"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Το ένστικτο της ελευθερίας

Του ΠΕΡΙΚΛΗ ΚΟΡΟΒΕΣΗ

Η επιχειρηματική και πολιτική ελίτ της Ιαπωνίας δεν πίστευε στα μάτια της και στα αυτιά της. Ο ακριβοπληρωμένος υψηλός προσκεκλημένος της ήταν ένας ηλίθιος. Με δυσκολία μπορούσε να διαβάσει τον λόγο που του είχαν γράψει και ήταν ανίκανος να δώσει οποιαδήποτε απάντηση στους δημοσιογράφους. Πρόκειται για τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρέιγκαν, που μαζί με τη Μάργκαρετ Θάτσερ εισήγαγαν την κατάργηση της πολιτικής και παρέδωσαν όλη την εξουσία στο μεγάλο αρπακτικό κεφάλαιο.

Εκτοτε κυριαρχεί παγκοσμίως διαλύοντας χώρες, περιβάλλον, θέσεις εργασίας, επιβάλλοντας γενικευμένη φτώχεια για τους πολλούς και απεριόριστο πλούτο για τους ελάχιστους. Η πολιτική, όπως προέκυψε από τον διαφωτισμό και διαμορφώθηκε από τον κοινοβουλευτισμό, ήταν πια άχρηστη για τον αρπακτικό καπιταλισμό. Είχε ανάγκη από ανδρείκελα, με το αζημίωτο βέβαια, είτε αυτά ήταν πολιτικοί είτε άνθρωποι των ΜΜΕ. Η πολιτική δίνει τη θέση της στην προπαγάνδα και κατορθώνει να πείσει τους πολίτες να ψηφίσουν εναντίον των συμφερόντων τους. Η πολιτική κρίση δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Είναι παγκόσμιο.

Τα πρώτα θύματα της πολιτικής κρίσης είναι τα κόμματα. Και παραδόξως, όχι τα κόμματα εξουσίας, αλλά τα κόμματα της Αριστεράς. Τα κόμματα εξουσίας στην ουσία είναι δύο φράξιες του ίδιου κόμματος του αρπακτικού κεφαλαίου. Η συνοχή τους είναι ευθέως ανάλογη με τη συνοχή του κεφαλαίου.

Τα κόμματα της Αριστεράς, μέρος του συστήματος αλλά όχι της εξουσίας, έχουν ένα βασικό δίλημα: 'Η βρίσκουμε τρόπο να πάρουμε μερίδιο της εξουσίας και μέσω της εξουσίας να κάνουμε τις επιθυμητές αλλαγές ή ανατρέπουμε την εξουσία και την παίρνουμε εμείς.

Το πρώτο μοντέλο είναι το λεγόμενο μεταρρυθμιστικό. Το δεύτερο είναι το λενινιστικό.

Στη βαθύτερη ουσία τους δεν διαφέρουν στο βασικό τους διακύβευμα. Η εξουσία και στις δύο περιπτώσεις θα ασκηθεί στο όνομα των άλλων. Οι άλλοι, οι πολλοί θα μένουν πάντα εκτός εξουσίας και εκτός των κέντρων αποφάσεων. Εκτός αν οι ίδιοι πάρουν πρωτοβουλίες για την τύχη τους, που προς το παρόν δεν φαίνεται τίποτα τέτοιο στον ορατό ορίζοντα.

Ενα καλό παράδειγμα πολιτικής κρίσης και αδιεξόδου ταυτόχρονα ήταν το τελευταίο συνέδριο του ΣΥΝ. Η κρίση αντί να λυθεί, με την αποχώρηση της Ανανεωτικής Πτέρυγας ενσωματώθηκε στη νέα Κεντρική Πολιτική Επιτροπή του κόμματος με τις πέντε λίστες των διαφόρων τάσεων. Τίποτα δεν εγγυάται πως η σημερινή ενότητα είναι μεγαλύτερη από τη χθεσινή. Και από αυτό δεν θα μείνει ανεπηρέαστος και ο ΣΥΡΙΖΑ, που δείχνει να μην έχει μέλλον με τη μορφή που έχει σήμερα. Μπορεί το όνομά του να μείνει, αλλά όχι και οι ίδιοι άνθρωποι. Την ευκαιρία που είχε την έχασε. Αντί για έναν πολιτικό οργανισμό μελών, είναι πια συνύπαρξη μηχανισμών. Και οι μηχανισμοί, το κύριο μέλημα που έχουν είναι η αυτοσυντήρησή τους. Και η Ανανεωτική Πτέρυγα έδωσε το πρώτο δείγμα γραφής. Θεωρώ πιθανό να ακολουθήσουν και άλλα. Το σίγουρο είναι πως η τράπουλα της Αριστεράς θα ξαναμοιραστεί. Αλλοι θα βγουν χαμένοι, αλλά δεν ξέρω αν θα βρεθούν κερδισμένοι.

Οι πολιτικές κρίσεις έχουν και μια θετική πλευρά. Ο κόσμος απαλλάσσεται από τις αυταπάτες του. Χάνει ένα ακόμα ψέμα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως βρήκε αυτομάτως και την αλήθεια.

Είναι το ίδιο πράγμα όπως με την πρέζα. Σταματούν την ηρωίνη και συνήθως πέφτουν στον αλκοολισμό. Και καμιά πρέζα δεν θεραπεύει άλλη πρέζα. Το όνομά της αλλάζει.

Αλλά βαθιά στον άνθρωπο υπάρχει το ένστικτο της ελευθερίας. Και αυτό εμφανίζεται σε όλες τις εποχές όσο δύσκολες και να είναι. Και όσο ο άνθρωπος δεν φοβάται την ελευθερία του, έχουμε ακόμα πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Ας ανοίξουμε επιτέλους τα παράθυρα. Ο κόσμος είναι απέραντος κι εμείς χάνουμε την ασημαντότητα που μας έχει επιβληθεί. Και ας μην το ξεχνάμε. Η ασημαντότητα είναι προϋπόθεση κάθε εξουσίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: