"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Απόρριψη και... σύγχρονοι «ουροβόροι»


Η αίτηση απορρίφθηκε γιατί «οι προδιαγραφές της φωτογραφίας ήταν λανθασμένες (ελλιπής φωτισμός)»! Κάποιοι μιλούν για γραφειοκρατία, καθώς στην υπόθεση υπεισέρχεται ο υποκειμενικός παράγοντας. Και η ταλαιπωρία; Ποιος πληρώνει τις εργατο-ώρες, αλλά πάνω απ’ όλα την ψυχική οδύνη της απόρριψης. Κι αν δεν πετύχει κι αυτή η φωτογραφία; 

Το ταξίδι τίθεται εν αμφιβόλω. Υπομονή λέει στον προθάλαμο αναμονής ο κύριος με το λευκό μουστάκι και τα αθλητικά παπούτσια.  

«Υπομονή, όχι απελπισία, και αντίδραση σε λογικά όρια»! Τι σημαίνει αντίδραση σε λελογισμένα όρια; Να μη στρέφεσαι εναντίον του εαυτού σου, να μην ενδοβάλλεις την ενοχή, αυτή που οι «πάνω» μας δημιουργούν, εν προκειμένω η γραφειοκρατία, δηλαδή ένα άγνωστος νεαρός αστυφύλακας σ’ ένα δωμάτιο που πρέπει να εγκρίνει και να απορρίψει οπωσδήποτε έναν ορισμένο αριθμό αιτήσεων ώστε να δικαιολογήσει τη θέση του

«Ψυχραιμία», επιμένει ο μυστακοφόρος «συν-ουρίτης»(από το συν-άδελφος και «ουρά»). Πήγαινε, λοιπόν, ξανά στην εφορία, ξανά στον φωτογράφο και επέστρεψε στην υπηρεσία στο Χαϊδάρι για να υποβάλλεις εκ νέου την αίτηση. 

Όλα παραπέμπουν στους «ουροβόρους» του Μονταλμπάν, σ’ αυτούς που κυνηγούν την ουρά τους, όπως τα φίδια. Γυρίζουμε γύρω γύρω, περιστρεφόμαστε από απόρριψη σε απόρριψη, από γραφειοκράτη σε γραφειοκράτη, από μηχανισμό σε μηχανισμό, από απανθρωπιά σε απανθρωπιά. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας, η απανθρωπιά, ο παροξυσμός της αδιαφορίας για τον άλλο, της αυτοχειριαστικής για τον ίδιο μας τελικά τον εαυτό, αφού καθόμαστε όλοι στο ίδιο κλαδί. 

Αντίδραση σε λογικά όρια, επιμένει ο φίλος. Όμως και η λογική έχει τα όριά της. Έτσι, κάτι μικρό, μια σταγόνα κάνει το ποτήρι να ξεχειλίσει, ένα άχυρο κάνει να σπάσει η πλάτη της καμήλας. Τότε τα στιμόνια των νευροδιαβιβαστών σπάνε. Κι αν δεν υπάρξει πολιτικός τρόπος διοχέτευσης και οργάνωσης της οργής, η αγανάκτηση γίνεται θρόμβος που κάνει την ψυχή να εκραγεί.  

Σήμερα, εξάλλου, δεν υφίσταται ο διάλογος του παράλογου και του τραγικού, όπως συνέβαινε στην κλασσική εποχή. Αλλά γιατί τόση οδύνη, τόσος φόβος, τόση τρέλα;  

Καταλήγω ότι μπορεί κανείς να αντιστοιχίσει τα επικρατούντα είδη τρέλας στους ανθρώπους με την κρατούσα τρέλα του πολιτισμού της εποχής μας. Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι η κυρίαρχη μορφή «τρέλας» σήμερα είναι η μανιοκατάθλιψη (διπολική διαταραχή) που αντιστοιχεί στην τρέλα του σύγχρονου πολιτισμού, που είναι ο «μανιακός καπιταλισμός», αυτό το «συμφέρον» των επιθυμιών που μας αλλοτριώνει και μας ξεριζώνει, που είναι η απόσπαση του ανθρώπου από τη φύση και τη φύση του. 

Οι άγριοι ήταν φυσικοί, οι πολιτισμένοι δεν είμαστε. Κάποτε η ύπαρξη μπορεί να συγκλονιζόταν από βαθύτατους φόβους, αλλά δεν ήταν προβληματική: ο άνθρωπος αναγνώριζε τη φυσική του θέση μέσα στην αμετακίνητη και αδιαμφισβήτητη ιεραρχία των όντων και των πραγμάτων, σήμερα όμως τίθεται πέρα και πάνω (ως επιθυμία) από τη φύση και σε λίγο και από τη φύση του. 

Η ανθρώπινη ιστορία στο εξής θα είναι μια ιστορία των επιθυμούμενων επιθυμιών, μια ιστορία κατάκτησης της φύσης (μέσω της επινόησης της «προόδου») και της επιθυμίας των άλλων. Έτσι, ο άνθρωπος γίνεται θεός στη θέση του Θεού. Γι’ αυτό οι διθύραμβοι για το «σωματίδιο του Θεού». Όμως αυτή η φαντασίωση καταπίπτει μπροστά στην έσχατη ματαίωση, μπροστά στο μαύρο τίποτα, μπροστά στην τελική μας απόρριψη ως υπάρξεων.

Δεν υπάρχουν σχόλια: