Η νόμιμη φοροδιαφυγή των πολυεθνικών

Tης Ευρυδικης Μπερση

Γαλλική εταιρεία πωλεί οινοπνευματώδη στη θυγατρική της στις Μπαχάμες αντί 3 ευρώ το μπουκάλι. Η θυγατρική μεταπωλεί το ίδιο ποτό αντί 18 ευρώ στην αμερικανική αγορά. Το κέρδος της εταιρείας στη Γαλλία είναι ελάχιστο, αφού τα 3 ευρώ πλησιάζουν το κόστος, και έτσι οι φόροι που πληρώνει στη Γαλλία είναι επίσης ελάχιστοι. Αντίθετα, τα κέρδη του ίδιου ομίλου στις Μπαχάμες είναι τεράστια και, το σημαντικότερο, αφορολόγητα.

Με αυτό το απλό και εξαιρετικά διαδεδομένο κόλπο, το γαλλικό (αγγλικό, αμερικανικό, ελληνικό κ.λπ.) κράτος χάνει τεράστια έσοδα και τη συνέχεια την ξέρουμε όλοι: Ψάχνει να τα βρει στραγγίζοντας τον απλό Γάλλο (Αγγλο, Αμερικανό, Ελληνα κ.λπ.) φορολογούμενο, εφαρμόζοντας περικοπές μισθών και μειώσεις κοινωνικών υπηρεσιών. Ισως στους καιρούς των παχιών αγελάδων να ήταν πιο εύκολο να παραβλέψει κανείς αυτήν την εξόφθαλμη ανισορροπία, τώρα όμως όχι.

Η συνάντηση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που διοργανώθηκε στο Παρίσι την περασμένη Πέμπτη, είχε αντικείμενο αυτήν ακριβώς την τακτική, γνωστή ως transfer pricing (διακριτή τιμολόγηση ενδοομιλικών συναλλαγών). Το φαινομενικά αυτονόητο ζήτημα που τέθηκε στο τραπέζι ήταν να υποχρεωθούν οι πολυεθνικοί όμιλοι να ανακοινώνουν τα οικονομικά τους αποτελέσματα ανά χώρα (country by country reporting). Αφού έχουν τη δυνατότητα να απλώσουν τις δραστηριότητές τους σε πολλά κράτη, σίγουρα δεν θα είναι μεγάλος κόπος να ενημερώσουν τους πολίτες του κάθε κράτους ξεχωριστά για το τι παράγουν και τι κερδίζουν εντός των συνόρων του.

Αυτό βέβαια ίσως οδηγούσε σε μερικές ελαφρώς ενοχλητικές αποκαλύψεις, όπως παραδείγματος χάριν ότι μεγάλος πολυεθνικός όμιλος που εξορύσσει χαλκό από τη Ζάμπια πληρώνει στη χώρα μόλις 0,6% των κερδών του. Ή ότι η Microsoft, ενώ απασχολεί 40.000 άτομα σε 130 εγκαταστάσεις στην πολιτεία της Ουάσιγκτον, καταθέτει τις άδειες των προϊόντων της στον φορολογικό παράδεισο της πολιτείας της Νεβάδα, με αποτέλεσμα να έχει εξοικονομήσει 728 εκατ. δολ. φόρους μόνο απ’ αυτό το κόλπο. (Εν τω μεταξύ οι υποδομές της πολιτείας της Ουάσιγκτον είναι σε κακό χάλι, περιλαμβανομένης και μιας ετοιμόρροπης γέφυρας που χρησιμοποιούν πολλοί υπάλληλοι της Microsoft για να φθάσουν στη δουλειά τους.)

Θα μαθαίναμε ιστορίες για γλόμπους που τιμολογήθηκαν 321 δολάρια έκαστος (τρέχουσα τιμή 66 λεπτά), για άμμο που τιμολογήθηκε 1.993,6 δολ. ο τόνος (τρέχουσα τιμή 11 δολ. ο τόνος), για ξυραφάκια με χώρα προέλευσης τον στερούμενο βιομηχανίας φορολογικό παράδεισο των νησιών Κέιμαν και πολλά άλλα.

Δεδομένου ότι το 60% των παγκόσμιων συναλλαγών γίνεται στο εσωτερικό πολυεθνικών ομίλων, οι ενδεχόμενες αποκαλύψεις, αν ποτέ εφαρμοστεί το country by country reporting, θα είναι συγκλονιστικές -γι’ αυτό και οι πολυεθνικές ξεκαθάρισαν στον ΟΟΣΑ ότι διαφωνούν με τις προτάσεις και άφησαν τις μικρές επιχειρήσεις και τους απλούς ανθρώπους να σηκώνουν, ως υπεύθυνοι πολίτες, τα φορολογικά βάρη.

πηγη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ