Φούσκες μου αγαπημένες...

Του Γκαζμέντ Καπλάνι (gazikap@gmail. com)

Το Ντουμπάι ήταν μια φουτουριστική φούσκα στη μέση της ερήμου. Τελικά έσκασε. Και τώρα, λένε οι ειδικοί, όλοι φοβούνται μη σκάσουν και άλλες τέτοιες φούσκες, σε ερήμους και θάλασσες. Ζούμε τα τελευταία χρόνια περικυκλωμένοι από φούσκες. Ειδικά χρηματιστηριακές φούσκες.

Ακούς με τέτοια συχνότητα τη λέξη φούσκα που, κάποια στιγμή, δεν μπορείς να αντισταθείς στον πειρασμό να φέρεις στον νου και τις φούσκες των παιδικών χρόνων. Τις σαπουνόφουσκες.

Ήταν το παιχνίδι που με βασάνιζε περισσότερο απ΄ όλα τα άλλα, γιατί ήμουν εντελώς αδέξιος. Δεν μου έβγαιναν οι σαπουνόφουσκες. Την ώρα του παιχνιδιού, ζήλευα τα παιδιά που έκαναν μεγάλες σαπουνόφουσκες φυσώντας το «μαγικό καλαμάκι». Όσο πιο μεγάλη και όσο πιο ψηλά, χωρίς να σκάσει, πήγαινε η σαπουνόφουσκα τόσο μεγαλύτερη ήταν η δόξα του «παραγωγού» της.

Απ΄ ό,τι θυμάμαι από τότε, δεν είναι όλες οι σαπουνόφουσκες ίδιες. Υπάρχει η τυχερή σαπουνόφουσκα, που την αβαντάρει ο απαλός αέρας, τη βοηθά να ανέβει ψηλά. Και καθώς ανεβαίνει, αρχίζει και παίρνει διάφορα χρώματα, μοιάζει με ένα μικρό θαύμα, στρογγυλό και διαφανές. Υπάρχει η σαπουνόφουσκα- τεμπέλα, που πέφτει αμέσως κάτω επειδή βαριέται ή φοβάται να πετάξει. Γίνεται χίλια κομμάτια και δεν την προσέχει κανείς. Συνήθως εμένα μού τύχαιναν τέτοιες. Υπάρχει η σαπουνόφουσκα- μητέρα, που από τη στιγμή που βγαίνει από το «μαγικό καλαμάκι» φαίνεται να γεννά, ως εκ θαύματος, άλλες σαπουνόφουσκες. Και γίνονται αυτές μια ατέλειωτη ουρά που μοιάζει, καμιά φορά, στην ουρά που κρατάνε οι πρόσφυγες στο Αλλοδαπών. Ή στην ουρά που βρέθηκα χθες στην Εφορία.

Οι σαπουνόφουσκες έχουν κάτι το μαγικό, σχηματίζονται με λίγο ή με τίποτα, ανεβαίνουν ψηλά και δεν θέλουν να πεθάνουν, σαν τα δικά μας όνειρα. Μετά σκάνε ξαφνικά και εξαφανίζονται πάλι στο τίποτα, «τιμωρώντας» όσους πιστεύουν ότι οι φούσκες είναι αιώνιες.

Μια σαπουνόφουσκα είναι ό,τι πιο ελαφρύ υπάρχει και η ελαφρότητά της συνοδεύεται με μια ύπαρξη έντονη και εξαιρετικά σύντομη. Σαν τη δική μας, κάπως. Γιατί, νομίζω, μοιάζουμε εμείς οι άνθρωποι στις σαπουνόφουσκες. Ή, μήπως, οι σαπουνόφουσκες μοιάζουν σε μας; Δεν ξέρω.

Πάντως ένας από τους σοφούς αυτού του κόσμου, ο Πιέρ Ζιλ ντε Ζεν (νομπελίστας φυσικός το 1991), είπε ότι «σε μια σαπουνόφουσκα συνυπάρχουν όλες οι φάσεις της ανθρώπινης ζωής. Η φούσκα γεννιέται, μεγαλώνει και αναπτύσσεται, γερνάει και τελικά... εξαφανίζεται». Πολύ πριν από αυτόν, ένας άλλος μεγάλος, ο Ισαάκ Νεύτων διατύπωσε τη θεωρία του για τα χρώματα παρατηρώντας τις σαπουνόφουσκες και απολαμβάνοντας τη μαγεία τους.

Τόση μεγάλη είναι η γοητεία της σαπουνόφουσκας και της φούσκας που οι ζωγράφοι της Αναγέννησης άρχισαν να τις βάζουν στους πίνακές τους. Ήταν τότε που η τέχνη άρχισε να γίνεται «ελαφριά» και ανθρωποκεντρική, μεταμορφώνοντας τις σαπουνόφουσκες σε αξιοθαύμαστα και παράξενα αντικείμενα ταυτόχρονα.

Η ολλανδική ζωγραφική, διάβασα τις προάλλες, είναι γεμάτη από φούσκες και σαπουνόφουσκες. Με παιδάκια που κρατάνε δίσκους ή μπολάκια στα χέρια, φυσώντας με χάρη τα λεπτά καλαμάκια και σχηματίζοντας διαφανείς φούσκες, σύμβολα της ανθρώπινης ευθραυστότητας.

Στη Βενετία, στις μέρες μας, οι μεγάλοι μαζεύονται στην πλατεία Sant΄ Αngelo κάθε χρόνο και γιορτάζουν φυσώντας τα λεπτά καλαμάκια και σχηματίζοντας σαπουνόφουσκες. Είναι ένας τρόπος για να θυμούνται το χαμένο πάθος και την αφέλεια των παιδικών χρόνων...

«Όλος ο κόσμος είναι μια λεπτή φούσκα/ Όπου μέσα της επιπλέει η αλήθεια», τραγουδά ο Πολ Μακάρτνι.

Τι κρίμα που οι τράπεζες και η απληστία μας μάς «έκλεψαν» και τις αγαπημένες μας φούσκες. Και συμβολίζουν τώρα τα «τοξικά» ομόλογα και τη χρεοκοπία...