ΔΙΕΘΝΗ: «Gazprom: η σκοτεινή αυτοκρατορία»

Της ΜΑΡΙΑΣ ΑΔΑΜΙΔΟΥ

Ολα τα συστατικά ενός καλού θρίλερ περιλαμβάνει το νέο βιβλίο του Γερμανού δημοσιογράφου Γιούργκεν Ροτ, όπου η ρωσική Gazprom παρουσιάζεται ως μια «σκοτεινή αυτοκρατορία» που λειτουργεί ως κράτος εν κράτει και εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Κρεμλίνου.

Μυστικές συναλλαγές, «μαφιόζικες» μέθοδοι, φίμωση ή εξαγορά των ΜΜΕ, είναι οι μέθοδοι που, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο, έχει στη διάθεσή του ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός, προκειμένου να παίζει παιχνίδια εξουσίας.

Ο κεντρικός άξονας του βιβλίου με τίτλο «Gazprom: η σκοτεινή αυτοκρατορία» είναι απλός και στηρίζεται σε αναρίθμητα άρθρα και αναλύσεις που έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς στις δυτικές εφημερίδες: η Ευρώπη είναι εξαρτημένη ενεργειακά από τη συγκεκριμένη εταιρεία, οι δραστηριότητες της οποίας υπερβαίνουν κατά πολύ αυτές μιας επιχείρησης, ακόμη και ενός τόσο μεγάλου ομίλου. Παρουσιάζεται, δε, εκτενώς ο τρόπος με τον οποίο η Μόσχα χρησιμοποιεί την Gazprom για να ασκήσει πιέσεις στις γειτονικές της χώρες, όπως η Γεωργία ή η Ουκρανία, με την απειλή ότι θα κλείσει τον διακόπτη ροής φυσικού αερίου.

Ενδεχομένως διόλου τυχαία η κυκλοφορία του βιβλίου συμπίπτει με την προσπάθεια της Gazprom να διεισδύσει στη γερμανική αγορά ενέργειας και ο Ροτ προειδοποιεί τους αναγνώστες του: «Κάθε φορά που ανοίγετε τη θέρμανση, το διαμέρισμά σας ζεσταίνεται και ο ρωσικός μηχανισμός εξουσίας γίνεται πλουσιότερος κατά μερικά ρούβλια», ενώ υποστηρίζει ότι στις 27 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε μια μυστική συνάντηση με πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες, όπου συμφωνήθηκε η κατασκευή μονάδων φυσικού αερίου στη Βαυαρία, που θα είναι άμεσα ανταγωνιστικές προς τους αντίστοιχους γερμανικούς ομίλους.

Ο Ροτ προχωρά στην ανατομία του κολοσσού, που απασχολεί 400.000 ανθρώπους, και τονίζει τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιεί τις διάφορες θυγατρικές του έτσι ώστε να θέσει τον Τύπο υπό τον έλεγχό του. Οπως αναφέρεται στο βιβλίο, η Gazprom ελέγχει πέντε τηλεοπτικούς σταθμούς και περισσότερες από δέκα εφημερίδες στη Ρωσία, ενώ ο Ροτ διατείνεται πως ο όμιλος διαθέτει ιδιωτικό στρατό και δικές του μυστικές υπηρεσίες.

Αρκετό μελάνι αφιερώνεται επίσης στις σχέσεις της εταιρείας με την πολιτική ελίτ του Κρεμλίνου, δείχνοντας μια ιδιαίτερη επιμονή στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ως παράδειγμα φέρνει την κατασκευή του Nord stream, του αγωγού που επιτρέπει τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές χώρες.

Σύμφωνα με τον Ροτ, η γερμανική εταιρεία κατασκευής αγωγών Europipe υποχρεώθηκε να συνεργαστεί με μία μυστηριώδη επιχείρηση, της οποίας ο μεγαλύτερος μέτοχος ήταν ένας παλιός συναθλητής του Πούτιν στο τζούντο.

Ακόμη, αναφέρει ότι το κόστος κατασκευής μεγάλου μέρους του αγωγού ήταν τέσσερις φορές ακριβότερο από ό,τι ενός αντίστοιχου στην Κίνα, όπου η μορφολογία του εδάφους δυσκόλευε πολύ περισσότερο την υλοποίησή του. Το υπερτιμημένο αυτό κόστος, υποστηρίζει ο Ροτ, μετακυλίεται στους καταναλωτές.

Το συμβόλαιο με αμερικανικές εταιρείες δημοσίων σχέσεων
Οι Γερμανοί και Ευρωπαίοι φίλοι της εταιρείας

Ενα από τα κεφάλαια του βιβλίου είναι αφιερωμένο στους «Γερμανούς και Ευρωπαίους φίλους του συστήματος της Gazprom». Σε αυτό το σημείο ο Ροτ ασχολείται και με τις αμερικανικές εταιρείες δημοσίων σχέσεων, οι οποίες εργάζονται για λογαριασμό της Gazprom. Ο Ροτ ισχυρίζεται ότι ακόμη και το πρωτοσέλιδο του περιοδικού «ΤΙΜΕ», που ονόμαζε τον Βλαντιμίρ Πούτιν «άνδρα της χρονιάς», είναι αποτέλεσμα των «δαιμόνιων» διαφημιστών.

Επικαλούμενος στοιχεία της ρωσικής εφημερίδας Kommersant, ο Γερμανός δημοσιογράφος υποστηρίζει ότι ο ενεργειακός κολοσσός έχει συνάψει τριετές συμβόλαιο με ειδικούς των δημοσίων σχέσεων που στοίχισε μόνο το 2007 ένδεκα εκατομμύρια δολάρια και είχε ως αποκλειστικό αντικείμενο τη βελτίωση της εικόνας της εταιρείας και του Κρεμλίνου στις ΗΠΑ. 

Ακόμη, ο Ροτ δεν παραλείπει μια αναφορά στον πρώην καγκελάριο της Γερμανίας, Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος εργάζεται για τον ρωσικό όμιλο, κατηγορώντας τον ότι «ξεπουλήθηκε». Ακόμη και επαφές με την ιταλική Μαφία προσάπτει ο Ροτ στην Gazprom, χωρίς όμως να αποδεικνύονται άμεσες διασυνδέσεις.

Θρίλερ
Θάνατοι-μυστήριο και εξαφάνιση επιχειρηματιών

Στο βιβλίο του ο Ροτ εξιστορεί πώς η Gazprom έχει βοηθήσει ορισμένους επιχειρηματίες να γίνουν δισεκατομμυριούχοι και έχει «εξαφανίσει» άλλους από προσώπου Γης υπό μυστηριώδεις συνθήκες.

Κάποια από τα κεφάλαια θυμίζουν πραγματικά... Τζέιμς Μποντ, όπως εκείνο που αναφέρεται στον Βρετανό μεγαλοεπιχειρηματία Φίλιξ Μπράουντερ, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά στη Ρωσία και κατάφερε να φτάσει μέχρι το εποπτικό συμβούλιο της Gazprom.

Σύμφωνα με τον Ροτ, ο Μπράουντερ άρχισε να υποβάλλει πολλές και άβολες ερωτήσεις, όπως για παράδειγμα για ποιον λόγο η εταιρεία Stroitransgas κατέβαλε μόλις 2,5 εκατομμύρια δολάρια παρότι κατείχε μερίδιο σχεδόν 5%, η χρηματιστηριακή αξία του οποίου ήταν σαφώς μεγαλύτερη. Αργότερα η Gazprom αγόρασε αυτές τις μετοχές για 144 εκατομμύρια δολάρια.

Ο Μπράουντερ απέκτησε ισχυρούς εχθρούς και το 2005 συνελήφθη στο αεροδρόμιο της Μόσχας με τη δικαιολογία ότι η βίζα του είχε πάψει να ισχύει. Μέλη της ασφάλειας τον έβαλαν στο επόμενο αεροπλάνο για το Λονδίνο και τρεις από τις επιχειρήσεις του ρευστοποιήθηκαν, οι οποίες μετά από λίγες ημέρες επανεμφανίστηκαν με Ρώσους ιδιοκτήτες αυτή τη φορά.

Σύμφωνα με τον Γερμανό δημοσιογράφο, ένας δικηγόρος ο οποίος ανέλαβε να διερευνήσει την υπόθεση συνελήφθη το 2008 και πέθανε στη φυλακή στις 16 Νοεμβρίου του 2009, λόγω «καρδιακής ανεπάρκειας», όπως ήταν η επίσημη ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εσωτερικών.

ΕΘΝΟΣ