ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Θα μας σώσει το πετρέλαιο?

Του ΘΑΝΑΣΗ ΜΑΥΡΙΔΗ

Υπάρχουν πετρέλαια στην Ελλάδα; 

Μέχρι χτες υποστηρίζαμε ότι δεν υπάρχουν, επειδή φοβόμασταν ότι κάτι διαφορετικό θα άνοιγε την όρεξη της Τουρκίας. Σήμερα περιμένουμε ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα λύσουν το πρόβλημα του χρέους. Από το ένα άκρο στο άλλο. 

Θα μας σώσει το πετρέλαιο; 

Αυτό δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε ακόμη. Γι αυτό είναι χρήσιμο να ξέρουμε τι ακριβώς υπάρχει κάτω από τα πόδια μας. Η πραγματική δύναμη των υδρογονανθράκων, πάντως, δεν είναι οικονομική. Για να είμαστε ακριβέστεροι, οι υδρογονάνθρακες δεν αξίζουν  μόνο χρήματα. Η ύπαρξή τους σημαίνει την αυτόματη αύξηση του γεωπολιτικού ενδιαφέροντος για την χώρα που το κατέχει. Μπορεί οι σημερινές οικονομικές συνθήκες να καθιστούν λιγότερο ή περισσότερο επικερδή την εν λόγω δραστηριότητα. Αυτό, όμως, δεν αλλάζει την ουσία, ότι αυξάνεται η διαπραγματευτική θέση της χώρας στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό παζάρι. 

Η Ελλάδα είχε πάντα πλούσιους φυσικούς πόρους. Μπορεί το υπέδαφός μας να μην είναι τόσο πλούσιο όσο της Ρωσίας ή άλλων χωρών, αλλά είναι γνωστό ότι κρύβει θησαυρούς. Και μιλάμε τόσο για τους υδρογονάνθρακες όσο και για τα μεταλλεύματα. Από την εποχή  της εισόδου μας στην ΕΟΚ θα θυμούνται οι παλιότεροι ότι οι Έλληνες και οι ξένοι επίσημοι έκαναν γι’  αυτόν ακριβώς το λόγο ειδική αναφορά στην Ελλάδα. 

Στα χρόνια που ακολούθησαν εγκαταλείφτηκε οποιαδήποτε προσπάθεια αξιοποίησης. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά όποιος τολμούσε να αναφερθεί σε αυτό το θέμα αντιμετώπιζε τη χλεύη και την απαξίωση από ένα καθεστώς που αν δεν ήταν άσχετο, τότε σίγουρα εξυπηρετούσε αλλότριους σκοπούς. 

Η κρίση άνοιξε και πάλι τον φάκελο «ελληνικός πλούτος». Η ανάγκη έφερε και πάλι το θέμα στην επιφάνεια. Κάθε μέρα που περνάει ανακαλύπτουμε έκπληκτοι ότι οι άλλοι γνωρίζουν περισσότερα από εμάς για την περιουσία μας. Οι ξένοι γνωρίζουν πιο καλά από εμάς τι πραγματικά κρύβουμε στο υπέδαφός μας. Υπάρχουν πολλές εκθέσεις που το αποδεικνύουν. 

Όλα αυτά δεν πρέπει, κατά την άποψή μου, να μας οδηγήσουν σε σενάρια συνωμοσίας. Είναι πολύ εύπεπτη η άποψη ότι η χρεοκοπία προκλήθηκε για να μας αρπάξουν τα πετρέλαια και τον χρυσό, αλλά δεν είναι αλήθεια. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά μας απομακρύνει από τα πραγματικά αίτια της κρίσης. Στην χρεοκοπία μας οδήγησαν οι ίδιοι λόγοι που μας απέτρεψαν μέχρι σήμερα από το να εκμεταλλευτούμε τον εθνικό μας πλούτο. Το πολιτικό σύστημα αποδείχτηκε ανίκανο να χαράξει μία πολιτική σε βάθος δεκαετιών. Ανίκανο να εξασφαλίσει τα εθνικά μας συμφέροντα. 

Υπάρχει πετρέλαιο στην Ελλάδα; 

Υπάρχει σίγουρα. Πόσο υπάρχει και αν είναι άμεσα εκμεταλλεύσιμο, αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να το δούμε άμεσα. Γι΄ αυτό είναι απαραίτητες οι έρευνες. Για να μάθουμε και για να είναι εύκολα αντιληπτό από όλους τι επιδιώκουν εχθροί και φίλοι. Αν γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι υπάρχει χ ποσότητα φυσικού αερίου κάτω από το Αιγαίο, τότε το παιγνίδι της Τουρκίας να αμφισβητήσει τα ελληνικά συμφέροντα στην περιοχή γίνεται πιο δύσκολο απ’ ό,τι προηγουμένως που υπήρχαν απλά και μόνο υπόνοιες. Η Κύπρος έδειξε το δρόμο. 

Στο σημείο αυτό υπάρχουν δύο θέματα: 

Το πρώτο είναι ότι υπάρχουν δυνάμεις που δεν επιθυμούν να ξεκινήσουν και να ολοκληρωθούν οι έρευνες. Μπορεί να μην βγαίνει επίσημα η Τουρκία να ζητήσει κάτι τέτοιο, αλλά βγαίνουν ορισμένες ακραίες φωνές στην Αλβανία. 

Το δεύτερο είναι ότι ακόμη και σήμερα λείπει ένα σχέδιο αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Ας πούμε ότι βρίσκουμε πετρέλαιο. Ποιος θα το εξάγει;  Οι ιδιώτες ή το κράτος ή οι ιδιώτες με συμμετοχή του κράτους; Κι αν συμμετάσχει το κράτος ως μέτοχος μειοψηφίας, με ποιο τρόπο θα εξασφαλισθεί ότι θα πάρει το μερίδιο που του αναλογεί; Μήπως πρέπει το κράτος να έχει την πλειοψηφία και ένας ιδιώτης το management; Όλα αυτά είναι θέματα προς συζήτηση και η συζήτηση αυτή πρέπει να γίνει άμεσα. 

Κάποιος θα πει ότι ακόμη δεν τον είδαμε και Γιάννη τον βαπτίσαμε! Δεν είναι έτσι. Αν το μοντέλο ανάπτυξης είναι εκείνο που ακολουθήθηκε στα Μεταλλεία της Χαλκιδικής, καλύτερα ας τα αφήσουμε όλα όπως είναι σήμερα. Είμαι φανατικός οπαδός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Πιστεύω ότι το κράτος δεν πρέπει να είναι επιχειρηματίας. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να μοιράζει δωρεάν την περιουσία του.

Οι μέτοχοι της εταιρείας εξόρυξης της Χαλκιδικής είναι ευτυχισμένοι. Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες πολίτες είναι οι χαμένοι. Θα μπορούσαν να είναι ευτυχισμένοι και οι δύο. Κι αυτό θα συνέβαινε αν υπήρχε μία συμφωνία που θα έδενε τα κέρδη του κράτους με τα έσοδα των ιδιωτών και όχι αυτό που έγινε. Οι ιδιώτες πλήρωσαν ένα ευτελές ποσό και το κράτος έχασε τον πλούτο του. 

Αυτό δεν θα συνέβαινε αν είχαμε συμφωνήσει μεταξύ μας στο επιθυμητό μοντέλο ανάπτυξης. Αν από την αρχή είχαμε συμφωνήσει όλοι μαζί σε ένα συγκεκριμένο τρόπο με το οποίο να αξιοποιούμε την δημόσια περιουσία. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Μεταξύ του μοντέλου του Τσάβες, ο οποίος εξαγοράζει με τον δημόσιο πλούτο τις ψήφους της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης και εκείνου της Χαλκιδικής, υπάρχουν και άλλα. Αρκεί να είμαστε ανοικτοί στην συζήτηση και αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε τα εθνικά και μόνο συμφέροντα. 

Η εμπειρία της Κύπρου είναι πολύτιμη. Κι ως τέτοια θα πρέπει να αξιοποιηθεί, λαμβάνοντας υπόψη και τις ελληνικές ιδιαιτερότητες. Στην Κύπρο δεν διαφώνησαν οι δεξιοί με τους αριστερούς. Γιατί στην Ελλάδα δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε κάτι ανάλογο;