"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Τα "διδακτορικά-φαντάσματα" των δημοσίων υπαλλήλων

Του ΑΣΤΕΡΗ ΧΟΥΛΙΑΡΑ
(Διαβάστε να φρίξετε)

O Iμπραήμ είναι ένας συμπαθής Νιγηριανός που σπούδαζε στην Ελλάδα. Είχε υποτροφία για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής σε κεντρικό ελληνικό πανεπιστήμιο. Μετά από σχεδόν τρία χρόνια σπουδών, οι επιβλέποντες καθηγητές δε θεώρησαν την επιστημονική του πρόοδο επαρκή και ο δυστυχής Ιμπραήμ γύρισε άπρακτος στην πατρίδα του χωρίς το πολυπόθητο πτυχίο. Το υπουργείο Παιδείας της Νιγηρίας του ζήτησε να επιστρέψει τα χρήματα της τριετούς υποτροφίας.

Στην Ελλάδα πάρα πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι, από αξιωματικοί του στρατού και στελέχη υπουργείων μέχρι δάσκαλοι και νηπιαγωγοί, εκπονούν διδακτορικές διατριβές σε διάφορα πανεπιστήμια. Βέβαια σπάνια έχουν υποτροφίες όπως ο Ιμπραήμ. Ωστόσο, απαλλάσσονται από τα υπηρεσιακά τους καθήκοντα για τρία-τέσσερα -και ενίοτε για πέντε χρόνια- για να «αφιερωθούν» στις σπουδές τους. Η εισαγωγή του θεσμού της «εκπαιδευτικής άδειας» δεν είναι, βέβαια, ελληνική πρωτοτυπία. Εφαρμόζεται σε πολλές χώρες και αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας του προσωπικού του δημόσιου τομέα. Αυτός πρέπει να ήταν και ο στόχος του Έλληνα νομοθέτη.

Εκατοντάδες Έλληνες δημόσιοι υπάλληλοι χρησιμοποιούν τις ευεργετικές ρυθμίσεις για να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Ωστόσο, πολλοί δεν καταφέρνουν να ολοκληρώσουν με επιτυχία τις σχετικές εκπαιδευτικές διαδικασίες για διάφορους λόγους. Ορισμένοι, απλώς, δεν έχουν τις δυνατότητες και αρκετοί δεν αφοσιώνονται επαρκώς. Μάλιστα, όπως καλά γνωρίζει η πανεπιστημιακή κοινότητα, ένα σημαντικό ποσοστό δεν καταβάλλει ούτε καν την παραμικρή προσπάθεια. Έτσι, πολλοί επιστρέφουν στις υπηρεσίες τους μετά την παρέλευση της εκπαιδευτικής άδειας χωρίς μεταπτυχιακό τίτλο. Εντούτοις – και αυτό είναι απίστευτο – δεν αντιμετωπίζουν καμία κύρωση!
Όχι μόνο δεν υποχρεώνονται να επιστρέψουν τα χρήματα που έχουν λάβει ως υποτροφίες (από το ΙΚΥ αλλά και άλλους δημόσιους φορείς) αλλά ούτε καν τους ζητούν να καλύψουν το σχετικό χρονικό διάστημα απουσίας με πρόσθετο χρόνο εργασίας. Τα χρόνια των (πληρωμένων αλλά αποτυχημένων) σπουδών υπολογίζονται ως συντάξιμα!

Μάλιστα, το εκπληκτικό είναι ότι κανένας δε θεωρεί αυτή την πρακτική σκανδαλώδη. Συνδικαλίστρια του δημοσίου στην οποία ανέφερα το θέμα, μου απάντησε αφοπλιστικά ότι «κάλλιστα μια διδακτορική έρευνα μπορεί να μη σου βγει! Είναι άδικο να τιμωρηθεί ο υπάλληλος!». Ο υπάλληλος-υποψήφιος διδάκτορας, λοιπόν, δεν έχει καμία ευθύνη! Φταίει η καταραμένη η επιστήμη που «δεν βγαίνει». Ένας άλλος δημόσιος υπάλληλος, που (ελέω των συνδικαλιστών που συμμετέχουν στις επιτροπές επιλογής!) έλαβε εκπαιδευτική άδεια για εκπόνηση διδακτορικής διατριβής. έλεγε πρόσφατα σε παρέα συναδέλφων του ότι «θα ξεκουραστώ επιτέλους» και «θα αράξω για τρία-τέσσερα χρόνια».

Βέβαια, πολύ μεγάλη σημασία έχει η ευθύνη των καθηγητών πανεπιστημίου που επιβλέπουν αυτές τις διατριβές. Με βάση το νόμο, οι επιβλέποντες είναι υποχρεωμένοι κάθε εξάμηνο να υποβάλουν στις Γενικές Συνελεύσεις των Τμημάτων τους Έκθεση Προόδου των διδακτορικών διατριβών.
Στην πράξη, όμως, αυτό γίνεται σπάνια. Αλλά και στις σχετικά λίγες περιπτώσεις που υποβάλλονται εκθέσεις, η διαδικασία είναι τελείως τυπική. Τα σχετικά έγγραφα αναφέρονται τελείως γενικόλογα και αόριστα σε «διερεύνηση της σχετικής βιβλιογραφίας» και σε «πρόοδο σε μεθοδολογικά ζητήματα». Με βάση μάλιστα το νόμο, τα πανεπιστημιακά τμήματα δεν μπορούν να διαγράψουν τους υποψήφιους διδάκτορες παρά μόνο μετά από δική τους αίτηση!!! Όταν ο χρόνος της εκπαιδευτικής άδειας παρέλθει, ο υποψήφιος διδάκτορας ασκεί ασφυκτική πίεση για «παράταση». Στο τέλος – αν είναι αρκετά πιεστικός και υποστηρίζεται με τα «κατάλληλα» τηλεφωνήματα - μπορεί να πάρει και κανένα έγγραφο που να βεβαιώνει ότι η διατριβή «βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης». Για να αποδειχτεί, βέβαια στη συνέχεια, ότι δεν ολοκληρώνεται ποτέ!!!

Οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση προκαλούν μεγάλες αντιδράσεις και συχνά περιορίζονται σε μεγαλοστομίες και, στην καλύτερη περίπτωση, σε κάποια σχέδια δράσης που δεν υλοποιούνται ποτέ. Ας ξεκινήσουμε από τις μικρές μεταρρυθμίσεις που όμως έχουν μεγάλη εκπαιδευτική και, κυρίως, ηθική σημασία.

Δεν υπάρχουν σχόλια: