ΕΡΩΤΑΣ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Χ. ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

Ένας ερωτευμένος νεαρός εισβάλει στη ζώνη ασφαλείας του αεροδρομίου Newark της Νέας Υόρκης, για ένα τελευταίο φιλί αποχαιρετισμού στην αγαπημένη του, που φεύγει. Χτυπάει ο συναγερμός, οι πτήσεις διακόπτονται επί ώρες, πανικός, ενώ το γεγονός καταγγέλλεται στο Αμερικανικό Κογκρέσο. Για ένα φιλί.

Για ένα τελευταίο φιλί ο ερωτευμένος νεαρός διακινδύνευσε τη ζωή του. Και επιβεβαιώνεται ο Λακάν που δήλωνε ότι «ο έρωτας είναι μια μορφή αυτοκτονίας». Ναι, ο έρωτας κυριαρχεί στη σκέψη μας, πέρα από το χρόνο, είναι φαντασιακός, ενώ η σεξουαλικότητα μας τραβά στη γη από το πόδι, καθώς είναι απτή, πραγματική.

Ο έρωτας που φεύγει, που πετάει πάνω σ’ ένα φιλί είναι σαν το θάνατο. Γιατί ο έρωτας είναι θάνατος, είναι κένωση του εαυτού από Εγώ. Είπα θάνατος και θυμήθηκα το Μόραλη και τον γείτονά του τον Λαζόγκα που μας έλεγε στο τραπέζι πως ο σύντεχνός του ήθελε πλέον να φύγει. Είχε ετοιμαστεί. Το ίδιο και ο Dennis Hopper, που χτυπημένος από τον καρκίνο, αποχαιρετά τα αγαπημένα του πρόσωπα και δηλώνει έτοιμος να φύγει.

Άνθρωποι που αγάπησαν κι αγαπήθηκαν πολλοί, που ερωτεύθηκαν, που αισθάνθηκαν την πλήρωση, μόνοι αυτοί μπορούν να δηλώνουν έτοιμοι για το πέταγμα, για το μεγάλο ταξίδι, όπως των νεαρών ερωτευμένων στο αεροδρόμιο της Ν. Υόρκης.

Γι’ αυτό ο Νίκος Καρούζος λέει: «…Ψηλά η νύχτα μοιάζει έρωτας/αυτοκτονεί ο διάττων./ Είμ’ ένας άνθρωπος φανταστικός».

Στην τυπολογία του έρωτα θα μπορούσαν να προστεθούν πολλές αποχρώσεις καθώς «υπάρχουν ίσως τόσοι τρόποι να αισθάνεται κανείς… όσοι και να βλέπει τα πράγματα»(Σταντάλ).

Ο Φιλόστρατος μιλούσε για τη σχέση εράν-οράν, αλλά, όπως και ο Αριστοτέλης, περιόριζε το βλέμμα, στην ηδονή της όρασης(τα μάτια, οι δαδούχοι του έρωτα) και όχι στο βλέμμα ως θέαση του κόσμου, ως ιδεολογία. Συνεπώς, τα δράματα προκύπτουν όταν έχουμε σύγκρουση διαφορετικών «βλεμμάτων»(θεάσεων του κόσμου) και διαφορετικών αισθημάτων των δύο εμπλεκομένων. Όταν επί παραδείγματι η μία πλευρά κινείται με βάση τον έρωτα-πάθος και η άλλη με βάση τον έρωτα-ματαιοδοξία.

Έχει ενδιαφέρον η συσχέτιση του είδους του έρωτα, του τρόπου που αισθάνεται κανείς, με τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα, δηλαδή με μία ορισμένη θέαση του κόσμου, άρα τόσο με μία ιδεολογία όσο και τη Συμβολική Τάξη(κυρίαρχη ιδεολογία, φαντασιακό κ.ά.). Γι’ αυτό ο Σταντάλ σημειώνει «Ονόμασα αυτό το δοκίμιο(σ.σ. το περί έρωτος) βιβλίο ιδεολογίας… Δεν γνωρίζω ελληνική λέξη για να πω λόγος περί των αισθημάτων, όμως ιδεολογία σημαίνει το λόγο περί των ιδεών».

Να, λοιπόν, που ο έρωτας σχετίζεται και με την ιδεολογία και αναφέρομαι σε δύο ανθρώπους, δύο Βιρμανούς (Win Naing Kyaw και Thura Kyaw), τους οποίους η χούντα της Βιρμανίας καταδίκασε σε θάνατο γιατί διέδωσαν εμπιστευτικές ειδήσεις όπως ότι το τρίτο στην ιεραρχία στέλεχος της δικτατορίας επισκέφθηκε τη Β. Κορέα! Αλλά για τους ανθρώπους αυτούς δεν χτύπησε κανένας συναγερμός, κανείς δεν έκανε επερώτηση στο Αμερικανικό Κογκρέσο.