"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: Αριθμοί και ιστορίες...

Του ΣΠΥΡΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ


Αριθμοί και νούμερα για ρεκόρ, ανάμεσα σε 5 ολυμπιακούς κύκλους, που έχουν να πουν πολλές - γνωστές και άγνωστες - ιστορίες.


Το λατινικό που εξελίχθηκε σε ιδεώδες - χωρίς ντόπα, όμως - «Citius, Altius, Fortius» (πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά), το πρότεινε ο Πιερ ντε Κουμπερτέν κατά τη «γέννηση» της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, το 1894.


Η έναρξη των Αγώνων της 1ης Ολυμπιάδας στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε στις 6 Απριλίου 1896 (25 Μαρτίου με το παλιό ημερολόγιο) που συνέπιπτε με τη Δευτέρα του Πάσχα για τους ορθοδόξους και με την εθνική επέτειο της ανεξαρτησίας της Ελλάδας. Το Παναθηναϊκό Στάδιο ήταν κατάμεστο από 80.000 θεατές. Ο νερουλάς Σπύρος Λούης, από το Μαρούσι, τερμάτισε πρώτος μεταξύ 18 αθλητών στο Μαραθώνιο, σε 2 ώρες, 58 λεπτά και 50 δεύτερα. Ο διάδοχος Κωνσταντίνος και ο αδελφός του κατέβηκαν μαζί με το πλήθος και σήκωσαν ψηλά τον Λούη.


Στους αγώνες του Παρισιού το 1900, τα φώτα έπεσαν πάνω στον πιτσιρικά που θα γινόταν ο νεότερος Ολυμπιονίκης όλων των εποχών. Ήταν μόλις 9 ετών και κατέκτησε χρυσό μετάλλιο με την ολλανδική ομάδα της δικώπου, με πηδαλιούχο. Ο «κανονικός» πηδαλιούχος αποκλείστηκε επειδή ήταν υπέρβαρος και τη θέση του πήρε ο μικρός.


Στο Λονδίνο, το 1908, υιοθετήθηκε το νέο μετρικό σύστημα. Έτσι, οι Άγγλοι θεατές θεωρούσαν ότι αυτό είναι αδικία, επειδή οι αθλητές τους θα έπρεπε στο αγώνισμα των 100 γιαρδών - περίπου 91 μέτρα - να τρέξουν 9 μέτρα παραπάνω.


Στη Στοκχόλμη, το 1912, στην κούρσα των 5.000 μέτρων, δύο αθλητές προσπέρασαν ο ένας τον άλλο επί 16 φορές. Ήταν ο Φινλανδός Χέινς Κολεμάινεν και ο Γάλλος Ζαν Μπουέν. Ο Χέινς ήταν ο 1ος πρώτος αθλητής που έκανε συνεδρίες με ψυχολόγο, προ των αγώνων.


Οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1916 - η 6η Ολυμπιάδα - που επρόκειτο να διεξαχθούν στο Βερολίνο, ματαιώθηκαν λόγω του ξεσπάσματος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά το πέρας των εχθροπραξιών αποφασίστηκε να διατηρηθεί ο αύξων αριθμός, δηλαδή, σαν να έγιναν. Το ίδιο συνέβη και με τους Ολυμπιακούς το ’40, όπως και του ‘44, γνωστοί και ως Αγώνες της 13ης Ολυμπιάδας.


Πάλι στο Παρίσι - 1924, όμως, όπου η Αμερικανίδα Γκέρτρουντ Έντερλ πήρε το χρυσό στα 100 μ. ελεύθερο. 2 χρόνια αργότερα ήταν η πρώτη γυναίκα που διέσχισε το στενό της Μάγχης. Με ελεύθερη κολύμβηση, βέβαια.


Στο Λος Άντζελες του 1932, η συσκευή που κατέγραφε τους γύρους έπαθε ζημιά και έτσι οι αθλητές έτρεξαν άλλη μια στροφή στον τελικό των 3.000 στιπλ. 400 επιπλέον μέτρα, δηλαδή.


Στο Βερολίνο, το 1936, στην τελετή έναρξης η χιτλερική νεολαία έκανε παρέλαση υπό την όπερα του Βάγκνερ «Tannhauser». Έπειτα, ανακρούστηκε ο γερμανικός ύμνος και μετά εκείνος του Εθνικο-σοσιαλιστικού κόμματος, που ακούστηκε - συνολικά - 480 φορές κατά τη διάρκεια των Αγώνων.


Η Μαρί Προβανζίκοβα (αρχηγός της ομάδας γυμναστικής της Τσεχοσλοβακίας - Λονδίνο, 1948), ήταν η πρώτη αθλήτρια στην ιστορία των Αγώνων που ζήτησε πολιτικό άσυλο στη Δύση - και το πήρε. Ήταν οι πρώτοι αγώνες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και η Γερμανία δεν είχε δικαίωμα συμμετοχής.


Στη Ρώμη του 1960, τρέχοντας τον 3ο του μαραθώνιο, ο Αιθίοπας Αμπέμπε Μπικίλα μπήκε 1ος στο στάδιο. Ήταν ο πρώτος μαύρος Αφρικανός που κατέκτησε χρυσό και ήταν ο πρώτος που έτρεχε ξυπόλητος. 4 χρόνια μετά τον έπεισαν να φορέσει παπούτσια, αλλά πάλι πρώτος βγήκε.


Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1964 

διοργανώθηκαν στο Τόκιο και για πρώτη φορά η ΔΟΕ απέκλεισε τη Νότια Αφρική - λόγω της πολιτικής του απαρτχάιντ, η οποία έγινε, τελικά, δεκτή στους Αγώνες του 1992.


Στην τελετή απονομής των μεταλλίων, στο Μέξικο Σίτι, το 1968, οι μαύροι Αμερικανοί Τόμι Σμιθ και Τζον Κάρλος - 1ος και 3ος, αντίστοιχα, στα 200 μέτρα - ύψωσαν τις γροθιές τους, ενώ φορούσαν μαύρα γάντια. Έσκυψαν και τα κεφάλια τους στην ανάκρουση του εθνικού ύμνου τους, στηλιτεύοντας με αυτόν τον τρόπο τις φυλετικές διακρίσεις στην πατρίδα τους. Δεν πέρασε πολύς χρόνος και τους είχαν διώξει πάραυτα από το Ολυμπιακό Χωριό.

Οι Αγώνες του Μονάχου, το 1972, σημαδεύτηκαν από την ομηρία Ισραηλινών αθλητών από Παλαιστινίους τρομοκράτες, η οποία οδήγησε σε σφαγή, στο αεροδρόμιο της πόλης. Από τις πιο μαύρες σελίδες της ολυμπιακής ιστορίας...

Στους Αγώνες του 1976, στο Μόντρεαλ του Καναδά, ξοδεύτηκαν 100 εκατομμύρια δολάρια για την ασφάλεια αθλητών και αποστολών, ενώ 16.000 αστυνομικοί και στρατιώτες χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των Αγώνων.

Στη Μόσχα του 1980, το αρκουδάκι, ο Μίσα, αγαπήθηκε όσο καμιά άλλη μασκότ στην ιστορία των Αγώνων. Σχεδιάστηκε το 1977 από τον Βίκτορ Χιζίκοφ - που ήταν εικονογράφος παιδικών βιβλίων - έπειτα από 6 μήνες επίμονης προσπάθειας και ενώ υπήρχαν, ταυτόχρονα, 100 άλλες, διαφορετικές ιδέες. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τα δάκρυά του στην τελετή λήξης; Σίγουρα οι ΗΠΑ και άλλα κράτη του δυτικού κόσμου που αρνήθηκαν να αγωνιστούν, επειδή η Σοβιετική Ένωση είχε εισβάλλει  στο Αφγανιστάν.

Στο L.A., στους αγώνες του 1984, για την αντιτρομοκρατική προστασία των Αγώνων δαπανήθηκαν 55 εκατομμύρια δολάρια. Επί ποδός ήταν 17.000 αστυνομικοί και επί αέρος 80 ελικόπτερα που πετούσαν επί 24 ώρες το 24ωρο. Η Σοβιετική Ένωση - και άλλες ανατολικές χώρες - μποϊκοτάρισαν με τη σειρά τους Αγώνες.

Βαρκελώνη, 1992: Στα τελευταία μέτρα της κούρσας των 100 με εμπόδια, η Γκέιλ Ντίβερς έπεσε και η Βούλα Πατουλίδου τερμάτισε πρώτη, «για την Ελλάδα ρε γαμώτο!».
Στους Αγώνες της
Ατλάντα, το 1996, η ΔΟΕ - ως δείγμα μεγαλοψυχίας - δώρισε ένα χρυσό μετάλλιο στον Μοχάμεντ Άλι. Μετά τους Ολυμπιακούς του 1960, ο γνωστός και ως Κάσιους Κλέι, είχε πετάξει εκνευρισμένος το μετάλλιο που κέρδισε, σ’ ένα ποτάμι, επειδή «έφαγε» πόρτα σε ένα εστιατόριο του Οχάιο. Ήταν μαύρος και σε αυτό έμπαιναν μόνο λευκοί.

Στο Σίδνεϊ, το 2000, η τυφλή Αμερικανίδα δρομέας Μάρλα Ρουνγιάν, τερματίζοντας 8η στον τελικό των 1.500 μέτρων, κατέστη η 1η αθλήτρια που είχε λάβει μέρος και σε Ολυμπιακούς, αλλά και σε Παραολυμπιακούς Αγώνες.

Στους Ολυμπιακούς του 2004 στην Αθήνα, επί 3.500 ελέγχων, ανακοινώθηκαν 23 θετικά, ντοπαρισμένα δείγματα αθλητών. Στον τελικό των 200 μέτρων οι Έλληνες φίλαθλοι στο ΟΑΚΑ φώναζαν συνεχόμενα «Κεντέρης, Κεντέρης» και έτσι η εκκίνηση του αγώνα ακυρώθηκε 4 φορές.

Οι Αγώνες της 29ης Ολυμπιάδας, οι Αγώνες του 2008, διεξήχθησαν στο Πεκίνο. Η τελετή έναρξης, στο νέο Εθνικό Στάδιο - που θύμιζε φωλιά πουλιού - ξεκίνησε στις 8:00 μ.μ. τοπική ώρα, στις 8 Αυγούστου, του 2008. Η ημερομηνία και η ώρα επιλέχθηκαν επειδή ο αριθμός 8, για τους Κινέζους, συμβολίζει την ευημερία.

Το Ρίο ντε Τζανέιρο πρόκειται να διοργανώσει τους Ολυμπιακούς του 2016. Μέχρι τότε, όμως, έχουμε ήδη σε εξέλιξη τους Αγώνες στο Λονδίνο. Εδώ θα είμαστε, για να καταγράψουμε τα πάντα.


Πηγές
http://www.olympic.org/
Historical dictionary of the Olympic movement, Ian Buchanan
http://www.sporting-heroes.net/
http://www.databaseolympics.com
http://www.olympicgameswinners.com/#

Δεν υπάρχουν σχόλια: