"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Ο «Παρνασσός» - άλλοτε και τώρα

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΙΩΝΗ

Τους τελευταίους μήνες βρέθηκα να παρακολουθώ τρεις ενδιαφέρουσες μουσικές εκδηλώσεις στην αίθουσα του φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός», στην πλατεία Καρύτση, όπου είχα να πατήσω χρόνια- για κάποια διάλεξη ή έκθεση. Και αυτό επειδή έχω ταυτίσει -χωρίς να είμαι ο μόνος- το χώρο αυτό με το συντηρητισμό και τις μεγάλες ηλικίες.

Να όμως που στις εκδηλώσεις που παρακολούθησα είδα αρκετούς νέους, ενώ από ένα φυλλάδιο του τριμήνου Απρίλιος - Ιούνιος πληροφορήθηκα ότι υπάρχουν και άλλες αξιόλογες· ενδεικτικά: συναυλίες με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, την Ορχήστρα των Χρωμάτων, τη Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων, το Φιλαρμονικό Κουαρτέτο Βερολίνου. Και καλλιτέχνες όπως οι πιανίστες Νέλλη Σεμιτέκολο, Παναγιώτης Δημόπουλος, Στέλλα Κούκου. Επιπλέον, από πέρυσι ο «Παρνασσός» συνεργάζεται με το Φεστιβάλ Αθηνών, φιλοξενώντας τις επόμενες ημέρες δύο εκδηλώσεις: Ρεσιτάλ πιάνου της Ντόρας Μπακοπούλου (29 Ιουνίου) και του Βασίλη Βαρβαρέσου (1 Ιουλίου). Το εισιτήριο 5, 10, 15 ευρώ και ενίοτε δωρεάν.

Ιστορία 145 χρόνων
Η ιστορία του «Παρνασσού» μετράει από τις 24 Ιουνίου 1865, δηλαδή ακριβώς πριν από 145 χρόνια, που σημαίνει ότι είναι ο πιο μακρόβιος πνευματικός σύλλογος του τόπου (ο Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων ιδρύθηκε από τον Δημήτριο Βικέλα το 1899 και η Ακαδημία Αθηνών το 1926 - και για τα δύο έχω ασχοληθεί σε προηγούμενα «Διαχρονικά»).

Ιδρυτής ο νομισματολόγος Παύλος Λάμπρου, ο οποίος όμως το πέρασε στα τέσσερα ανήλικα παιδιά του: Μιχαήλ (16 ετών), Σπυρίδωνα (14), Κωνσταντίνο (12) και Διονύσιο (11). Οι δύο πρώτοι υπήρξαν και οι πρώτοι πρόεδροι του συλλόγου (ο Μιχαήλ επανήλθε και αργότερα). Πρώτος επίτιμος πρόεδρος ο ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρηγόπουλος.

Πρώτη στέγη ένα δωμάτιο στο σπίτι του Λάμπρου στην οδό Παρθεναγωγείου (σήμερα Πεσμαζόγλου). Χρειάστηκε να αλλάξουν δυο-τρεις ακόμη χώρους ώσπου να καταλήξουν στο ιδιόκτητο της πλατείας Καρύτση.

Βασικός σκοπός του συλλόγου, όπως αναφέρεται στο καταστατικό του: «η διά της από κοινού των μελών αυτού ενεργείας πρόοδος και γενική ωφέλεια». Σκοπός που στη συνέχεια έγινε πιο συγκεκριμένος. Οπου, εκτός από φιλολογικές, εθνικές και κοινωνικές εκδηλώσεις, δημιουργήθηκε βραδινή σχολή για άπορους μαθητές, σε ιδιόκτητο κτίριο Θεμιστοκλέους και Καντακουζηνού, με παραρτήματα και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Δραστηριότητες ενός παρελθόντος, που συνεχίζονται ενισχυμένες ώς τις μέρες μας, όπως με πληροφόρησαν -πρόθυμοι να απαντήσουν και σε ενοχλητικές ερωτήσεις- ο πρόεδρος του συλλόγου Ιωάννης Μαρκαντώνης και ο γενικός γραμματέας Διονύσιος Καλαμάκης -ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών ο πρώτος, επίκουρος ο δεύτερος.

Για να εξασφαλιστεί αυτή η διάρκεια χρειάστηκε η οικονομική ενίσχυση και το κύρος σημαντικών παραγόντων -από βασιλείς, Προέδρους Δημοκρατίας, πρωθυπουργούς, ιερωμένους, δωρητές- ευεργέτες, πανεπιστημιακούς και, κυρίως, ανθρώπους του πνεύματος, «οι οποίοι καθόρισαν εν πολλοίς το στίγμα του συλλόγου». Στους τελευταίους να αναφέρω ενδεικτικά τους: Αχιλλέα Παράσχο, Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, Δημήτριο Βικέλα, Αγγελο Βλάχο, Εμμανουήλ Ροΐδη, Ανδρέα Λασκαράτο, Γεώργιο Βιζυηνό, Κωστή Παλαμά, Γεώργιο Σουρή, Γρηγόριο Ξενόπουλο, Σπύρο Μελά, Γιώργο Θεοτοκά, Πέτρο Χάρη, Στρατή Μυριβήλη, Νικηφόρο Βρεττάκο (ο τελευταίος είναι και ο μόνος αναγνωρισμένος ως αριστερός σ' ένα σύλλογο που δεν έκρυβε τον αντικομμουνισμό του). Κι από ξένους: Δόρα ντ' Ιστρία, Γκαμπριέλ ντ' Ανούτσιο, Φρεντερίκ Μιστράλ, Εδμόνδος Ροστάν. Πορτρέτα αρκετών από τους προαναφερόμενους κοσμούν τις αίθουσες του συλλόγου.

Ας δούμε τώρα ποιο, πέρα από τις καλλιτεχνικές και τις άλλες εκδηλώσεις που ανέφερα, είναι το σημερινό έργο του συλλόγου, το κτίριο του οποίου πρόσφατα ανακαινίστηκε πλήρως με την οικονομική ενίσχυση του Ιδρύματος Νιάρχου.

Λειτουργεί λοιπόν ακόμα η βραδινή σχολή εργαζόμενων νέων και η διδασκαλία της ελληνικής σε αλλοδαπούς από 51 χώρες. Και ακόμα τμήματα ξένων γλωσσών, βυζαντινής μουσικής και πληροφορικής, επιμορφωτικά σεμινάρια, εκδόσεις, ενώ κάθε χρόνο γίνονται εκθέσεις και διαγωνισμοί ζωγραφικής, λογοτεχνίας και θεατρικού έργου.

Ο σύλλογος διαθέτει επίσης βιβλιοθήκη (από δωρεές) με 70.000 τόμους βιβλίων και περιοδικών και πινακοθήκη με 300 έργα, μεταξύ των οποίων και τον περίφημο πίνακα του Γ. Ροϊλού «Οι ποιηταί». Οσον αφορά τα οικονομικά του, αιμοδοτείται από τα ενοίκια των ακινήτων - κληροδοτημάτων, που του αποδίδουν περί το ένα εκατομμύριο ευρώ το χρόνο - ποσόν που ισοδυναμεί με τα έξοδά του. Εχει 480 τακτικά μέλη (για την έγκριση της εγγραφής ενός μέλους απαιτείται και η πρόταση από τρία τακτικά).

Σ' ένα περιορισμένο σημείωμα δεν είναι φυσικά δυνατό να αναφερθούν διεξοδικά οι δραστηριότητες του «Παρνασσού» και να απαντηθούν ερωτήματα που είναι δυνατό να υπάρχουν. Απ' ό,τι πάντως φαίνεται είναι σαφής η προσπάθεια της σημερινής ηγεσίας του για ένα άνοιγμα σε περισσότερο κόσμο και ειδικότερα στους νέους.

πηγη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: