Ε.Ε: Η αφερεγγυότητα της πολιτικής

(Photo: Iσπανοι διαδηλωτες κρατουν πανό που γράφουν  "ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΛΗΘΙΝΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ - ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΩΝ")

Του ΜΙΧΑΛΗ ΜΗΤΣΟΥ

Ενα φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη και ο καθένας το περιγράφει με τον δικό του τρόπο. Αλλοι βλέπουν το φάντασμα της Ακροδεξιάς, άλλοι της δραχμής και άλλοι, που τελευταία έχουν πληθύνει, το φάντασμα του Τσίπρα.  

Ολα αυτά τα φαντάσματα, πάντως, έχουν την ίδια προέλευση, την ίδια ρίζα: την αγανάκτηση. 

Είναι μια αγανάκτηση που ξεσπά με διαφορετικό τρόπο σε κάθε χώρα, αλλά στρέφεται σε όλες τις περιπτώσεις εναντίον της πολιτικής της λιτότητας, που τιμωρεί χωρίς διακρίσεις, και εναντίον μιας Ευρώπης-Λεβιάθαν, που καθυποτάσσει χωρίς να παρέχει ασφάλεια. Στο στόχαστρο των Αγανακτισμένων είναι οι πολιτικές δυνάμεις, που δεν έχουν ούτε μάτια ούτε αυτιά για να καταλάβουν τι έχει προκαλέσει η κρίση στις κοινωνίες, πόσο πόνο, αλλά και πόση ελπίδα για κάτι διαφορετικό. Αυτές που κυρίως κατηγορούνται όμως είναι οι κεντρώες δυνάμεις, επειδή δεν είναι ούτε ζεστές ούτε κρύες, αλλά χλιαρές. Και οι Αγανακτισμένοι δεν θέλουν χλιαρά πράγματα, προτιμούν τα άκρα.

Αλλοι καταφεύγουν στους ξενόφοβους εθνικισμούς, όπως συμβαίνει στη Γαλλία και στην Ελλάδα. Αλλοι βλέπουν τη σωτηρία τους στο τέλος του ευρώ. 

Στη Γερμανία οι Πειρατές απαιτούν την ελεύθερη πληροφόρηση, ώστε οι πολίτες να μπορούν να επηρεάζουν την πολιτική όχι κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά κάθε μέρα. Ο καθένας θέλει κάτι διαφορετικό. Οπως γράφει όμως η Μπάρμπαρα Σπινέλι στη «Ρεπούμπλικα», τους ενώνει μια θέση και μια αντίθεση. Η επιθυμία να ξαναποκτήσει η πολιτική τα χαρακτηριστικά της μάχης. Η απόρριψη των αριθμών ως υπέρτατης, μη διαπραγματεύσιμης αξίας.

«Η Αριστερά με ανησυχεί, αλλά η Δεξιά με τρομάζει», είχε πει στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο γκολικός Ντομινίκ ντε Βιλπέν. Και ήταν η κουβέντα αυτή προφητική. Γιατί οι θέσεις του Φρανσουά Ολάντ μπορεί να ανησυχούν τις αγορές και το γερμανικό δόγμα, δεν μπορούν όμως να τρομάξουν όπως τρομάζει μια δημοκρατία που παρακμάζει ή ένας λαός που ξεσηκώνεται εναντίον της μεγάλης κατάκτησης που λέγεται ενότητα των Ευρωπαίων. 

Ο Κέινς το είχε προβλέψει μετά τον πόλεμο του 1914-18: η οικονομική τιμωρία θα εξευτελίσει τους Γερμανούς, θα τους ρίξει στην άβυσσο.

Εκτός από την αφερεγγυότητα των κρατών, τονίζει η ιταλίδα αρθρογράφος, υπάρχει και η αφερεγγυότητα της πολιτικής, ιδιαίτερα της μετριοπαθούς, που άργησε πολύ να δει και να καταλάβει την κρίση. Για πολλά χρόνια αυτό που κυριαρχούσε στην Ευρώπη ήταν η κουλτούρα της σταθερότητας, της οικονομικής αξιοπιστίας. Σήμερα η Γηραιά Ηπειρος πρέπει να εφοδιαστεί και με μια πολιτική κουλτούρα, μια εξουσία πραγματικά κυρίαρχη, ένα Κοινοβούλιο πραγματικά ευρωπαϊκό, ένα δημόσιο ταμείο πραγματικά μοναδικό. Αλλά και μια αγορά, έναν χώρο συζήτησης όπου θα μπορούν να αντιπαρατεθούν όλες οι ιδέες για το μέλλον της Ευρώπης. 

Αν δεν θέλει να βουλιάξει, η Ενωση δεν μπορεί να πετάξει από τη βάρκα ούτε τα αδύναμα κράτη ούτε τα κόμματα ή κινήματα που θέλουν μια διαφορετική Ευρώπη.