Τι μέλλον έχει η Ελλάδα?

Του Γιαννη Kοτοφωλου

Τι μέλλον έχει η Ελλάδα;  

Πολύ εύλογη ερώτηση, με πολύ δύσκολη απάντηση. Ρώτησα προ μηνός μεγάλο επενδυτή, να μου πει τη γνώμη του: Τι μέλλον, μου λέει, μπορεί να έχει μία χώρα, που οι ίδιοι οι πολίτες της σήκωσαν από τις τράπεζες καταθέσεις κοντά στα 70 δισ. ευρώ και τις φυγάδευσαν στο εξωτερικό; Πώς να εμπιστευτεί και να επενδύσει ο ξένος σε μία χώρα που οι ίδιοι οι πολίτες της την φοβούνται και την αρνούνται; 

Αντίστοιχη περίπου απάντηση πήρα και από τον Ελληνα συνομιλητή μου, ο οποίος μου είπε: Δεν βλέπεις ότι όλες οι οικογένειες παροτρύνουν συνεχώς τα παιδιά τους να σηκωθούν να φύγουν από την Ελλάδα; Και μιλάμε για παιδιά με σπουδές και προδιαγραφές… Σιγά σιγά, δεν θα απομείνει εδώ κανένας άξιος. Σε τι μέλλον λοιπόν να προσβλέπει η χώρα;

Φαρμακερά ερωτήματα, που δεν αφήνουν περιθώρια για αισιοδοξία, τουλάχιστον όπως έχουν σήμερα τα πράγματα.  

Είναι προφανές ότι, από κάθε άποψη, οικονομική, κοινωνική και πολιτική, η Ελλάδα τώρα μπαίνει στον σκληρό πυρήνα της κρίσης. Θα αναρωτηθεί ωστόσο κάποιος: Και τι σημαίνει αυτό, δεν υπάρχει αύριο; Δεν υπάρχει προοπτική να περάσει, κάποια στιγμή, σε τροχιά σοβαρών διορθώσεων και προόδου η χώρα; 

Ασφαλώς και υπάρχει. Απλώς, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι χρειάζεται να τηρηθούν δυο - τρεις θεμελιώδεις προϋποθέσεις, εάν επιθυμούμε πράγματι να προσδοκούμε σε μια μεγάλη ανατροπή, σε μια νέα, αξιοπρεπή για την Ελλάδα αρχή:

Η πρώτη προϋπόθεση είναι να κατανοήσουμε ότι η ελληνική οικονομία τα δύο τελευταία χρόνια διαλύθηκε. Οτι έκλεισαν χιλιάδες επιχειρήσεις, ότι έχασαν τη δουλειά τους εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, ότι επενδύσεις δεν πρόκειται να γίνουν άμεσα, ότι ο δημόσιος τομέας είναι μεγάλος και χρεοκόπησε, ότι λεφτά δεν υπάρχουν, έρχονται με το σταγονόμετρο. Αυτό σημαίνει ότι τα επόμενα δύο χρόνια, τουλάχιστον, τα πράγματα για την οικονομία, για τις επιχειρήσεις, για τα νοικοκυριά, για όλους μας, θα είναι δυσκολότερα σε σχέση με όσα ήδη ζήσαμε. Θαύματα δεν γίνονται. Ας έχουμε την αυτογνωσία, για να ξέρουμε τι επιδιώκουμε και σε ποιο χρόνο.

Η δεύτερη προϋπόθεση είναι, και ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, ότι το πολιτικό σύστημα της χώρας θα πρέπει επιτέλους να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Οπως αποδεικνύεται και από την προεκλογική περίοδο που διανύουμε, οι πολιτικοί μας διαχειρίζονται ακόμη τις υποθέσεις και το μέλλον του τόπου με ανεπίτρεπτη επιπολαιότητα, πρόχειρα, με στενά μικροκομματικά κριτήρια. Λες και δεν συνέβη αυτή η οικονομική κοσμογονία. Ενώ αντιθέτως θα πρέπει να επικοινωνήσουν τις δυσκολίες, τα λάθη που έκαναν, να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης, ένα εθνικό οικονομικό πρόγραμμα αυτοπεποίθησης, που θα προβλέπει κίνητρα και πολλή δουλειά.

Η τρίτη είναι η καταστροφή του προηγούμενου μοντέλου, το οποίο μας έφερε σε αυτή την εξαθλίωση. Η μόνη λύση είναι η διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού οικονομικού μοντέλου. Τα καταναλωτικά όνειρα τελείωσαν, μαζί με τα φθηνά λεφτά των άλλων. Οι νοοτροπίες και οι συνειδήσεις θα πρέπει να αλλάξουν, αυτό είναι το μέλλον του τόπου. Και είναι ένα θέμα που αφορά εκτός φυσικά από τους πολιτικούς, την ελληνική κοινωνία ολόκληρη.