ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Την λάμψη της Ολυμπιάδας την διαδέχτηκε η εγκατάληψη

The Guardian

Στο απαλό Αττικό φως, οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις της Αθήνας, δεν δείχνουν τόσο κακές. Αντρες και γυναίκες τρέχουν ευγενικά δίπλα στον τοίχο των Εθνών, αθλητές προπονούνται και ποδηλάτες πηγαινοέρχονται. Ετσι ακριβώς, όπως θα έπρεπε να είναι η κατάσταση 8 χρόνια μετά τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων στη χώρα που αυτοί γεννήθηκαν κάποιος θα μπορούσε να πει.  

Υστερα από λίγο όμως, προσέχεις κάποια μικρά πραγματάκια. Τα ρολόγια έχουν σταματήσει στους διαδρόμους, στα ατελείωτα υπόγεια γραφεία, έξω από τα αποδυτήρια και γύρω από το ποδηλατοδρόμιο.

Τα φωτιστικά είναι σκουριασμένα, πολλοί τοίχοι έχουν γκραφίτι. Η ξεφλουδισμένη βαφή πολλών αντικειμένων, καλύπτει μερικώς διάφορα οικοδομήματα και πολλά κτίρια που μοιάζουν σε αδράνεια. Οταν ο ήλιος κρύβεται πίσω από την Ακρόπολη και το φως σβήνει, η ατμόσφαιρα που είναι έτσι κι αλλιώς πνιγηρή, γίνεται περιέργως απαγορευτική.

Οκτώ χρόνια μετά τη διοργάνωση, η Ελλάδα δίνει την Ολυμπιακή φλόγα στο Λονδίνο, βλέποντας το Ολυμπιακό Κέντρο της να μοιάζει παρηκμασμένο, αποδεικνύοντας πως η άστοχη υπερβολή οδηγεί στην απελπισία. «Εχουν αφήσει όλο το μέρος στην τύχη του», αναφέρει ο Δημήτρης Δημητρίου, υπάλληλος τράπεζας, που πάει τον 9χρονο γιο του σε μια προπόνηση ξιφασκίας. Συνεχίζει, λέγοντας πως «το κύριο στάδιο είναι σε καλύτερη κατάσταση, καθώς χρησιμοποιείται από ποδοσφαιρικές ομάδες, αλλά αν κοιτάξετε γύρω σας θα δείτε πως τα πάντα βρίσκονται σε «σήψη» και σκουριάζουν. Οι τουαλέτες είναι βρώμικες, το ντους μυρίζει και πολύ αμφιβάλλω αν έχουν καθαριστεί ποτέ από τότε», λέει ο κ. Δημητρίου που ήταν 28 ετών όταν διοργανώθηκαν οι ανέλπιστα καλοί Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας, συμπληρώνοντας: «Σκεφθείτε, πως ακόμα πληρώνουμε για όλα αυτά. Είναι κι ένας λόγος που η χώρα μας έχει καταρρεύσει». Εκνευρίζομαι περισσότερο, σκεπτόμενος πως και ο γιος μου θα πληρώσει για όλα αυτά.  

Ουδείς γνωρίζει, πόσο τελικά κόστισε η διοργάνωση στην Αθήνα, αν και πολλοί πιστεύουν πως αποτελεί έναν εκ των βασικότερων λόγων που η χώρα «φλερτάρει» με τη χρεοκοπία. Το τελικό κόστος, αν και ανακοινώθηκε κοινοβουλευτικά, αμφισβητείται. Το ΠΑΣΟΚ υποστηρίζει πως κόστισε 6 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ η Νέα Δημοκρατία 10. Υπάρχουν όμως και βουλευτές όπως η Σοφία Σακοράφα, Ολυμπιονίκης, που υποστηρίζει πως ανήλθε στα 27 δισ. ευρώ. 

Ο Σπύρος Καπράλος, πρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής εκτιμά πως η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. «Δεν θα έβαζα το χέρι μου στη φωτιά, αλλά θα έλεγα κοντά στα 8 δισ. Πολλά έργα έγιναν βιαστικά και πολύ γρήγορα, πράγμα που σημαίνει πως τα κόστη αυξήθηκαν. Δεν είμαι ικανοποιημένος». Το ΟΑΚΑ είναι σε άσχημη κατάσταση, αλλά όχι σε τόσο άσχημη όσο το Ολυμπιακό κέντρο του Ελληνικού. Εδώ ο χώρος δεν είναι απλώς παρατημένος, βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Προφανώς λόγω των ισχυρών ανέμων, τα κλιματιστικά έχουν αποκολληθεί από τους τοίχους, ενώ οι κάποτε πολυτελείς ξενώνες έχουν μετατραπεί σε ερειπωμένες περιουσίες. Το δε γήπεδο είναι κατεστραμμένο με σπασμένα καθίσματα και σκαλοπάτια.

«Οι συνθήκες είναι τραγικές», αναφέρει ο Κυριάκος Χονδροκούκης, βλέποντας τον -παγκόσμιο πρωταθλητή- γιο του, Δημήτρη να προπονείται. «Πολλά ήταν τα χρήματα που σπαταλήθηκαν, ωστόσο τίποτα δεν φαίνεται επί του πρακτέου. Μας έμειναν μόνο τα κοχύλια. Πηγαίνετε και δείτε τα μόνοι σας», συμπληρώνει. Δεν έχει άδικο. Πάνω στον δρόμο, παγκοσμίου επιπέδου εγκαταστάσεις που φιλοξένησαν αθλήματα όπως το μπέιζμπολ, η ξιφασκία, το σόφτμπολ, είναι απλώς άδειες. Αλλά στην άκρη της τοποθεσίας, με θέα τη θάλασσα, ένα άλλο οικοδόμημα που χτίστηκε για να στεγάσει ένα εστιατόριο για τους χιλιάδες των ανταγωνιστών και των αξιωματούχων που χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις - πραγματικά ενσαρκώνει την ασωτία και τα απόβλητα. «Μια φορά άνοιξε, λίγο πριν τους αγώνες σε μια επίσκεψη του τότε πρωθυπουργού, Κώστα Σημίτη» αναφέρει ένας αθλητής. 

Υπάρχουν κι άλλα, όπως το Κλειστό της Αρσης Βαρών στη Νίκαια, ή ένα κλειστό γήπεδο μπάσκετ στο Γαλάτσι 8.000 θέσεων που κατασκευάστηκε για να στεγάσει την επιτραπέζια αντισφαίριση το 2004. Οπως άλλωστε και το Ολυμπιακό χωριό που θεωρήθηκε ως ό,τι καλύτερο είχε κατασκευαστεί ποτέ για τους Αγώνες, απλώς φυτοζωεί. Το σύνθημα της Αθήνας το 2004, ήταν «Καλωσήρθατε σπίτι σας!». Κανείς δεν ενδιαφέρεται στην Ελλάδα για το πιγνκ-πονγκ ή το καγιάκ, είπε ο Κυριάκος Χονδροκούκης. «Ποια η κληρονομιά που μας άφησαν οι Αγώνες; Καμιά! Για να είσαι αθλητής σε αυτή τη χώρα, πρέπει να είσαι ήρωας. Μακάρι να μην τους είχαμε πάρει ποτέ».

Η Ελλάδα υπήρξε μια από τις μικρότερες σε έκταση χώρες που ανέλαβε τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι Ελληνες, ακόμη μιλούν για το 2004 ως μια στιγμή που ανέδειξε το ελληνικό μεγαλείο, μια καθοριστική στιγμή που έκανε την Ελλάδα να φανεί αποφασιστική, υπερήφανη, αισιόδοξη και επίκεντρο του κόσμου.

Οσοι αμφισβητούσαν πως η χώρα ήταν σε θέση να διοργανώσει άρτια τη διοργάνωση εκτέθηκαν, κάτι που τότε προκάλεσε τη δικαίωση των Ελλήνων. Ο εθνικός προπονητής στίβου, Δημήτρης Ευαγγελόπουλος ανέφερε πως «για ένα σύντομο χρονικό διάστημα αποτελέσαμε το κέντρο του κόσμου που έμαθε πως μια περιοχή ονόματι Αθήνα, υπήρχε. Διοργανώσαμε, όπως όλοι είπαν, εξαιρετικούς αγώνες». «Ομως», προσθέτει, «χάσαμε πάρα πολλά χρήματα. Για μια τόσο μικρή χώρα όσο η δική μας, υπήρξαν πάρα πολλές υπερβολές. Για παράδειγμα, κατασκευάσαμε πάρα πολλά στάδια, αντί να αντιγράψουμε την επιτυχημένη συνταγή του Σίδνεϊ φτιάχνοντας προσωρινές εγκαταστάσεις». Τώρα, με τα οικονομικά προβλήματα να μαστίζουν τη χώρα, δεν μπορούν να καταβληθούν τα 60 εκατομμύρια ευρώ που απαιτούνται για τη βασική συντήρηση της λειτουργίας όλων των χώρων. Εχοντας απαυδήσει με την κατάσταση στη χώρα, αρκετοί Ελληνες αθλητές και Ολυμπιονίκες προτιμούν την Κύπρο προκειμένου να προπονηθούν. Ο κ. Ευαγγελόπουλος συνεχίζει, αναφέροντας πως πλέον δεν μπορεί καν να υπάρξει υποτυπώδης συντήρηση και αναφέρει: «Είναι απλώς μερικά κομμάτια τσιμέντο και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Είναι σκάνδαλο. Είναι απλώς, σα να έσβησαν τα φώτα στην Τελετή Λήξης».

Ο τωρινός αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, που ήταν υπουργός Πολιτισμού στην περίοδο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τονίζει πως «οι Αρχές δεν μπόρεσαν να εκμεταλλευτούν την επιτυχία των Αγώνων. Υπήρξε μια αμηχανία γύρω από την αξιοποίηση των Ολυμπιακών έργων».

Στο ίδιο μήκος κύματος και η άποψη του κ. Καπράλου που βλέπει και την αισιόδοξη κληρονομιά των έργων, αναφέροντας πως «πράγματι υπήρξαν αστοχίες. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως η Αθήνα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες είχε νέο υπερσύγχρονο αεροδρόμιο, νέους δρόμους, Μετρό, Τραμ, νέα Τρόλεϊ, νέα λεωφορεία και νέο σύστημα τηλεπικοινωνιών, που βελτίωσε σε κάθε περίπτωση το επίπεδο ζωής των πολιτών. Οποιος ζει στην Αθήνα, αναμφίβολα δέχεται τα λεγόμενα του κ. Καπράλου που όμως συμφωνεί πως δεν έγινε τίποτα το ουσιαστικό για την αξιοποίηση των έργων. Προβλήματα, όμως, δεν υπήρξαν μόνον μεταγενέστερα των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά και κατά τη διάρκεια της κατασκευής των έργων. Κάποια εξ αυτών, έγιναν υπό την πίεση του χρόνου με αποτέλεσμα να υπάρξει μεν μια περιβαλλοντική μελέτη, χωρίς όμως να κατορθωθεί η σύνταξη μιας επιστημονικής έκθεσης σε σχέση με τη διαχείρισή τους αφού ολοκληρωθούν. Συνολικά για τη διοργάνωση της Αθήνας επεξεργάστηκαν ή κατασκευάστηκαν εξαρχής 36 χώροι τόσο στην Αθήνα, όσο και στην επαρχία. Η μαρτυρία της Ελένης Πρωτονοταρίου επίσης προβληματίζει. «Είναι τρομακτικό. Ο Δήμος, προσπαθεί εδώ και χρόνια να ανοίξει το κλειστό γυμναστήριο του Γαλατσίου για δημόσια χρήση, ούτως ώστε αθλητές της περιοχής μας να μπορέσουν να προπονηθούν, ωστόσο οι προσπάθειές μας δεν έχουν αντίκρισμα».

Η παραπάνω δήλωση, μαρτυρά και τη δυσκολία συνεννόησης που υπάρχει πολλές φορές μεταξύ των Αρχών.