Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, το 1977, επήρε τη ράβδο του προσκυνητή και γύριζε τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Σκοπός του ήταν να πείσει ότι η Ελλάδα πρέπει να γίνει πλήρες μέλος της τότε ΕΟΚ. Ηταν προφανές ότι οι οικονομικές και κοινωνικές προϋποθέσεις δεν υπήρχαν. Υπήρχε σημαντική καθυστέρηση σε όλους τους τομείς. Η Ευρώπη είχε ελάχιστα πράγματα να κερδίσει από ένα δέκατο μέλος και οι κίνδυνοι για την Ελλάδα ήταν ορατοί. Ο μακαρίτης Ηλίας Ηλιού είχε γράψει μία εμπεριστατωμένη μελέτη που την ονόμαζε «Η Ελλάς εις τον λάκκον των λεόντων».
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε απαντήσει με το ποικιλοτρόπως σχολιασθέν: «Θα σας ρίξω στην θάλασσα και ή θα μάθετε κολύμπι ή θα πνιγείτε».
Η βασική αιτία της βιασύνης του Καραμανλή και της τελικής
αποδοχής της ελληνικής υποψηφιότητας από τα άλλα εννέα κράτη ήταν
πολιτική. Η ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας διασφάλιζε την εδαφική
ακεραιότητα και την πολιτική σταθερότητα της χώρας.
Αμέσως μετά τη θριαμβευτική εκλογή του, το 1981, ο Ανδρέας
Παπανδρέου έκανε στροφή 180 μοιρών. Εγκατέλειψε την προοπτική μιας
ειδικής σχέσης τύπου Νορβηγίας και με το Μνημόνιο του Γρηγόρη Βάρφη κατ'
αρχήν, το δικής μου εμπνεύσεως αίτημα για τη δημιουργία των ΜΟΠ
(Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων) αργότερα κάλυψε σε μεγάλο βαθμό
τις οικονομικοτεχνικές αδυναμίες της αρχικής διαπραγμάτευσης. Εκ φύσεως
και πεποιθήσεως, ο Ανδρέας Παπανδρέου πίστευε σε μια μεγαλεπήβολη
εξωτερική πολιτική. Οι ειδικές του σχέσεις στον αραβικό κόσμο και στο
σοβιετικό στρατόπεδο, οι πρωτοβουλίες του για την ειρήνη, τον ξεχώριζαν
από τους άλλους ηγέτες της Δύσης. Ανοιγε καινούργιους δρόμους σε έναν
τομέα που του πήγαινε εξαιρετικά λόγω της προϊστορίας του και των
ιδιαίτερων γνώσεων που είχε συσσωρεύσει.
Η Ελλάδα σε όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης από το ΠαΣοΚ είχε μια
πολιτική που ξεπερνούσε τα όρια της πραγματικής της ισχύος, οικονομικής
και στρατιωτικής. Η βουλησιαρχική αυτή πολιτική στηριζόταν βέβαια στην
προσωπικότητα του Πρωθυπουργού, αλλά και στη δυναμική που είχε δοθεί στο
υπουργείο Εξωτερικών και αφορούσε όχι μόνο τους υπουργούς, αλλά και όλα
τα στελέχη του. Στο ευρωπαϊκό πλαίσιο αυτή η «μεγάλη» πολιτική είχε
εκφραστεί με την επιτυχή έκβαση της σύνδεσης της δημιουργίας των ΜΟΠ με
τη διεύρυνση προς την Ιβηρική. Τότε ήρθαν στην Ελλάδα περίπου 2,5 δισ.
σημερινά ευρώ. Και μπήκαν οι βάσεις για την άσκηση μιας πολιτικής
σύγκλισης και συνοχής που συνεχίζεται ως σήμερα. Το 1994 η ελληνική
προεδρία αποθεώθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την πρωτοφανή στα
ευρωπαϊκά χρονικά επιδοκιμασία του απολογισμού της από όλες τις
πολιτικές παρατάξεις. Εργο της ήταν η διεύρυνση προς τις Αυστρία,
Σουηδία και Φινλανδία, η πρώτη συνάντηση κορυφής Ευρώπης - Ρωσίας και η
επινόηση ενός συστήματος λειτουργίας και συναπόφασης των θεσμών, για να
αναφέρουμε μόνο τα κυριότερα.
Επειδή είναι κακό να καβαλάει κανείς το καλάμι, θέλουμε να είναι
σαφές ότι δεν υποστηρίζουμε κανενός είδους αποσύνδεση των διπλωματικών
ικανοτήτων μιας χώρας από τις οικονομικές της δυνατότητες. Οσο πιο
ισχυρή οικονομικά είναι μια χώρα τόσο πιο έντονη είναι η δυνατότητά της
να επηρεάζει τις πολιτικές αποφάσεις. Ουδέποτε όμως θα μπορούσε κάποιος
να φανταστεί ότι η τότε ουραγός οικονομικά Ελλάδα με τα λαμπρά
διπλωματικά επιτεύγματα θα καταντούσε στην κατάσταση που είναι σήμερα.
Το γράφω αυτό γιατί στα «Νέα» η κυρία Νατάσα Μπαστέα δημοσίευσε την είδηση ότι οι έξι ιδρυτικές χώρες της Ευρώπης με την προσθήκη της Δανίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, της Αυστρίας και τέλος της Πολωνίας, έπειτα από διαβουλεύσεις, υπέγραψαν σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών ένα κοινό κείμενο. Το κοινό κείμενο προβλέπει κατά την εκλεκτή δημοσιογράφο: «Τη δημιουργία μιας υπερκυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Ενωση συζητούν έντεκα ευρωπαϊκές χώρες - μεταξύ των οποίων οι πέντε από τις έξι μεγαλύτερες, πλην Βρετανίας - και προωθούν μεγάλες αλλαγές στην εξωτερική και την αμυντική πολιτική, με την πρόταση για ένα πανίσχυρο πανευρωπαϊκό υπουργείο Εξωτερικών, τη λήψη αποφάσεων με πλειοψηφία (ώστε να ξεπερνιούνται τα βέτο), τη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού και ενιαίας αγοράς για τις αμυντικές βιομηχανίες της ΕΕ».
Είναι η πρώτη φορά από το 1981 που η Ελλάδα έμεινε στο περιθώριο
μιας εξέλιξης που έχει χαρακτήρα αιχμής και θα καθορίσει το μέλλον της
Ευρώπης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου