νας. Και πολλοί πίστευαν ότι υπήρχε μια «συνωμοσία», ένα είδος μυστικής συμφωνίας για να μην εκτελεστεί, όπως έγραψε σε τοπικό περιοδικό ο συγκρατούμενός του Ρίτσαρντ Ρόσι. «Μπορείτε να φανταστείτε τι θέαμα και τι αποτροπιασμός θα ήταν για την Αριζόνα να εκτελέσει τον πιο ανήμπορο και υπέργηρο θανατοποινίτη της Αμερικής;»
Η παρατήρηση του Ρόσι ήταν εύστοχη, γιατί η εκτέλεση του Νας απλώς θα καταδείκνυε το άσκοπο της θανάτωσής του, ενώ θα επιβεβαίωνε με τον τραγικότερο τρόπο το «ασύνηθες και ωμό» της θανατικής ποινής και ενός συστήματος απόδοσης δικαιοσύνης το οποίο βασίζεται σε κοινωνικές και φυλετικές διακρίσεις και είναι τόσο διάτρητο από λάθη, ώστε ήδη 15 αμερικανικές πολιτείες την έχουν καταργήσει.
Είναι ενδεικτικό ότι, από το 1973, 139 πολίτες που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο είτε αποφυλακίστηκαν είτε μετατράπηκαν οι ποινές τους έπειτα από επίμονες δικαστικές μάχες που απέδειξαν την αθωότητά τους.
Κίνημα κατά της θανατικής ποινής
Ο θάνατος του Νας ήρθε λίγες μόλις ημέρες πριν από την έναρξη στις 24 Φεβρουαρίου του 4ου Παγκόσμιου Συνεδρίου κατά της Θανατικής Ποινής που θα γίνει στη Γενεύη. Εκεί, ακτιβιστές και ανθρωπιστικές οργανώσεις αλλά και εκπρόσωποι διακυβερνητικών οργανώσεων, των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης θα επαναλάβουν την απαίτησή τους για κατάργηση της θανατικής ποινής ως της πιο ακραίας και αναπότρεπτης άρνησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. «Είναι μια απάνθρωπη, σκόπιμη και προμελετημένη εν ψυχρώ δολοφονία», δηλώνουν ομοφώνως.
Μια ποινή χωρίς αποτρεπτική αξία, σύμφωνα με το 88% των προέδρων των αμερικανικών ακαδημαϊκών ενώσεων εγκληματολόγων. Μια τιμωρία που στις ΗΠΑ φτάνει στον κυνισμό να γιατρεύει κάθε ασθένεια του μελλοθάνατου, ώστε να εκτελεστεί υγιής. Ο Νας πρόλαβε να φύγει χωρίς τη συνδρομή των δημίων του.
πηγη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου