ΚΟΣΜΟΣ: Στα 9,5 δισ. θα ανέλθει ο παγκόσμιος πληθυσμός το 2050

ΤΟΥ ΚΟΣΜΑ ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΥ

Τον «κώδωνα» του κινδύνου κρούει μια νέα έκθεση που φέρει τον τίτλο «Οι άνθρωποι και ο πλανήτης» κάνοντας λόγο για «κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές αποτυχίες και καταστροφές σε κλίμακα που κανείς δεν μπορεί να φανταστεί». 

«Είναι μία απολύτως κρίσιμη περίοδος για τους ανθρώπους και τον πλανήτη, με βαθιές αλλαγές για την ανθρώπινη υγεία και ευημερία, καθώς και για το φυσικό περιβάλλον. Προς τα πού θα κατευθυνθούμε, εξαρτάται από την ανθρώπινη θέληση, δεν είναι κάτι προκαθορισμένο», όπως δηλώνει ο Τζον Σάλστον, νομπελίστας Φυσιολογίας/Ιατρικής (2002) και πρόεδρος του Ινστιτούτου Επιστημονικής Ηθικής και Καινοτομίας του πανεπιστημίου του Μάντσεστερ. Στην 133σέλιδη έκθεση της Royal Society, με υπεύθυνο το σερ Τζον Σάλστον, οι επιστήμονες ζητούν τόσο την υιοθέτηση νέων πολιτικών από τα κράτη όσο και νέων τρόπων ζωής από τους πολίτες.

Η έρευνα χρειάστηκε δύο χρόνια για να γραφεί, ετοιμάστηκε ενόψει της Συνόδου Κορυφής «Ρίο+20» τον Ιούνιο, που θα γίνει στην πρωτεύουσα της Βραζιλίας, όπου η ανθρωπότητα φιλοδοξεί να θέσει νέους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. Μεταξύ άλλων, η έκθεση με τίτλο «Οι άνθρωποι και ο πλανήτης» προτείνει την πρόσβαση όλων των γυναικών του πλανήτη σε μέτρα οικογενειακού προγραμματισμού (ελέγχου των γεννήσεων), το ξεπέρασμα του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος (ΑΕΠ) ως του βασικού μέτρου ανάπτυξης και «υγείας» της οικονομίας, τη μείωση της σπατάλης στην κατανάλωση τροφίμων, την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κ.ά.

 
Το «μέσο» σενάριο του ΟΗΕ εκτιμά ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φθάσει τα 9,5 δισ. το 2050 και θα ξεπεράσει τα 10 δισεκατομμύρια έως το τέλος του 21ου αιώνα (από περίπου 7 σήμερα), προτού αρχίσει να υποχωρεί σταδιακά. Αυτά τα 3 δισεκατομμύρια παραπάνω άνθρωποι από σήμερα έως το 2100 θα προέλθουν κυρίως από τις λιγότερο αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως της Αφρικής (περίπου 2 δισ.). Πάνω από το 50% του πληθυσμού της γης θα ζει πλέον σε πόλεις.

Η έκθεση προειδοποιεί ότι, αν δεν ληφθούν μέτρα ελέγχου των γεννήσεων και ο αριθμός γεννήσεων στις φτωχές χώρες δεν πέσει στο επίπεδο σχεδόν των πιο πλούσιων, τότε υπάρχει κίνδυνος ο πληθυσμός της γης να εκτιναχθεί στα 22 δισ., από τα οποία τα 17 δισ. μόνο στην Αφρική. 

Ακόμη, οι επιστήμονες της Royal Society επισημαίνουν την ανάγκη για επέκταση της καθολικής εκπαίδευσης του πληθυσμού, για έξοδο των φτωχότερων 1,3 δισεκατομμυρίου ανθρώπων του πλανήτη από τις συνθήκες ακραίας φτώχειας που βιώνουν (ζουν με λιγότερο από ένα ευρώ τη μέρα), για αύξηση στην κατανάλωση νερού και τροφίμων, για εξοικονόμηση πρώτων υλών και τροφών, για μείωση του οικολογικού «αποτυπώματος» του αναπτυγμένου κόσμου (χωρίς να υποχωρήσει η ευημερία των πολιτών) κ.ά.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η παραγωγή του διοξειδίου του άνθρακα (δείκτης της κατανάλωσης ενέργειας, αλλά και της ρύπανσης του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής) μπορεί να είναι έως 50 φορές μεγαλύτερη στον αναπτυγμένο κόσμο σε σχέση με τον αναπτυσσόμενο και, ταυτόχρονα, το νερό που καταναλώνει ένα παιδί σε μία αναπτυγμένη χώρα να είναι 30-50 φορές περισσότερο σε σχέση με ένα παιδί σε μία φτωχή χώρα. 

 «Δεν μπορούμε να διανοηθούμε έναν κόσμο που συνεχίζει να είναι τόσο άνισος ή που γίνεται ακόμα πιο άνισος», υπογράμμισε ο σερ Σάλστον.

Η έκθεση, σύμφωνα με τον καθηγητή περιβαλλοντικών επιστημών Τζουλς Πρίτι του πανεπιστημίου του Εσεξ, τονίζει ότι πρέπει επιτέλους να σταματήσει η «βασιλεία» του ΑΕΠ ως του κύριου δείκτη οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, διότι είναι παραπλανητικό. Πρέπει, πλέον, να υιοθετηθούν άλλοι δείκτες, όπως αυτοί που συνυπολογίζουν το «φυσικό κεφάλαιο», δηλαδή τη συνεισφορά της φύσης στην ανθρώπινη ευημερία.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ