«Mητέρα, απόψε θα επαναστατήσω»

Tης Διονυσιας Βοριδη

Πέρασαν ήδη έξι χρόνια από τη γέννηση του Facebook και η ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης -όπως oνομάζεται- γνώρισε επιτυχία μεγαλύτερη από αυτή που μπορούσε να προβλέψει κανείς. Κατ’ ακρίβεια εξελίχθηκε σε κοινωνικό φαινόμενο. Τα στοιχεία που δίνει η εταιρεία που το διαχειρίζεται είναι εντυπωσιακά καθώς αποδεικνύουν ότι μπορούμε πια να μιλάμε για ένα μικρό, παράλληλο κυβερνοσύμπαν.

Σήμερα χρησιμοποιούν το Facebook 350 εκατομμύρια χρήστες. Καθένας δαπανά, κατά μέσο όρο, καθημερινά 55 λεπτά στις σελίδες του, ενώ κάθε μήνα ανεβαίνουν εκεί περισσότερες από 2,5 δισεκατομμύρια φωτογραφίες. Και αν οι πιο «φιλοσοφημένοι» βιαστούν να το χαρακτηρίσουν απαξιωτικά «αμερικανιά» θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το 70% των χρηστών ζουν εκτός Ηνωμένων Πολιτειών και ότι έχει μεταφραστεί σε 70 γλώσσες.

Το Facebook έχει εξελιχθεί σε μια κοινωνία με τα όλα της, με τους καλούς και τους κακούς της. Πριν από λίγες εβδομάδες στη Βρετανία οι αρχές ανακάλυψαν ότι κάποιος δραπέτης των φυλακών από τη σελίδα του έπαιζε «κρυφτούλι» με την αστυνομία, δίνοντας στοιχεία σχετικά με το πού βρίσκεται και προκαλώντας την να τον συλλάβει. Πολλοί, επίσης, εκφράζουν φόβους ότι το συνδικάτο του εγκλήματος το χρησιμοποιεί για να εκφοβίζει οποιονδήποτε θα είχε τη διάθεση να μιλήσει στις διωκτικές αρχές.

Πρόσφατα, όπως αναφέρουν οι New York Times, στον ίδιο διαδικτυακό τόπο δημιουργήθηκε μια ομάδα διαμαρτυρίας που στόχευε στο να απαλλάξει μια δεκαπεντάχρονη από την τιμωρία που της επέβαλαν οι γονείς της. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα «είναι μια εφηβική επανάσταση. Είναι, όμως, ηλεκτρονική και άρα ειρηνική, οργανωμένη και με τάχιστη διάδοση».

Η αλήθεια είναι ότι σε αυτόν τον τόπο κοινωνικής δικτύωσης υπάρχουν χιλιάδες ομάδες διαμαρτυρίας και εκδήλωσης ενδιαφέροντος, με πολλά εκατομμύρια οπαδούς, που προσπαθούν να επιτύχουν ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί.

Ο σύγχρονος άνθρωπος συμπαραστέκεται ή διαμαρτύρεται από το σαλόνι ή την κρεβατοκάμαρά του, αγκαλιά με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, εύκολα, άκοπα, ανέξοδα και αναποτελεσματικά. Το να γίνει «θαυμαστής» της σελίδας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, του Διεθνούς Ταμείου για τη Φύση ή της Action Aid, να δηλώσει την αντίθεσή του στα μεταλλαγμένα και να διαμαρτυρηθεί για τη ρύπανση, πρακτικά δεν σημαίνει τίποτα, παρεκτός ίσως σε κάποιον κοινωνιολόγο ή ειδικό του μάρκετινγκ που μετρά τάσεις.

Δυστυχώς, το Facebook μας κάνει παθητικά όντα. Εχουμε την ψευδαίσθηση ότι συμμετέχουμε σε αναρίθμητες κοινωνικές επαναστάσεις, διαμαρτυρίες και φιλανθρωπικές κινήσεις, αυταπατώμεθα ότι ενεργούμε ενώ παραμένουμε αμέτοχοι θεατές. Μπορούμε να φωνάζουμε όσο θέλουμε κατά της γονεϊκής καταπίεσης, της παιδικής πορνείας και της κακοποίησης των γυναικών, μέσα από τα ηλεκτρονικά κυκλώματα, χωρίς να συνεισφέρουμε. Ισως μάλιστα αυτή η δήθεν δραστηριοποίηση να μας χορτάσει, να μας αποκοιμίσει και να μας αποτρέψει από τα ουσιαστικότερα.

Μήπως το Facebook είναι ένα light, ένα ελαφρύ «όπιο του λαού»;

πηγη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ