ΙΝΤΕΡΝΕΤ: Οριστική ρήξη στη Διάσκεψη του Ντουμπάι για την αναθεώρηση της διεθνούς συνθήκης για τις τηλεπικοινωνίες

Από την ΚΙΤΤΥ ΞΕΝΑΚΗ

 

Δύο εκ διαμέτρου αντίθετες «κοινωνίες» της ιντερνετικής εποχής αντιπαρατίθεντο επί δέκα ημέρες στο Ντουμπάι.  

 

Κάποια από τα πιο καταπιεστικά καθεστώτα στον κόσμο και από την άλλη πλευρά οι πιο σθεναροί υποστηρικτές του ελεύθερου Ιντερνετ προσπαθούσαν να αναθεωρήσουν μια διεθνή συνθήκη σχετικά με τις τηλεπικοινωνίες που επανεξετάστηκε για τελευταία φορά πριν από 24 χρόνια. 

 

Εφόσον η προσπάθεια αυτή στεφόταν με επιτυχία, θα μπορούσε να είχε αλλάξει για πάντα τη φύση του Ιντερνετ. Αλλά απέτυχε. 

 

Μόλις 89 από τις 193 χώρες - μέλη της Διεθνούς Ενωσης Τηλεπικοινωνιών των Ηνωμένων Εθνών (ITU) υπέγραψαν χθες την προτεινόμενη αναθεώρηση. Ενα μπλοκ περισσότερων από 20 κρατών, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, αρνήθηκαν να την υπογράψουν καταγγέλλοντας ότι οπισθογραφούν μεγαλύτερο κυβερνητικό έλεγχο επί του κυβερνοχώρου. Αλλες 35 δεν υπέγραψαν επικαλούμενες την αναγκαιότητα να «διαβουλευθούν με τις πρωτεύουσές τους».

 

 «Ο ΟΗΕ άνοιξε μάχη με το Ιντερνετ - και το Ιντερνετ νίκησε», ήταν ο χαρακτηριστικός τίτλος του αμερικανικού περιοδικού «Forbes».

Η οριστική ρήξη στη διεθνή διάσκεψη επήλθε τη νύχτα της Πέμπτης και δεν είχε σχέση με συγκεκριμένους κανονισμούς στη νέα, αναθεωρημένη συνθήκη: όλα κατέληξαν σε ένα ιδεολογικό σχίσμα όσον αφορά τη φύση του Ιντερνετ και το ποιος είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη και τη διακυβέρνησή του. 

 

Το ένα στρατόπεδο, που συμπεριλάμβανε μεταξύ άλλων το Ιράν, την Κίνα καθώς και τα αφρικανικά κράτη, επέμενε πως οι κυβερνήσεις πρέπει να έχουν μεγαλύτερο λόγο στις υποθέσεις του Ιντερνετ και επεδίωκε να σπάσει αυτό που θεωρεί ως δυτικό «μονοπώλιο» στην τεχνολογία της ενημέρωσης. 

 

Το άλλο, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, αρνιόταν κάθε αναφορά στο Ιντερνετ, έστω και έμμεση, επιμένοντας πως κάτι τέτοιο ανοίγει την πόρτα σε μεγαλύτερους κυβερνητικούς ελέγχους και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από απολυταρχικά κράτη ως άλλοθι για περαιτέρω εκστρατείες λογοκρισίας στο Ιντερνετ. Μεταξύ των χωρών που συνασπίστηκαν υπό το σύνθημα «ελεύθερο Ιντερνετ» ήταν και η Ελλάδα.

 

Το αποτέλεσμα της διάσκεψης στο Ντουμπάι αποτελεί μια ταπεινωτική ήττα για την ITU:  

Oπως και οι υπόλοιπες υπηρεσίες του ΟΗΕ, έτσι και αυτή αντλεί το κύρος της από τη συναίνεση. Δεν μπορεί να υποχρεώσει μια χώρα να συμμορφωθεί προς τις συνθήκες της, αν όμως οι αντιπρόσωποι όλων των κρατών-μελών συμφωνούσαν σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο τηλεπικοινωνιών, και κατόπιν περνούσαν νόμους για την επιβολή του, η ίδια η ITU θα γινόταν ισχυρότερη. Οφείλει βέβαια να επισημάνει κανείς πως οι ΗΠΑ, που πρωτοστάτησαν στην υπεράσπιση του ελεύθερου Ιντερνετ, υπερασπίστηκαν με τον τρόπο αυτόν και τα ίδια συμφέροντά τους: καμία άλλη χώρα δεν επωφελείται τόσο από το στάτους κβο στον online κόσμο. Οπως έγραφε χαρακτηριστικά χθες το «Economist», καθώς μεγάλο κομμάτι της υποδομής του Ιντερνετ έχει τη βάση του στην Αμερική και το μεγαλύτερο κομμάτι της κίνησης στο Ιντερνετ «περνάει» από εκεί, η Αμερική βρίσκεται σε μοναδική θέση να κρυφακούει - εφόσον το θελήσει. Επιπλέον, οι αμερικανικές εταιρείες του Ιντερνετ έχουν το μερίδιο του λέοντος όσον αφορά τα κέρδη της online βιομηχανίας.

Μόνον η οικοδέσποινα χώρα είχε πολυπληθέστερη αντιπροσωπεία στη διάσκεψη από τις ΗΠΑ, που έστειλαν στο Ντουμπάι περισσότερα από 120 άτομα. Ανάμεσά τους, αξιωματούχοι του υπουργείου Αμυνας αλλά και εκπρόσωποι κολοσσών του Ιντερνετ όπως το facebook και η Google - η οποία εμπλέκεται σε πλείστες όσες διαμάχες με ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και ειδησεογραφικούς οργανισμούς για τη μη καταβολή πνευματικών δικαιωμάτων. 

 

Δεν ήταν μόνο από τον φόβο των επιπτώσεων στην ελευθερία της έκφρασης που η Αμερική δεν ήθελε τη λέξη «ασφάλεια» στη συνθήκη - έχει επίσης συμφέρον να εμποδίσει άλλες χώρες από το να προλάβουν τους προπορευόμενους σε τέτοια θέματα. Και κάτι ακόμη: οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ δεν ανησυχούσαν απλώς για ένα ψηφιακό χάσμα όταν αντιστέκονταν σθεναρά σε κάθε απόπειρα των ευρωπαϊκών παρόχων τηλεπικοινωνιών να μπουν δυο λόγια στη συνθήκη περί ιντερνετικών χρεώσεων.  Οι προτεινόμενες αλλαγές θα μπορούσαν να είχαν βοηθήσει τις ευρωπαϊκές εταιρείες στις προσπάθειές τους να υποχρεώσουν τις μεγάλες εταιρείες του Ιντερνετ να τις αποζημιώνουν όταν χρησιμοποιούν τα δίκτυά τους.

Κόντρα και για τα spam
Ακόμη και κάτι τόσο καθολικά μισητό όπως είναι τα spam έφερε διχόνοια: οι προσπάθειες να αντιμετωπιστούν τα συνεχή ανεπιθύμητα μηνύματα εξελήφθησαν από τους Αμερικανούς και άλλους ως κάτι που οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για πιθανή κάλυψη με στόχο την αυξημένη επιτήρηση της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας

Χαρακτηριστικό της ατμόσφαιρας που επικρατούσε στις διαπραγματεύσεις είναι πως οι σελίδες με τις επιφυλάξεις και τα σχόλια των διαφόρων χωρών είναι πολύ περισσότερες από ό,τι της ίδιας της συνθήκης