Πλάνα από τη μικρασιατική εκστρατεία, την παρέλαση της 25ης Μαρτίου στο Σύνταγμα το 1945, το ναυάγιο του «Ηρακλειά» στη Φαλκονέρα, την προετοιμασία της ελληνικής αποστολής για την Κορέα. Οι μεταξικοί της ΕΟΝ να καταθέτουν στεφάνι στην Ακρόπολη, οι εκλογές του 1963, αλλά και άρματα μάχης να αποβιβάζονται στον Πειραιά, στο πλαίσιο της αμερικανικής βοήθειας. Κομμάτια της ελληνικής ιστορίας οπτικοποιημένα από το ιστορικό αρχείο της ΕΡΤ προ της δημιουργίας της. Αλλά και πιο σύγχρονα, μετά τη γέννηση της δημόσιας τηλεόρασης, στις 23 Φεβρουαρίου 1966: οι Πανευρωπαϊκοί Αγώνες του 1969 στο Στάδιο Καραϊσκάκη, η επιστροφή του Καραμανλή με το προεδρικό αεροσκάφος της Γαλλίας, η ψήφιση του πρώτου Συντάγματος μετά τη Μεταπολίτευση, το δημοψήφισμα για τη βασιλεία, η πορεία προς την «Αλλαγή» του Ανδρέα Παπανδρέου το 1981… Το έργο της ψηφιοποίησης του οπτικοακουστικού αρχείου της ΕΡΤ, ίσως το μεγαλύτερο στοίχημα της δημόσιας τηλεόρασης, παίρνει σάρκα και οστά και ημέρα με την ημέρα στο επιβλητικό ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής περνάει σε νέα εποχή.
Η ιστορική διαδρομή του ίδιου του αρχείου έχει «χιλιοτραγουδηθεί» στα δημοσιογραφικά στέκια με τηλεοπτική πείρα. Κασέτες και μπομπίνες που έκαναν φτερά συστηματικά από τα σκονισμένα ράφια και τις χάρτινες κούτες όπου είχαν αποθηκευτεί. Κυκλοφορούσαν σε γραφεία καναλιών και εταιρείες παραγωγής έναντι αντιτίμου – «στο Μοναστηράκι κυκλοφορούσαν μέρη τους» θυμάται γηραιός δημοσιογράφος
Οι δυσκολίες πολλές. Από το 1992 ως τη σημερινή εποχή και την εντατική δουλειά για την ψηφιοποίηση και την πλήρη διασφάλισή του, κασέτες και φιλμ βρίσκονταν στα πιο απίθανα μέρη. Σε αποθήκες, υπόγεια, γραφεία, άλλες μισοκατεστραμμένες και άλλες γραμμένες πολλές φορές. Αρχειακό υλικό επιστράφηκε από σπίτια δημοσιογράφων, τεχνικών, παραγωγών, όπου παρέμενε ξεχασμένο. Στη συνέχεια η συντήρησή του. Το πρώτο και αρκετά πολύπλοκο στάδιο. «Τα πολλά format που χρησιμοποίησε η ΕΡΤ από το 1966 ως σήμερα, τα δύο συστήματα μετάδοσης (Pal και Secam) αλλά και εκείνα των κινηματογραφιστών, επαγγελματιών και ερασιτεχνών, προ της έλευσης της τηλεόρασης στην Ελλάδα, δυσκολεύουν τη συντήρηση και την ψηφιοποίηση» τονίζει ο διευθυντής του Μουσείου και Αρχείου της ΕΡΤ Νίκος Σφέτσας.
Ταινίες των δύο και της μιας ίντσας, umatic, κασέτες beta και betadigital, φιλμ των 8, των 16, των 35 mm – το τελευταίο επικίνδυνα εύφλεκτο σε θερμοκρασίες ελληνικού καλοκαιριού. Επρεπε να επιλυθούν προβλήματα όπως ο συντονισμός της εικόνας και του ήχου στα παλιά format, αλλά και η ενδεχόμενη καταστροφή φιλμ και ταινιών που λόγω παλαιότητας κόβονταν στην πρώτη προσπάθεια προβολής τους.
Μετά τη συντήρηση ακολουθεί η ψηφιοποίηση. Το παλιό υλικό αντιγράφεται σε σύγχρονα αποθηκευτικά μέσα και διασώζεται οριστικά. Τη σκυτάλη παίρνει η τεκμηρίωση. Μια ομάδα 16 ανθρώπων έχει αναλάβει το έργο της επιστημονικής παρακολούθησης και καταγραφής του.
Το αρχείο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας θα μπορούσε να αποτελεί τελείως ξεχωριστό κεφάλαιο. Από παρτιτούρες του 1915, χειρόγραφες με μελάνι, ως τα θεατρικά έργα της Δευτέρας σε μετάφραση και διασκευή μεγάλων μορφών των γραμμάτων και των τεχνών, όπως ο Μάριος Πλωρίτης και ο Νίκος Γκάτσος, οπτικοποιημένα θεατρικά σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν, όπως και σπάνιες ηχογραφήσεις των μουσικών συνόλων της ΕΡΤ, εκπομπών και συνεντεύξεων, αλλά και πλούσιο δισκογραφικό υλικό, όλα καταγεγραμμένα και αρχειοθετημένα, παρουσιάζουν την ιστορία του ραδιοφώνου στην Ελλάδα. Πολύτιμο κομμάτι του αρχείου είναι η συλλογή του «πρώτου φωτορεπόρτερ στην Ελλάδα», όπως ήθελε να τον αποκαλούν, Πέτρου Πουλίδη, που δωρίστηκε εδώ και λίγα χρόνια στην ΕΡΤ και εκτίθεται στο κτίριο της οδού Ρηγίλλης. Φωτογραφίες όλων των ελλήνων πολιτικών από την εποχή του Μεσοπολέμου, ιστορικά γεγονότα όπως «η δίκη των εξ», ο ελληνικός στόλος στον Βόσπορο αλλά και η καθημερινότητα της Ελλάδας και η διαχρονική εξέλιξή της, από το 1920, περιλαμβάνονται στο αρχείο Πουλίδη, το οποίο επίσης ψηφιοποιείται.
Από το 1959, όταν αξιωματικοί της 128ης Σμηναρχίας Εκπαιδεύσεως Τηλεπικοινωνιακών Ηλεκτρονικών στο Καβούρι Αττικής κατασκεύασαν τον πρώτο στην Ελλάδα τηλεοπτικό πομπό με εμβέλεια μόλις τριών χιλιομέτρων και το παρθενικό – έκτακτο μάλιστα – δελτίο ειδήσεων της 16ης Μαρτίου 1966 με την Ελένη Κυπραίου, ως τη Eurovision, τα παράθυρα, την «Αθλητική Κυριακή» και το σημερινό δελτίο ειδήσεων με τη Μαρία Χούκλη, η ΕΡΤ καταγράφει ιστορία, όχι πια μόνη, μα με ανταγωνιστική συντροφιά τα ιδιωτικά κανάλια. Αλλωστε, όπως έγραψε και ο Καρυωτάκης και μνημονεύεται στο www.ert-archives.gr: «Ενα συρτάρι εβένινον εκεί των αναμνήσεων κρύβει το χρυσάφι
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου