ΙΣΛΑΜ: H υπέρτατη δύναμη λογοκρισίας.

Άρθρο εξαιρετικο

Του Ross Douthat / The New York Times

Στο επεισόδιο της σειράς South Park με τίτλο Super Best Friends, που προέβαλε το κανάλι Comedy Central δύο μήνες πριν από την 11η Σεπτεμβρίου 2001, οι αθυρόστομοι ήρωες κινουμένων σχεδίων αναζητούν βοήθεια από μιαν ασυνήθιστη ομάδα υπερηρώων. Τον Ιησού, τον Κρίσνα, τον Βούδα, τον ιδρυτή της Εκκλησίας των Μορμόνων Τζότζεφ Σμιθ, τον εμπνευστή του Ταοϊσμού Λάο Τσε και τον Μωάμεθ, ο οποίος απεικονίστηκε με τουρμπάνι και σκιά στο πρόσωπο και χαρακτηρίστηκε «ο μουσουλμάνος προφήτης με τις δυνάμεις της φλόγας».

Τότε αυτά τα πράγματα επιτρέπονταν. Τώρα πια δεν μπορείς να εμφανίσεις τον Μωάμεθ στην αμερικανική τηλεόραση, όπως ανακάλυψαν οι δημιουργοί του Σάουθ Παρκ, Τρέι Πάρκερ και Ματ Στόουν το 2006. Οι δύο δημιουργοί προσπάθησαν να διακωμωδήσουν την υπόθεση με τα σκίτσα του Μωάμεθ –τις παγκόσμιες διαδηλώσεις που προξένησε η δημοσίευση κάποιων διόλου κολακευτικών σκίτσων του Μωάμεθ από εφημερίδα της Δανίας– σκιτσάροντας ένα επεισόδιο με τον Μωάμεθ. Το επεισόδιο προβλήθηκε αλλά στη θέση του Μωάμεθ εμφανίστηκε μια μαύρη ταινία και το Comedy Central ανακοίνωσε ότι αρνήθηκε να μεταδώσει την εικόνα του προφήτη.

Για τους Πάρκερ και Στόουν, το αυτονόητο επόμενο βήμα ήταν διακωμωδήσουν το γεγονός ότι δεν μπορεί κανείς να μεταδώσει την εικόνα του Μωάμεθ. Πριν από δύο εβδομάδες, το South Park μετέδωσε επανέκδοση του επεισοδίου Super Best Friends, όμως αυτή τη φορά χωρίς να εμφανίζει το πρόσωπο του Μωάμεθ. Στην αρχή ο προφήτης «εμφανίστηκε» μιλώντας από το εσωτερικό ενός τρέιλερ ενώ εν συνεχεία «παρουσιάστηκε» κρυμμένος μέσα στο κουστούμι μιας μασκότ.

Αυτά οδήγησαν κάποιον από τους συγγραφείς της ιστοσελίδας revolutionmuslim.com, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη, να προβλέψει ότι ο Πάρκερ και ο Στόουν θα καταλήξουν σαν τον Τέο Βαν Γκογκ, τον Ολλανδό σκηνοθέτη που δολοφονήθηκε το 2004 εξαιτίας της σφοδρής κριτικής που ασκούσε στο ισλάμ. Ο συγγραφέας της απειλητικής ανάρτησης, Αμερικανός που είχε προσηλυτιστεί στο ισλάμ, τυπικά δεν απείλησε ότι θα τους σκοτώσει ο ίδιος. Η καταχώριση στο Ιντερνετ και η φωτογραφία του πτώματος του Βαν Γκογκ ήταν «απλώς μια προειδοποίηση για το τι πιθανόν να τους συμβεί».

Το Comedy Central απάντησε αμέσως. Στο επεισόδιο της περασμένης εβδομάδας, οι «εξαφανισμένες εμφανίσεις» του προφήτη είχαν λογοκριθεί και όλες οι αναφορές στον Μωάμεθ είχαν σβήσει με ηχητικό σήμα. Η ιστορία είχε επίσης ρετουσαριστεί. Το πρώτο επεισόδιο των Super Best Friends είχε απομακρυνθεί από το Ιντερνετ.

Η φίμωση του South Park δεν είναι περισσότερο ανησυχητική από οποιοδήποτε άλλο παράδειγμα δυτικού θεσμού που υποκύπτει στις απειλές της ισλαμιστικής βίας. Δεν είναι χειρότερη από την απόφαση γερμανικής όπερας να σταματήσει προσωρινά τις παραστάσεις του Ιδομενέα του Μότσαρτ επειδή σε κάποια σκηνή εμφανιζόταν το κομμένο κεφάλι του Μωάμεθ. Η από την απόφαση του εκδοτικού οίκου Random House να ακυρώσει τη δημοσίευση διηγήματος για την τρίτη σύζυγο του προφήτη. Η από την άρνηση του Πανεπιστημίου Γέιλ να δημοσιεύσει τα αμφιλεγόμενα σκίτσα του Μωάμεθ... ως εικονογράφηση σε βιβλίο για την κρίση που προκάλεσαν τα σκίτσα αυτά. Η από το γεγονός ότι διάφοροι δυτικοί δημοσιογράφοι, διανοούμενοι και πολιτικοί –περιλαμβανομένης της Οριάνα Φαλάτσι στην Ιταλία, του Μισέλ Ουλεμπέκ στη Γαλλία, του Μαρκ Στέιν στον Καναδά και του Χερτ Βίλντερς στην Ολλανδία– σύρθηκαν ενώπιον δικαστηρίων σε υποτιθέμενα φιλελεύθερες κοινωνίες επειδή τόλμησαν να προσβάλουν το ισλάμ.

Ομως από μία άποψη η περίπτωση του South Park είναι ιδιαίτερα διδακτική. Οχι γιατί μας λέει κάτι καινούργιο για τις γραμμές τις οποίες ξαφνικά δεν επιτρέπεται να διαβούν οι συγγραφείς και οι κωμικοί, αλλά γιατί μας υπενθυμίζει ότι το Ισλάμ είναι το μόνο μέρος στο οποίο χαράσσουμε διαχωριστικές γραμμές.

Στα 14 χρόνια του, το South Park δεν έχει αφήσει ούτε ιερό ούτε όσιο στη θέση του. Σε άλλη εποχή, οι δημιουργοί του θα ήταν κληρονόμοι του Οσκαρ Γουάιλντ και του Λένι Μπρους.

Στην δική μας εποχή, ακόμη και τα χειρότερα ξεσπάσματα των Πάρκερ και Στόουν είναι εντός κλίματος. Σε μια χώρα όπου η τελευταία κινηματογραφική επιτυχία, το Kick-Ass δείχνει ένα εντεκάχρονο κορίτσι να βωμολοχεί και να ξεκοιλιάζει τους κακούς, ενώ φοράει ρούχα που θα προκαλούσαν τους παιδεραστές, δεν υπάρχει περιθώριο για πραγματικές παραβιάσεις. Λίγα είναι τα ταμπού που δεν μπορούν να σπάσουν, και έχουμε αποφασίσει να μη θέτουμε πλέον κανόνες.

Εκτός αν αφορά το Ισλάμ. Εκεί, τα στάνταρντ επιβάλλονται με την απειλή βίας και γίνονται αποδεκτά για λόγους αυτοσυντήρησης και αυτομαστίγωσης.

Αυτή είναι η παρακμή. Να καταστρέφει κανείς «θαρραλέα» τις παραδόσεις και τις αξίες του και εν συνεχεία να γονατίζει στον απολυταρχισμό και την ωμή βία.

Ευτυχώς, οι σημερινοί οπαδοί του απολυταρχισμού παραείναι περιθωριακοί για να μπορέσουν να επωφεληθούν από την ευκαιρία. Δεν βρισκόμαστε στη Γερμανία της Βαϊμάρης και το ριζοσπαστικό ισλάμ παραμένει κάτι το περιθωριακό όχι κάποιος σοβαρός εχθρός. Γι’ αυτό θα έπρεπε να είμαστε ευγνώμονες.

Γιατί αν μια βίαιη περιθωριακή ομάδα είναι ικανή να εμπνεύσει τόση δειλία και αυτολογοκρισία, φαίνεται ότι οι θεσμοί μας είναι τόσο σάπιοι που κάποιος ισχυρότερος εχθρός θα ήταν ικανός να τους κατεδαφίσει.