"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Η Siemens και οι βαλίτσες της


Οταν το ευρώ αντικατέστησε το μάρκο, οι μιζαδόροι της Siemens άλλαξαν το μέγεθος των βαλιτσών που μετέφεραν τις μίζες. Αντικατέστησαν τις μεγάλες ταξιδιωτικές βαλίτσες με τις μικρές και ραφινάτες Samsonite...

ΑΥΤΕΣ τις μέρες που τη λέξη Siemens την ακούμε πιο συχνά από τη λέξη ποδόσφαιρο, ξεφυλλίζω ξανά το καταπληκτικό βιβλίο-έρευνα του Τάσου Τέλλογλου «Το Δίκτυο».

Βρίσκω μπροστά μου ξανά τα ονόματα που διακινούσαν τα μαύρα χρήματα της Siemens: γερμανικά, ελληνικά, νιγηριανά, ιρανικά, λυβικά. Η μίζα και το μαύρο χρήμα είναι πιο οικουμενικά από τη Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Βλέπω ξανά τα ονόματα των τραπεζών από όπου έφευγαν και έφταναν οι μίζες, μυστικούς κωδικούς που μοιάζουν με τίτλους ταινιών του Σταλόνε, υπεράκτιες εταιρείες που φέρνουν ονόματα που μοιάζουν με παρατσούκλια ακριβών πορνοστάρ, τα εξωτικά νησιά που δηλώνονται ως έδρες τους: οι πιο βρώμικες δουλειές έχουν εξωτικό φόντο, συνήθως.
Ψάχνω όμως προπαντός τους περιθωριακούς ήρωες και αντιήρωες αυτού του σκανδάλου. Αυτούς που θα μείνουν για πάντα στο σκοτάδι και δεν θα έχουν καν το προνόμιο της αρνητικής δόξας. Τέτοιοι είναι οι Κάιλ φον Γιάγκεμαν και Βόλφγκανγκ Ρούντολφ. Υπάλληλοι της Siemens και οι δύο. Το έργο τους ήταν να μεταφέρουν τα χρήματα της μίζας μέσα σε βαλίτσες. Ηταν αυτός ο κύριος τρόπος με τον οποίον μεταφέρονταν τα χρήματα για τις μίζες από τη Siemens μέχρι το 1998. Ηταν ο πιο ακίνδυνος τρόπος μεταφοράς της μίζας και δεν άφηνε ίχνη. Ο Γιάγκεμαν και ο Ρούντολφ φαίνεται πως ήταν οι χαμάληδες των μαύρων χρημάτων και της μίζας της Siemens. Μετέφεραν τα χρήματα προς τους προορισμούς τους σε μεγάλες ταξιδιωτικές βαλίτσες. Πρέπει να μετέφεραν χιλιάδες τέτοιες βαλίτσες, γεμάτες και υπέρβαρες. Τόσο υπέρβαρες που ο Γιάγκεμαν είχε παραπονεθεί στα αφεντικά του πως είχε σακατέψει τη μέση του μεταφέροντας τις βαλίτσες με τα χρήματα...

Η ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ της λέξης μίζα είναι γνωστή. Αγνωστη παραμένει εκείνη της λέξης βαλίτσα. Κάποιοι θεωρούν ότι προέρχεται από την αραβική λέξη ουαλίχα που σημαίνει δισάκι, άλλοι λένε ότι προέρχεται από τη λατινική λέξη vidulus και άλλοι από τη γερμανική λέξη felleisen, που σημαίνει δέρμα ζώου.

Οπως και να έχει, η βαλίτσα είναι ένα από τα πιο σημαντικά σύμβολα του ανθρώπινου πολιτισμού. Συνδέεται κυρίως με το ταξίδι, τη μετακίνηση και το πέρασμα των συνόρων. Είναι ένα είδος συμβολικό, όπου χωράνε οι κρυφές και ακριβές μας μνήμες, οι συγκινήσεις, τα συμπλέγματα, τα εγκλήματα της ιστορίας, οι φοβίες και όλα αυτά που δεν μπορούμε να αποχωριστούμε και μας κυνηγούν από πίσω σαν τη σκιά μας.

Είναι τόσο σημαντικό το συμβολικό φορτίο της βαλίτσας που ακόμα και ο Φρόυντ ασχολήθηκε μαζί της. Προσπάθησε να ερμηνεύσει τι σημαίνει η εμφάνιση της βαλίτσας στα όνειρα. Εάν βλέπεις στο όνειρο τον εαυτό σου να μη μπορεί να σηκώσει μια βαλίτσα σημαίνει ότι μάλλον έχεις σημάδια κατάθλιψης. Εάν δεις τον εαυτό σου να ετοιμάzει τη βαλίτσα με ενθουσιασμό και χαρά σημαίνει ότι διψάς για κάποια αλλαγή στη ζωή σου. Εάν δεις τον εαυτό σου να μη μπορεί να κλείσει τη βαλίτσα σημαίνει ότι δεν καταφέρνεις να ελέγχεις το άγχος σου. Ποιος ξέρει τι είδους όνειρα με βαλίτσες βλέπουν οι Κάιλ φον Γιάγκεμαν και Βόλφγκανγκ Ρούντολφ, ύστερα από τόσες χιλιάδες βαλίτσες με χρήματα της Siemens για μίζες που έχουν μεταφέρει;

Η ΒΑΛΙΤΣΑ είναι το κατ΄ εξοχήν σύμβολο του μοντέρνου κόσμου. Στην αρχαιότητα Ελληνες και Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν στις μετακινήσεις τους κιβώτια και σεντούκια, ξύλινα και μεταλλικά, μικρά και μεγάλα. Το σεντούκι χρησιμοποιήθηκε μέχρι την εφεύρεση του αυτοκινήτου και τη διάδοση του σιδηροδρόμου. Τότε, το άκαμπτο και τεράστιο σεντούκι παραχώρησε τη θέση του στη βαλίτσα. Ηταν η εποχή που μίκρυναν οι αποστάσεις και τα αντικείμενα.

Η βαλίτσα έγινε το σύμβολο του ταξιδιού. Αλλά δεν ταξίδευαν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Οι πλούσιοι διέθεταν βαλίτσες με μαλακό δέρμα, πανάκριβες, προσιτές μόνο σε αυτούς που είχαν τραπεζικούς λογαριασμούς. Οι παππούδες μας, που περνούσαν τον ωκεανό ως μετανάστες για να φτάσουν στον Νέο Κόσμο, χρησιμοποιούσαν ακόμα σεντούκια ή βαλίτσες από καρτόνι, τυλιγμένες με σπάγκο. Κουβαλούσαν μέσα τους τις ελπίδες και τα όνειρα για ένα καλύτερο αύριο. Το σεντούκι εξαφανίστηκε από την κυκλοφορία στα μέσα του ΄50, με τη γέννηση των αεροπορικών εταιρειών και του μοντέρνου τουρίστα. Η αμερικανική Samsonite έγινε τότε διάσημη για την παραγωγή των «ελαφριών βαλιτσών». Η γερμανική Rimowa για τις μεταλλικές βαλίτσες. Από τότε οι βαλίτσες εξελίσσονται διαρκώς. Σήμερα τα είδη τους είναι πραγματικά αμέτρητα. Βαλίτσες ταξιδιού, βαλίτσες μακιγιάζ, μηχανής, βαλιτσάκι μανικιούρ, βαλίτσα καλλυντικών, βαλίτσες διπλωματικές, εργαλείων, ειδικές για μεταφορά χρημάτων- καθαρών και βρώμικων -, βαλίτσες αλουμινίου, ακριβές Ζega, κινέζικες και φθηνές, πιλότου, βαλίτσες για τις μίζες της Siemens.

Οταν το ευρώ αντικατέστησε το μάρκο οι μιζαδόροι της Siemens αποφάσισαν να αλλάξουν και το μέγεθος των βαλιτσών που τις μετέφεραν. Αντικατέστησαν τις μεγάλες ταξιδιωτικές βαλίτσες με τις μικρές και ραφινάτες Samsonite: ένα εκατομμύριο ευρώ χωράει σε μια βαλίτσα Samsonite...

Δεν υπάρχουν σχόλια: