Του ΚΩΣΤΗ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ Κοινωνία δίχως κύρος δεν νοείται, ας είναι και θεσμός ανθρωποφάγων ή ορδή βανδάλων. Πόσο μάλλον η δική μας κοινωνία, που έχει περάσει από τα καβδιανά δίκρανα ανυπολόγιστων δοκιμασιών και ιστορικών ευτελισμών.
Το βλέπουμε στους μαθητές που από την εξουσία του πατέρα περνούν στην εξουσία του δασκάλου, κατόπιν σε κείνη του καθηγητή, για να γνωρίσουν στη συνέχεια -από κοντά ή από μακριά- όλες τις βαθμίδες της κοινωνικής ιεραρχίας.
Το βλέπουμε στους μαθητές που από την εξουσία του πατέρα περνούν στην εξουσία του δασκάλου, κατόπιν σε κείνη του καθηγητή, για να γνωρίσουν στη συνέχεια -από κοντά ή από μακριά- όλες τις βαθμίδες της κοινωνικής ιεραρχίας.
Πάντα υπάρχει κατώτερος, αλλά και ανώτερος. Φαίνεται πως η αλήθεια είναι κλιμακωτή, με πολλά αετώματα, όπου για να ανέλθει κανείς θα πρέπει να αφήνει πίσω του σεβαστό μέρος του εαυτού του.
Τι μπορεί να σημαίνει, λοιπόν, "κύρος" και "κύριος";
Ενώ η πραγματικότητα παρουσιάζεται απτή, οι λέξεις, αινιγματικές πάντα και υπερήλικες, φωτίζουν όσο και συσκοτίζουν. Στις ανώτερες βαθμίδες, όπου φιγουράρουν ο ειδήμων, ο πρωθυπουργός, ο αρχίατρος, ο πρωταθλητής, ο σταρ, ο ποιητής, η κατωτερότητα δεν έχει θέση. Ο κάτοχος του επιτηδεύματος είναι και κύριός του, έχει περάσει τις απαραίτητες δοκιμασίες, έχει δοκιμαστεί εξακολουθητικά, κατά συνέπεια απέχει από την ταπεινή ζωή της μετριότητας και της ανευθυνότητας.
Συμπτωματικό είναι τάχα ότι το αντίθετο, ήτοι ο άνθρωπος της τύχης, που τυχαία και αναρμόδια καταπιάνεται με κάτι, αποκαλείται "πρόστυχος", "χυδαίος" (από το χέω = σωρηδόν); Δεν χρειάζεται να κρίνουμε πόσο δίκαιο ή άδικο είναι αυτό το σύστημα.
Συμπτωματικό είναι τάχα ότι το αντίθετο, ήτοι ο άνθρωπος της τύχης, που τυχαία και αναρμόδια καταπιάνεται με κάτι, αποκαλείται "πρόστυχος", "χυδαίος" (από το χέω = σωρηδόν); Δεν χρειάζεται να κρίνουμε πόσο δίκαιο ή άδικο είναι αυτό το σύστημα.
Το γεγονός είναι ένα: παντού βλέπουμε το χέρι του στρατονόμου, του επιστάτη, ενίοτε και του Ισο-κράτη (που κατέχει την εξουσία όσο και ένας άλλος). Οσάκις, λοιπόν, επιχειρούν κάποιοι να αποδομήσουν αυτή την ιεραρχία με ελευθεριακά επιχειρήματα, στην πράξη αντιλαμβάνονται ότι η ισότητα, η απλή αυθορμησία, αντί να οδηγήσει σε παραδείσιες κατακτήσεις, επιστρέφει στα βασικά μαθήματα κύρους.
Ο άνθρωπος είναι στραβόξυλο, έλεγε ο Καντ, την ευθύτητα δεν την κατέχει, του τη μαθαίνουν. Ετσι, η στυγνή ιεραρχία συχνά νοσταλγεί την αλλοτινή ξεκαπίστρωτη ζωή της και οι ρέκτες του ελευθερισμού ορέγονται τις βαθμίδες του κύρους
ΠΗΓΗ: «ΚΟΣΜΟΣ του ΕΠΕΝΔΥΤΗ»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου