"Δημήτρη Παπαϊωάννου μου έλειψες"

Της ΡΕΑΣ ΒΙΤΑΛΗ

Βαριέμαι τους ταξιδιώτες που ηδονίζονται με συγκρίσεις χωρών. Που όλη κι όλη τους η περιήγηση αναλώνεται σε ατάκες του τύπου «σαν την Ελλαδίτσα καμιά». Νιώθω ότι κάτι σημαντικό τους διαφεύγει. Η κάθε χώρα έχει τα δικά της χαρακτηριστικά γνωρίσματα και για να τα διακρίνεις, να τα χαρείς, να δικαιώσεις το ίδιο το ταξίδι πρέπει νάχεις ανοιχτή, καθάρια ματιά. Οι περιηγήσεις δεν είναι διαγωνισμός χωρών.

Παρακολούθησα με ανυπομονησία την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων στο Λονδίνο. Μετά το 2004 η Ολυμπιάδα έχει γίνει πιο προσωπική και από προσωπική μας υπόθεση. Μοιάζει σαν να συγκρίνουμε remake ταινίας, της οποίας γνωρίζουμε το τέλος και κυρίως τον «δολοφόνο» που αποκαλύπτεται στην τελευταία σκηνή…. Είμαστε πονηρεμένοι. Ας αρκεστώ στο υπονοούμενο. Επιλέγω λοιπόν να μιλήσω μόνο για την τελετή έναρξης ως θέαμα.

Παρακολούθησα με αμηχανία ένα πυκνό, οχλαγωγικό, ερμαφρόδιτο πανηγύρι. Μια λαχανιασμένη, πανάκριβα «φθηνή», μια «απ΄όλα έχει ο μπαχτσές» επιθεώρηση για θεατές απροσδιορίστου ηλικίας. Μου ξέφευγε συνέχεια το γεγονός ότι παρακολουθούσα έναρξη Ολυμπιάδας. Μου ταίριαζε μια χαρά (και δυο τρομάρες) ως διαγωνισμός Eurovision. Η απόλυτη απόδειξη του όποιος λέει πολλά δεν λέει στο τέλος τίποτα.

Με ένα αξιοθαύμαστο, φωτεινό σημείο ωστόσο αξιομνημόνευτο που θάναι αδικία να μην αναφέρω. Καθώς μάλιστα είναι διαχρονικά το πλέον χαρακτηριστικό στοιχείο των Εγγλέζων. Το ανατρεπτικό, ακροβατικό τους χιούμορ. Το λάτρεψα ακόμα μια φορά. Ιδίως στο ακρογωνιαίο, ρισκαδόρικο σημείο του…. Εννοώ τον τρόπο άφιξης της Βασίλισσας Ελισάβετ με τον Τζέιμς Μποντ παρέα. Να μη σου πω ζήλεψα. Ίσως γιατί μου λείπει αυτό το στοιχείο στην χώρα των πολιτικών μας δεινοσαύρων (και οι νέοι μας δεινόσαυροι είναι σε τούτον τον τόπο). Χαμογέλασα με την έλλειψη σοβαροφάνειας, το λεπτεπίλεπτο παιχνίδισμα απόδοσης σεβασμού (σε έναν απόλυτο για τους Εγγλέζους θεσμό) αλλά με ανάλαφρο, στα όρια της απομυθοποίησης, τρόπο. Και πιο πολύ υποκλίθηκα στην προθυμία της Βασίλισσας Ελισάβετ να μπει στο «κόλπο», να συμμετέχει στο παιχνίδι.

Κατά τα λοιπά… Προσπερνώντας το μικρό χαριτωμένο διάλλειμα, το όλον συναγωνίζονταν το Καρναβάλι της Πάτρας. Κι ίσως γι΄αυτό θα παραβώ έναν κανόνα δικό μου «ταξιδιωτικό». Θα επιτρέψω την νοσταλγία να με παρασύρει, να με κατευθύνει σε συγκρίσεις. Στο κάτω κάτω…Τόση διαδρομή που περπατήσαμε από το 2004 και δώθε. Τόση απομυθοποίηση, φτύσιμο, γκρίνια και προσγείωση. Τόση ευλογημένη ανηφόρα, όχι κατρακύλα…Έχει μεγάλη διαφορά! (Η ανηφόρα οδηγεί σε καλλίτερη θέα. Σας το ορκίζομαι θα την αξιωθούμε). Επιτρέψτε μου λοιπόν να σας καταθέσω το σώψυχο.

Παρακολουθώντας την έναρξη της Ολυμπιάδας στο Λονδίνο μου ξέφυγε ένας αναστεναγμός. Μου έλειψε η εσωτερικότητα, η κατ΄επιλογήν ενηλίκου αθωότητα, η ευγένεια της ματιάς, η απλότητα του άρχοντα, η συνοχή, η ατμόσφαιρα, η ψυχή. Μου έλειψαν… Μου έλειψε…Η θύμηση της γαλήνης που μεταδώσαμε τότε στην ανθρωπότητα….Κι ας την είχαμε χάσει και μεις. Κι ας δραπέτευσε έκτοτε από την καρδιά μας. Ο Δ. Παπαιωάννου ξέβρασε τα πιο πολύτιμα στοιχεία της διαδρομής μας. Μας τοποθέτησε εκεί που μας άξιζε και μεις τον είχαμε ακολουθήσει. Ένας Δημήτρης Παπαιωάννου μου έλειψε….Πού θα πάει; Θα κοπάσουν οι αέρηδες…. Δημήτρη Παπαιωάννου πόσο μου έλειψες!

"Από το Λονδίνο με αγάπη"

Του Μιχάλη Τσιντσίνη

Εμείς ήμασταν καλύτεροι. Δεν χρειάστηκε να το πολυσκεφτούν οι «εύζωνες» του ελληνικού κυβερνοχώρου. Πήραν αμέσως το ελληνόμετρο. Εμείς την είχαμε λαμπρότερη την τελετή. Είχαμε μεγαλεία. Τι να μας πουν και οι Εγγλέζοι.

Αλήθεια, τι μας είπαν οι Εγγλέζοι;

Μας είπαν ότι το πρώτο καπιταλιστικό έθνος στην ιστορία μπορεί ταυτόχρονα να είναι υπερήφανο για το σύστημα δημόσιας υγείας. Οτι η οικονομική πρόοδος μεταμόρφωσε τους υπόδουλους αγρότες σε χειραφετημένους εργάτες.

Μας είπαν ότι στον κόσμο που δημιούργησαν με τη βιομηχανική επανάσταση, βάθυνε η δημοκρατία και απλώθηκε η ευημερία.

Δεν έχουν Μεγαλέξαντρο οι Εγγλέζοι. Δεν μας πλάσαραν κανέναν στρατηλάτη, κανέναν φιλόσοφο. Ακόμη και τον Σαίξπηρ τον παρέδωσαν στο στόμα ενός ταπεινού μηχανικού. Ενός ρηξικέλευθου εφευρέτη που έχτισε γέφυρες, σιδηροδρόμους και ατμόπλοια. «Μη φοβάστε» μας είπε ο μηχανικός Μπρουνέλ με τη γλώσσα του Σαίξπηρ. Μη φοβάστε τη δημιουργική καταστροφή που απαιτούν οι ιστορικές αλλαγές.

Οι καημένοι οι Εγγλέζοι. Δεν μπόρεσαν τίποτε ηρωικό να διηγηθούν. Αντί για ιππότες, μας έδειξαν έναν φαλακρό μεσήλικο, τον καθηγητή που ανακάλυψε τον Παγκόσμιο Ιστό. Αντί για περικαλλή λείψανα, μας έδειξαν το ζωντανό παρόν τους, χωρίς την επιβεβλημένη μνημειακή σοβαρότητα: με ποπ, φαντάσματα και καλαμπούρια.

Δεν μας άρεσαν οι Εγγλέζοι. Η τελετή τους ήταν ρηχή, με υλικό μόλις δύο αιώνων. Στη δική μας τελετή δεν χωρούσαν τόσο πρόσφατα επιτεύγματα. Γιατί, πέρα από τα γούστα του καθενός, αυτή είναι η διαφορά μας από τον τρόπο του Λονδίνου. Εμείς μιλάμε ως το έθνος που ήμασταν. Εκείνοι μιλούν ως το έθνος που έγιναν.