Εξωγήινοι στην Ελλάδα

Του ΝΙΚΟΥ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Υποθέτω ότι αν ένας εξωγήινος διάβαζε για την οικονομική κατάντια της Ελλάδας, θα απορούσε πραγματικά για το πώς καταλήξαμε σε αυτό το σημείο. 

Θα παρατηρούσε από το διαστημόπλοιό του μια χώρα «ευλογημένη» από όλες τις απόψεις: γεωγραφικά αποτελεί φυσική πύλη εισόδου/εξόδου εμπορευμάτων από την Ασία και την Αφρική προς τα Βαλκάνια και την Ευρώπη. Τα λιμάνια της, τα αεροδρόμιά της, οι αυτοκινητόδρομοι και οι σιδηροδρομικές της γραμμές βρίσκονται (ή θα έπρεπε να βρίσκονται) σε στρατηγικά σημεία για να εξελιχθούν σε διαμετακομιστικούς σταθμούς και δίκτυα μεταφοράς αγαθών. Εχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ε.Ε., πιθανότατα και κοιτάσματα υδρογονανθράκων, ιδανικό κλίμα για τουριστική και αγροτική ανάπτυξη, πάνω από 200 κατοικημένα και χιλιάδες ακατοίκητα νησιά και τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί τα μνημεία παγκόσμιας εμβέλειας που της κληροδότησαν δύο από τους σημαντικότερους πολιτισμούς της Ιστορίας. Η χώρα αυτή έχει γίνει επίσης αποδέκτης δεκάδων δισ. ευρώ σε αναπτυξιακή βοήθεια από τους Ευρωπαίους εταίρους της, ενώ απολαμβάνει ειρήνη και σχετική πολιτική σταθερότητα εδώ και μερικές δεκαετίες. 

Πώς τα «κατάφερε» λοιπόν να βρεθεί σε αυτήν την κατάσταση; Διότι όταν οι αντικειμενικές συνθήκες είναι τόσο ευνοϊκές, αποτελεί κατόρθωμα να έχει βρεθεί σε τόσο δυσμενή θέση.

Η απορία του εξωγήινου θα λυνόταν αν επισκεπτόταν για λίγο αυτόν τον ευλογημένο τόπο και προσπαθούσε να επενδύσει το υποθετικό χρυσάφι που έφερε από τον πλανήτη του. Γρήγορα θα διαπίστωνε ότι οι κρατικοί αξιωματούχοι αυτής της χώρας θα έκαναν ό,τι μπορούν για να τον στείλουν από εκεί που ήλθε. Οτι οι λέξεις «επενδυτής» και «ιδιωτικός τομέας» θεωρούνται περίπου βρισιές από τους δημόσιους λειτουργούς και τους περισσότερους πολιτικούς της. Οτι ακόμη και να ήθελε να αγοράσει παλαιά αεροσκάφη μιας κρατικής εταιρείας που σκούριαζαν αχρησιμοποίητα, θα έπρεπε να περιμένει πάνω από έναν χρόνο. Θα έβλεπε επίσης ότι το κράτος έχει στην κατοχή του ένα από τα ακριβότερα οικόπεδα του κόσμου στο Ελληνικό, το οποίο εδώ και 13 χρόνια δεν μπορεί να αποφασίσει τι θα το κάνει. Θα παρατηρούσε πως η κατασπατάληση δημόσιων και κοινοτικών πόρων έχει αναχθεί σε υψηλή τέχνη και πως οι θεσμοί της Δικαιοσύνης και οι νόμοι λειτουργούν έτσι ώστε ακόμη και να πετάξεις λεφτά στο κατώφλι αυτής της χώρας, να απαγορεύεται να πιάσει κάποιος το φτυάρι και να τα μαζέψει. Θα μάθαινε για μελέτες, εκθέσεις και αναλυτικές προτάσεις για το πώς αυτή η χώρα θα γίνει πλούσια, οι οποίες αραχνιάζουν σε υπουργικά γραφεία.

Ακόμη και αν ο εξωγήινος όμως είχε υπερφυσικές δυνάμεις και ξεπερνούσε όλα τα εμπόδια για να κάνει πλούσια την Ελλάδα με το χρυσάφι του, σύντομα ίσως να απογοητευόταν. Οπως μου έλεγε πριν από λίγες μέρες και ένας διπλωμάτης που έχει υπηρετήσει σε εξωτικά κράτη του κόσμου (ευτυχώς για εκείνον, όχι ακόμη στο δικό μας), πολλές χώρες είναι πλούσιες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ανεπτυγμένες. Διότι άντε και ανακάλυψες επιτέλους τις πλουτοπαραγωγικές δυνατότητες που σου δίνει ο τόπος σου. Η δεύτερη και μεγαλύτερη πρόκληση είναι να τις χρησιμοποιήσεις ώστε να χτίσεις μια ανεπτυγμένη κοινωνία.  

Κάποτε άλλωστε και η Ελλάδα ήταν πλούσια, έστω και με δανεικά λεφτά. Ομως ουδέποτε στην πολύ πρόσφατη ιστορία της κατάφερε να «αναπτυχθεί». Και όταν τελείωσαν τα δανεικά, άνθησαν οι θεωρίες συνωμοσίας, το πλέον τυπικό χαρακτηριστικό της υπανάπτυξης.