Ο Ευγένιος Σπαθάρης γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 1924 στην Κηφισιά, όπου και μεγάλωσε. Ο πατέρας του Σωτήρης ήταν επίσης καραγκιοζοπαίχτης, μια τέχνη την οποία ερωτεύτηκε ο μικρός Ευγένιος και ακολούθησε μετά τις εγκύκλιες σπουδές του παρά τις αντιρρήσεις της οικογένειάς του.
Τα πρώτα χρόνια, από το 1942 που ξεκίνησε και από το 1945 έως το 1950 ο Ευγένιος Σπαθάρης έπαιζε σε υπαίθρια αυτοσχέδια θέατρα, σε πλατείες, πεζοδρόμια και κινηματογράφους.
Ο Διάκος, ο Κολοκοτρώνης, ο Κατσαντώνης έγιναν οι πρωταγωνιστές του στα χρόνια της Κατοχής σε έργα ηρωϊκά, με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να οδηγηθεί στην Κομαντατούρ. Είναι χαρακτηριστικό πως για να τον αφήσουν, αναγκάστηκε να δώσει δυο παραστάσεις για τον Φρούραρχο.
Τις φιγούρες τις έφτιαχνε μόνος του, από χαρτόνι κούτας και μπακαλόχαρτο. Πίσω από το πανί είχε μαζί του ένα ή δύο βοηθούς που βαστούσαν τις φιγούρες, τον τραγουδιστή που γνώριζε όλα τα τραγούδια της υπαίθρου, τα παραδοσιακά και το "τουρκάκι" , τον τραγουδιστή δηλαδή που γνώριζε τους αμανέδες και τα τούρκικα.
"Θα έπρεπε να φτιάξουν ένα άγαλμα του Καραγκιόζη. Όλη η Ελλάδα θεατρίστηκε μαζί του. Οι άνθρωποι με αυτόν έμαθαν να γελούν και να ονειρεύονται" έλεγε ο Ευγένιος Σπαθάρης.
Η έντονη δραστηριότητα του απλώνεται γρήγορα στο εξωτερικό, την Αμερική, τον Καναδά, την Κούβα (1953). Από τότε και για τις επόμενες δεκαετίες ταξιδεύει συνεχώς, γυρνώντας δύο φορές ολόκληρο τον κόσμο δίνοντας πληθώρα παραστάσεων, συμμετέχοντας σε διεθνή φεστιβάλ και συνέδρια ειδικά για το θέατρο σκιών. Τη δεύτερη μάλιστα φορά που εμφανίστηκε στο Κρεμλίνο του έφεραν ένα πανί 22(!) μέτρων ζητώντας του να παίξει πίσω από αυτό. Δεν το δέχτηκε. Οι 5.000 ρώσοι απόλαυσαν τον Καραγκιόζη πίσω από το πανί των 2,5 μέτρων.
Ο Ευγένιος Σπαθάρης έχει παρουσιάσει πολλά έργα με ήρωα τον Καραγκιόζη τόσο ως άψυχο υλικό (φιγούρες ηρώων), όσο και σε έμψυχη, (ζωντανή) παράσταση με ηθοποιούς, στο Κρατικό Θέατρο Β. Ελλάδος, στο "Ελληνικό Χορόδραμα", στο Θέατρο Χατζώκου, (Θεσσαλονίκη), στο Θέτρο Συντεχνίας κ.α. με τις παραστάσεις "Το ταξίδι", "Το καταραμένο φίδι", "Ο δικτάτωρας", "Ο Αλέκος με τα κυδώνια" κ.α.
Το 1962 ο ηχογραφεί όλες τις κλασσικές παραστάσεις του Καραγκιόζη στην Κολούμπια και έτσι κυκλοφορούν οι πρώτοι δίσκοι του. Χαρακτηριστικό είναι πως στην Κολούμπια συνάντησε μερικούς από τους μεγάλους τραγουδιστές της εποχής, ανάμεσά τους και τον Μπιθικώτση, ο οποίος 17χρονών περίπου, τραγούδησε πίσω από τον μπερντέ.
Το 1966 δημιουργείται ο "Πειραματικός Σταθμός Τηλεόρασης" και ξεκινά με τον Καραγκιόζη του Σπαθάρη. «Ακούσατε, ακούσατε...", η χαρακτηριστική φωνή του λαϊκού ήρωα συντροφεύει, μικρούς και μεγάλους, από τη μικρή οθόνη, έως το 1992. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα υπήρξε η κυκλοφορία των εικονογραφημένων τευχών του Ε. Σπαθάρη με Καραγκιόζη (1970) και η επιτυχημένη έκδοση του βιβλίου του «Ο Καραγκιόζης των Σπαθάρηδων» (1979).
Από τις κυριότερες συνεργασίες ήταν τα τραγούδια "Εμένα φίλε με λένε Καραγκιόζη" (στίχοι Ν. Γκάτσου - μουσική Σ. Ξαρχάκου), το τραγούδι "Για την Ελλάδα ρε γαμώτο" του Στέλιου Φωτιάδη και "Η εκδίκηση του Καραγκιόζη" του συγκροτήματος "Modern Fears".
Εξίσου σημαντικές, υπήρξαν οι πολλές συνεργασίες που είχε ο Ευγένιος Σπαθάρης με τον Διονύση Σαββόπουλο στο Κύτταρο (1973), το Ρεξ (1992) και σε πολλές συναυλίες του καλλιτέχνη. Συνεχίζοντας τη δράση του, το 2001, σε συνεργασία με τους μουσικούς Λουδοβίκο των Ανωγείων και Ψαραντώνη παρουσίασαν με πρωτότυπο τρόπο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό το κρητικό ποίημα του Βιτζέντζου Κορνάρου, «Ερωτόκριτος».
Ο Ευγένιος Σπαθάρης ήταν μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, του Ινστιτούτου Παγκοσμίου Θεάτρου (της ΟΥΝΕΣΚΟ). Έχει τιμηθεί με Βραβείο Ρώμης (1962), με το Α' Μετάλλιο του Πρίγκιπα του Μοντ, Α' Βραβείο Πολωνίας (1978), Α' Μετάλλιο Τοσκανίνι (Ιταλία) το 1978 κ.ά. Τέλος το 2007 τιμήθηκε ιδιαίτερα από το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού για την μεγάλη του προσφορά στο καλλιτεχνικό αυτό είδος για το οποίο του αναγνωρίστηκε ο τίτλος του μεγάλου δασκάλου.
Το 1991 ιδρύθηκε το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών Δήμου Αμαρουσίου, το οποίο λειτουργεί συστηματικά από το 1996, με στόχο την προβολή του θεάτρου σκιών και του καραγκιόζη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου