Του Ρούσσου ΒρανάΟι πάμπλουτοι έχουν δημιουργήσει τη δική τους χώρα. Την περιγράφει ο Ρόμπερτ Φρανκ στο βιβλίο του «Πλουτιστάν». Γράφει πως οι πάμπλουτοι διπλασιάστηκαν στις ΗΠΑ την τελευταία δεκαετία, πως κατοικούν όλοι μαζί σε θύλακες ξεχωριστά από τους πληβείους και πως αγοράζουν σκάφη για να βάζουν μέσα τα αυτοκίνητά τους και ελικόπτερα για να τα βάζουν πάνω στα σκάφη. Κι ο Ρόμπερτ Φρανκ αναρωτιέται: Άραγε αυτοί οι πάμπλουτοι θα δημιουργήσουν και δικό τους ανθρώπινο είδος;
Ο μελλοντολόγος Πολ Σάφο έχει πει πως η ταχεία πρόοδος στη βιοτεχνολογία σύντομα θα δώσει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να παίρνουν φάρμακα «κομμένα και ραμμένα» για καθέναν ξεχωριστά και να αντικαθιστούν σωματικά όργανα και μέλη. Έτσι θα μπορούν να ζουν περισσότερο. Μα αυτές οι πρόοδοι θα είναι προσιτές μονάχα στους πάμπλουτους. Πέρα από το ταξικό χάσμα, δηλαδή, λέει ο Πολ Σάφο, μπορεί να δημιουργηθεί και ένα βιολογικό, όπου «οι πλούσιοι θα εξελίσσονται σε ένα διαφορετικό ανθρώπινο είδος, ξεπερνώντας τους υπόλοιπους ανθρώπους και ζώντας καμιά εικοσαριά χρόνια παραπάνω από τους φτωχούς». Είκοσι χρόνια παραπάνω θα συσσωρεύουν πλούτη κι εξουσία και θα τα μεταβιβάζουν στα παιδιά τους. Το χάσμα στον πλούτο θα γίνεται χάσμα στην υγεία κι αυτό θα βαθαίνει αενάως το χάσμα στον πλούτο. Με τι θα μοιάζει άραγε αυτό το νέο ανθρώπινο είδος των πάμπλουτων;
Η απορία αυτή ίσως να μην απαντηθεί ποτέ. Γιατί ένα πείραμα που έγινε για την ανθρώπινη φύση έδειξε πως οι άνθρωποι έχουν την έμφυτη τάση να αρπάζουν από τους πλούσιους. Και πως η ισότητα δεν περιορίζεται μόνο στο ουτοπικό ιδεώδες που ανέπτυξαν οι φιλόσοφοι. Ο Τζέιμς Φόλερ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, ο Τιμ Τζόνσον του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ και ο Όλεγκ Σμιρνόφ του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι μοίρασαν σε εθελοντές διαφορετικά ποσά χρημάτων και τους έδωσαν αυτή την επιλογή: είτε να διατηρήσει καθένας τα δικά του είτε να αφαιρέσει από αυτά ή από εκείνους που είχαν περισσότερα για να τα δώσει σε άλλους που είχαν λιγότερα. Το 75% από τους εθελοντές έδωσαν χρήματα στους φτωχότερους, ακόμη κι αν χρειάστηκε να τα πάρουν από τους πλουσιότερους. Το πείραμα, που τα αποτελέσματά του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Νature», έδειξε πως οι εθελοντές το έκαναν αυτό αδιαφορώντας για το προσωπικό κόστος, από ένα αίσθημα ισότητας.
Το αίσθημα αυτό του Ρομπέν των Δασών σίγουρα δεν προοιωνίζεται ένα ρόδινο μέλλον για τη «χώρα» και τη «ράτσα» των πλούσιων. Τόσο το καλύτερο για την κοινωνία. Γιατί, «Οι κοινωνίες που έχουν τις λιγότερες ανισότητες τα καταφέρουν καλύτερα», όπως υποστηρίζουν οι Ρίτσαρντ Ουίλκινσον και Κέιτ Πίκετ στο ομώνυμο βιβλίο τους. Στο προσδόκιμο ζωής, στην παιδική θνησιμότητα, στην υγεία, στην εγκληματικότητα, λένε οι δύο συγγραφείς, τόσο καλύτερες είναι οι επιδόσεις μιας κοινωνίας όσο λιγότερες είναι οι ανισότητες. Μα κι αν είναι περισσότερες, πάντα μπορούμε να ελπίζουμε στους Ρομπέν των Δασών.
Ο μελλοντολόγος Πολ Σάφο έχει πει πως η ταχεία πρόοδος στη βιοτεχνολογία σύντομα θα δώσει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να παίρνουν φάρμακα «κομμένα και ραμμένα» για καθέναν ξεχωριστά και να αντικαθιστούν σωματικά όργανα και μέλη. Έτσι θα μπορούν να ζουν περισσότερο. Μα αυτές οι πρόοδοι θα είναι προσιτές μονάχα στους πάμπλουτους. Πέρα από το ταξικό χάσμα, δηλαδή, λέει ο Πολ Σάφο, μπορεί να δημιουργηθεί και ένα βιολογικό, όπου «οι πλούσιοι θα εξελίσσονται σε ένα διαφορετικό ανθρώπινο είδος, ξεπερνώντας τους υπόλοιπους ανθρώπους και ζώντας καμιά εικοσαριά χρόνια παραπάνω από τους φτωχούς». Είκοσι χρόνια παραπάνω θα συσσωρεύουν πλούτη κι εξουσία και θα τα μεταβιβάζουν στα παιδιά τους. Το χάσμα στον πλούτο θα γίνεται χάσμα στην υγεία κι αυτό θα βαθαίνει αενάως το χάσμα στον πλούτο. Με τι θα μοιάζει άραγε αυτό το νέο ανθρώπινο είδος των πάμπλουτων;
Η απορία αυτή ίσως να μην απαντηθεί ποτέ. Γιατί ένα πείραμα που έγινε για την ανθρώπινη φύση έδειξε πως οι άνθρωποι έχουν την έμφυτη τάση να αρπάζουν από τους πλούσιους. Και πως η ισότητα δεν περιορίζεται μόνο στο ουτοπικό ιδεώδες που ανέπτυξαν οι φιλόσοφοι. Ο Τζέιμς Φόλερ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, ο Τιμ Τζόνσον του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ και ο Όλεγκ Σμιρνόφ του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι μοίρασαν σε εθελοντές διαφορετικά ποσά χρημάτων και τους έδωσαν αυτή την επιλογή: είτε να διατηρήσει καθένας τα δικά του είτε να αφαιρέσει από αυτά ή από εκείνους που είχαν περισσότερα για να τα δώσει σε άλλους που είχαν λιγότερα. Το 75% από τους εθελοντές έδωσαν χρήματα στους φτωχότερους, ακόμη κι αν χρειάστηκε να τα πάρουν από τους πλουσιότερους. Το πείραμα, που τα αποτελέσματά του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Νature», έδειξε πως οι εθελοντές το έκαναν αυτό αδιαφορώντας για το προσωπικό κόστος, από ένα αίσθημα ισότητας.
Το αίσθημα αυτό του Ρομπέν των Δασών σίγουρα δεν προοιωνίζεται ένα ρόδινο μέλλον για τη «χώρα» και τη «ράτσα» των πλούσιων. Τόσο το καλύτερο για την κοινωνία. Γιατί, «Οι κοινωνίες που έχουν τις λιγότερες ανισότητες τα καταφέρουν καλύτερα», όπως υποστηρίζουν οι Ρίτσαρντ Ουίλκινσον και Κέιτ Πίκετ στο ομώνυμο βιβλίο τους. Στο προσδόκιμο ζωής, στην παιδική θνησιμότητα, στην υγεία, στην εγκληματικότητα, λένε οι δύο συγγραφείς, τόσο καλύτερες είναι οι επιδόσεις μιας κοινωνίας όσο λιγότερες είναι οι ανισότητες. Μα κι αν είναι περισσότερες, πάντα μπορούμε να ελπίζουμε στους Ρομπέν των Δασών.
ΠΗΓΗ: TA NEA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου