"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Η περιφρονημένη ευχρηστία

Tου Πασχου Μανδραβελη

Ελάχιστοι έχουμε προσέξει ότι τον τελευταίο καιρό τα μπουκάλια των καλλυντικών παράγονται... αναποδογυρισμένα. Ο κλασικός τύπος, που ίσχυε για πολλούς αιώνες και ήθελε τη βάση του μπουκαλιού κάτω και το πώμα πάνω ανατράπηκε, γλιτώνοντας τον καταναλωτή από την περιττή σπατάλη του προϊόντος ή πολύ κόπο να βγάλει τα υπολείμματα του προϊόντος κόβοντας το πλαστικό μπουκάλι κ. λπ. Αυτή η μικρή εξέλιξη στο πακετάρισμα των προϊόντων είναι οικολογική και οικονομική λύση. Πρώτα απ’ όλα, όμως, είναι μια μεγαλοφυής ιδέα, που γεννήθηκε σε ένα ταπεινό τμήμα μάρκετινγκ κάποιας εταιρείας: όλοι έβλεπαν το μπουκάλι όρθιο, όλοι ήξεραν την ταλαιπωρία και τη σπατάλη, ένας σκέφτηκε την απλή αλλά ριζοσπαστική λύση, να φτιάξει το μπουκάλι ανάποδα. Και φυσικά, ακολούθησε ολόκληρη η βιομηχανία καλλυντικών.

Αυτές οι μικρές και συνάμα μεγαλοφυείς ιδέες είναι που φτιάχνουν αυτοκρατορίες. Πολλές φορές γεννώνται μέσα σε μεγάλες εταιρείες, αλλά περνούν απαρατήρητες. Οπως έλεγε και ο θεωρητικός της πληροφορικής Alan Key, «όταν μια εταιρεία είναι τόσο μεγάλη ώστε να έχει τμήμα έρευνας και ανάπτυξης (R&D), είναι εξίσου μεγάλη για να το περιφρονεί».


Αυτή ήταν η περίπτωση της Xerox όταν την επισκέφθηκε ο νεαρός Στιβ Τζομπς. Το τμήμα R&D της γιγάντιας εταιρείας φωτοαντιγραφικών είχε σκεφθεί και κατασκευάσει το σύστημα λειτουργίας των υπολογιστών με τα παράθυρα και το ποντίκι. Το επιτελείο της Xerox δεν κατάλαβε ότι έχουν στα χέρια τους το λειτουργικό σύστημα του αιώνα. Θεωρούσαν ότι σπατάλησαν εκατομμύρια για να φτιάξουν ένα ακριβό παιχνιδάκι, που χρησίμευε μόνο για να το δείχνουν στους επισκέπτες της εταιρείας. Θα χάρηκαν πολύ όταν κάποιοι απερίσκεπτοι πιτσιρικάδες ζήτησαν να αγοράσουν τα δικαιώματα έστω για πενταροδεκάρες. Από εκεί ξεπήδησε το πιο εύχρηστο λειτουργικό σύστημα όλων των εποχών, που ακόμη και η... Xerox χρησιμοποιεί στα κομπιούτερ της.

Το ζήτημα της ευχρηστίας είναι κομβικό, όχι μόνο για τις εταιρείες που πωλούν προϊόντα, αλλά και για την καθημερινή μας ζωή. Περιγράφτηκε κατά τον καλύτερο τρόπο από την πρώτη διαφήμιση του Macintosh το 1984. «Τον παλιό καιρό, πριν από το 1984, δεν ήταν πολλοί εκείνοι που χρησιμοποιούσαν υπολογιστή. Για ένα πολύ απλό λόγο: ελάχιστοι ήξεραν τον τρόπο και ελάχιστοι ήθελαν να μάθουν. Αυτό σήμαινε ατελείωτες ώρες σε σεμινάρια υπολογιστών· να σε παίρνει ο ύπνος πάνω από τα εγχειρίδια ή να ξενυχτάς απομνημονεύοντας εντολές, τόσο πολύπλοκες, που έπρεπε να είσαι υπολογιστής για να τις κατανοείς...». Ετσι, κάποιοι μηχανικοί πληροφορικής είχαν μια έξυπνη ιδέα: «Αφού οι υπολογιστές είναι τόσο έξυπνοι, δεν θα ήταν πιο λογικό να διδάξουμε τους υπολογιστές πώς λειτουργούν οι άνθρωποι, αντί να διδάσκουμε τους ανθρώπους πώς λειτουργούν οι υπολογιστές;». Ετσι έφτιαξαν «έναν υπολογιστή τόσο εύκολο στη χρήση, που οι άνθρωποι ήξεραν ήδη πώς να τον χρησιμοποιούν. Τον αποκαλούν Macintosh»...

Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι σε όλες τις επιχειρήσεις πλέον που ελέγχουν κάθε λειτουργία των προϊόντων, προσπαθώντας να βρουν αυτές τις απλές και μεγαλοφυείς ιδέες που θα κάνουν τη ζωή των ανθρώπων πιο εύκολη και τις εταιρείες τους πιο πλούσιες. Η ευχρηστία έχει να κάνει πλέον με τα πάντα, από τη σχεδίαση των σελίδων του Διαδικτύου μέχρι το αμπαλάζ των προϊόντων. Είναι μια χρυσοτόκος έννοια, με τζίρο δισεκατομμυρίων και έχει πλέον και τη δική της ημέρα, την 14η Νοεμβρίου (www. worldusabilityday. org).

Ιnfo
- Ουίλιαμ Σάιμον - Γιανγκ Τζέφρι, «Icon, Στιβ Τζομπς», εκδόσεις Ωκεανίδα
- Πάσχος Μανδραβέλης, «Ιστορία των υπολογιστών», εκδόσεις Καστανιώτης


πηγη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: