Μια άσκοπη βόλτα μέσα από τη ζωή

Tης Ξενιας Κουναλακη

«Για ένα παιδί που μεγαλώνει σε κάποιο μικροσκοπικό διαμέρισμα, όπου ο χώρος είναι πανάκριβος και η ηρεμία εξίσου πολύτιμο αγαθό, μια βιβλιοθήκη είναι παράδεισος. Ομως μια βιβλιοθήκη πρέπει να είναι προσβάσιμη, σε τοπικό επίπεδο. Δεν μπορεί να προϋποθέτει ολόκληρη εκδρομή. Οι δημοτικές αρχές όλων των κομμάτων νομίζουν ότι απαλλάσσονται των υποχρεώσεών τους, παρουσιάζοντας τις νέες κεντρικές βιβλιοθήκες που σχεδιάζονται. Ε, λοιπόν, δεν ισχύει αυτό. Για ένα παιδί η βιβλιοθήκη πρέπει να είναι στην επόμενη γωνία. Αν χάσουμε τις τοπικές βιβλιοθήκες τα παιδιά θα είναι αυτά που θα υποφέρουν. Για μένα η σημαντικότερη βιβλιοθήκη ήταν η πρώτη μου, η σκοτεινή και διόλου εντυπωσιακή, Αρμλεϊ Τζούνιορ. Είχα μόλις μάθει να διαβάζω. Χρειαζόμουν βιβλία. Αν προσθέσουμε και τους υπολογιστές στην ανάγκη αυτή, είναι βέβαιο ότι ένα παιδί από μια φτωχή οικογένεια βρίσκεται σήμερα ακριβώς στην ίδια κατάσταση», γράφει στο τελευταίο τεύχος του London Review of Books ο Βρετανός θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος, Αλαν Μπένετ.

Το σχετικό κείμενο είναι ένας ύμνος στις βιβλιοθήκες, που σφράγισαν τη ζωή του Μπένετ, από την πρώτη του βιβλιοθήκη στο Λιντς μέχρι τη Μποντλίαν στην Οξφόρδη. Mια άλλη βιβλιοθήκη στο Χαλ, όπου είχε διατελέσει επί μακρόν βιβλιοθηκάριος ο ποιητής Φιλιπ Λάρκιν, μνημονεύει ο Αυστραλός τραγουδιστής, Νικ Κέιβ στο κομμάτι του «There she goes my beautiful world». Μαζί με τον Μπένετ, ο Κέιβ πρωτοστατεί στην εκστρατεία διάσωσης 400 περίπου βιβλιοθηκών στο Ηνωμένο Βασίλειο που κινδυνεύουν με κλείσιμο. Δημοπρασίες, διαλέξεις και φιλανθρωπικές βραδιές διοργανώθηκαν από τις αρχές του 2011 για να σωθούν οι βιβλιοθήκες, σε μια πρωτοφανή κινητοποίηση.

Η κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον θεωρώντας ότι οι βιβλιοθήκες είναι πολυτέλεια σε εποχή οικονομικής ανέχειας προχώρησε σε δραστικές περικοπές δαπανών. Η στρατηγική της κυβέρνησής του είναι να παραμείνουν μόνο οι μεγάλες βιβλιοθήκες σε κεντρικά σημεία των πόλεων. Οι υποβαθμισμένες γειτονιές της χώρας απογυμνώνονται από διεξόδους. Εις το εξής οι νέοι της Βρετανίας θα περπατούν στους δρόμους χωρίς αιτία, προορισμό και όνειρα. Σύμπτωμα αυτής της άσκοπης βόλτας από τη ζωή είναι και οι λεηλασίες των τελευταίων ημερών.

«Τα παιδιά στη Μύκη Ξάνθης απογοητεύτηκαν όταν έμαθαν ότι θα κλείσει η βιβλιοθήκη. Τα παιδιά τώρα γυρίζουν στους δρόμους. Κι όταν με βλέπουν ρωτάνε αν υπάρχει κάποιο νέο. Ντρέπομαι που τους αντικρίζω», έλεγε πριν από λίγους μήνες η υπεύθυνη της βιβλιοθήκης Μύκης, Δέσποινα Κοτόρνου. Κι η Μύκη στα Πομακοχώρια ήταν λόγω εθνικών ευαισθησιών μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις για τις οποίες συγκινήθηκαν ιδιώτες και αρμόδιοι φορείς στην Ελλάδα. Πολύ πιο δύσκολα είναι τα πράγματα για τις υπόλοιπες 27 παιδικές και εφηβικές βιβλιοθήκες του ομώνυμου οργανισμού, για την Κοργιαλένειο στο Αργοστόλι, όπου οι εργαζόμενοι έχουν προχωρήσει σε επίσχεση εργασίας, καθώς είναι σχεδόν οκτώ μήνες απλήρωτοι, αλλά και για τη βιβλιοθήκη Πυλίου στην Κω.

Η διαφορά είναι ότι στην Αγγλία οι πνευματικοί άνθρωποι (...και οι άμυαλοι επίσης) κινητοποιούνται. Δεν υπογράφουν απλώς ανιαρά ψηφίσματα ή άψυχες εκκλήσεις: διοργανώνουν εκδηλώσεις, συγκεντρώνουν χρήματα, γράφουν άρθρα γεμάτα πάθος για βιβλία-ασπίδες και βιβλιοθήκες-καταφύγια.