Ακριβώς τέτοια εποχή πέρυσι, προσπαθούσα να πείσω κυβερνήσεις-δωρητές να παράσχουν ανθρωπιστική βοήθεια σε 10 εκατομμύρια ανθρώπους, που υποφέρουν από την επισιτιστική κρίση στην περιοχή Σαχέλ της δυτικής Αφρικής. Είναι σοκαριστικό ότι βρίσκομαι φέτος ξανά εδώ και παρακολουθώ την ίδια ιστορία να ξεδιπλώνεται στο Κέρας της Αφρικής, όπου η κινητοποίηση ήταν εξίσου αργή.
Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις σήμαναν συναγερμό από τον Απρίλιο και οι προειδοποιήσεις ήταν ορατές διά γυμνού οφθαλμού. Ενας συνεργάτης της Tearfund στην Κένυα, στα σύνορα με τη Σομαλία, έκανε λόγο για υποσιτισμένα παιδιά, μητέρες με εξαιρετικά επισφαλή υγεία, δρόμους με σκορπισμένα κουφάρια νεκρών ζώων και προσφυγικούς καταυλισμούς που αγωνίζονται να φιλοξενήσουν τους εκατοντάδες Σομαλούς, που καταφθάνουν εκεί κάθε μέρα.
Η καθυστέρηση αυτή έχει στοιχίσει ήδη τη ζωή σε 29.000 παιδιά κάτω των 5 ετών. Πολλά θα μπορούσαν να έχουν σωθεί αν είχαν γίνει πιο έγκαιρες επενδύσεις.
Πέρυσι τον Νοέμβριο το κόστος για να προληφθεί η μετεξέλιξη της κατάστασης σε επείγουσα επιφυλακή λόγω ξηρασίας τον Απρίλιο και εν τέλει σε σοβαρή επισιτιστική κρίση τον Ιούλιο ήταν μόλις 500 εκατ. δολάρια. Δυστυχώς, η έκκληση του ΟΗΕ αγνοήθηκε σε γενικές γραμμές από τις κυβερνήσεις-δωρητές και τώρα, εννέα μήνες αργότερα, το Κέρας της Αφρικής βρίσκεται αντιμέτωπο με το φάσμα του λιμού.
Το κόστος αντιμετώπισης της κρίσης έχει εκτοξευτεί στα 2,4 δισεκατομμύρια μόνο για να κρατηθούν στη ζωή τα υποσιτισμένα παιδιά, ενώ ο αριθμός των ανθρώπων που χρήζουν ανθρωπιστικής βοήθειας έχει διπλασιαστεί. Ενας απολογισμός, παρόμοιος με αυτόν που ζήσαμε στη δεκαετία του ’80 στην Αιθιοπία, μοιάζει πλέον ιδιαίτερα πιθανός.
Είναι απλά απαράδεκτο οι χορηγοί να «ανταποκρίνονται» στο παρά πέντε, όταν τα παιδιά πεθαίνουν από την πείνα. Πρέπει να εκπονηθεί ένα σχέδιο για κυκλικές ξηρασίες, σχεδόν κάθε δύο-τρία χρόνια, με δεδομένο ότι η ανατολική Αφρική έχει γνωρίσει έξι επισιτιστικές κρίσεις τα τελευταία 30 χρόνια. Απλά μέτρα, όπως η διατήρηση των κοπαδιών των κτηνοτρόφων στη ζωή, θα μπορούσαν να προλάβουν την καταστροφή. Αντίθετα τώρα θα χρειαστούν τουλάχιστον τρία χρόνια για να ξαναποκτήσουν τον ίδιο αριθμό ζώων.
Ανταποκρινόμενοι στην πίεση των ΜΜΕ και της κοινής γνώμης οι χορηγοί επιδεικνύουν τη δυνατότητά τους να συγκεντρώνουν τεράστια χρηματικά ποσά: πάνω από 1 δισ. δολάρια συγκεντρώθηκαν μέσα σε δύο ή τρεις εβδομάδες. Ωστόσο τα 500 εκατ. δολάρια που είχε υποσχεθεί τον Ιούλιο η Παγκόσμια Τράπεζα θα κάλυπταν το αρχικό ποσό, που χρειαζόταν τον περασμένο Νοέμβριο.
Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε μόνο την ξηρασία που εξωθεί τους ανθρώπους στην εξαθλίωση. Ολόκληρο το σύστημα ανθρωπιστικής αρωγής χρειάζεται αναδιάρθρωση. Oι G20 και η επιτροπή του ΟΗΕ για τη διατροφική ασφάλεια θα πρέπει:
- Να επενδύσουν μακροπρόθεσμα σε αγρότες που διαθέτουν μικρές γεωργικές εκτάσεις,
- Να προετοιμαστούν για επισιτιστικές κρίσεις οικοδομώντας στρατηγικές συντήρησης των κοπαδιών στο πλαίσιο αναπτυξιακών προγραμμάτων που θα περιορίσουν τις συνέπειες μελλοντικών ακραίων καιρικών φαινομένων, αύξηση της τιμής των τροφίμων και συγκρούσεων,
- Να λαμβάνουν ταχύτατα αποφάσεις με βάση τις προειδοποιήσεις, συμφωνημένες αφετηρίες και σχέδια εκτάκτων αναγκών,
- Να αντιμετωπίζουν παράγοντες που διατηρούν τους ανθρώπους επί μακρόν στην ανέχεια, όπως οι κτηνοτρόφοι που δεν έχουν πρόσβαση σε βοσκοτόπια ή βασικές υπηρεσίες.
Η οργάνωση Tearfund έχει δει τα πλεονεκτήματα επένδυσης σε φτωχές κοινότητες τα τελευταία 20 χρόνια στην Αιθιοπία. Για παράδειγμα, οι τοπικές εκκλησίες έχουν δημιουργήσει ομάδες βοήθειας που απαρτίζονται αποκλειστικά από γυναίκες. Δεν εξαρτώνται πλέον από την ανθρωπιστική βοήθεια και μπορούν να εξοικονομήσουν από 50 στερλίνες και πάνω.
«Απασχολούμαι στο εμπόριο μπαχαρικών», λέει η Τσγκέσι Σαλαμού από την Αουάσα στην Αιθιοπία. «Στην αρχή, όταν ξεκινήσαμε όλοι μας κορόιδευαν. Τι διαφορά έχει να αποταμιεύεις 1 μπιρ (3 πένες) την εβδομάδα, έλεγαν. Τώρα όμως αλληλοϋποστηριζόμαστε και θέλουν κι άλλοι να συμμετάσχουν στην ομάδα αλληλοβοήθειας. Ο σύζυγός μου πέθανε κι εγώ ξεκίνησα να φτιάχνω ψωμί με το δάνειο που πήρα. Τώρα μπορώ να μεγαλώνω τα παιδιά μου». Η Αλκιές είναι από την ίδια περιοχή: «Η ομάδα ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2005 με 20 μέλη. Τώρα αποταμιεύουμε 12 πένες την εβδομάδα κι έχουμε συγκεντρώσει 539 λίρες. Ταΐζω τα ζώα και παίρνω γάλα, το οποίο καταναλώνουμε και το υπόλοιπο το πουλάω».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου