Ενα εμφύτευμα στον εγκέφαλο θα μπορεί να αποκαθιστά τη μνήμη, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα της ζωής ατόμων που πάσχουν από άνοια, έχουν τραυματιστεί στον εγκέφαλο ή έχουν υποστεί εγκεφαλικό.
Το πρωτοποριακό εμφύτευμα δοκιμάστηκε σε πειραματόζωα με ικανοποιητικά αποτελέσματα και όπως λένε οι Αμερικανοί ερευνητές που το επινόησαν, είναι το πρώτο βήμα που γίνεται προς την κατεύθυνση ανάπτυξης «νευροπροσθετικών» συσκευών που θα επιφέρουν επανάσταση στην ιατρική του μέλλοντος.
Το θαυματουργό εμφύτευμα, βέβαια, δεν πρόκειται να δοκιμαστεί σε ανθρώπους στο εγγύς μέλλον. Ωστόσο, η μελέτη είναι σημαντική, καθώς είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύεται ότι η γνωσιακή λειτουργία μπορεί να βελτιωθεί με τη χρήση τεχνητών μέσων που μιμούνται τη λειτουργία των νευρώνων. Τα τελευταία χρόνια, παρόμοια εμφυτεύματα έχουν βοηθήσει ασθενείς με βαριές αναπηρίες να κινήσουν μηχανικά άκρα, τον δείκτη ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή, ή να θέσουν σε λειτουργία συσκευές με τη δύναμη της σκέψης.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Γουέικ Φόρεστ και του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας αφού αποκωδικοποίησαν τη νευρωνική δραστηριότητα, την χρησιμοποίησαν για να βελτιώσουν την εγκεφαλική λειτουργία του πειραματόζωου.
Ο Σαμ Α. Ντεντγουίλερ, που συντόνισε την ομάδα του Πανεπιστημίου Γουέικ Φόρεστ, εκπαίδευσε τα πειραματόζωα κατά τρόπο ώστε να θυμούνται ποιον από τους δύο μοχλούς έπρεπε να πατήσουν προκειμένου να καταφέρουν να πιουν νερό. Τα ζώα έβλεπαν να εμφανίζεται ο ένας μοχλός και μετά -αφού οι ερευνητές τους αποσπούσαν την προσοχή- έπρεπε να θυμηθούν να πατήσουν τον άλλο μοχλό για να τους δοθεί νερό. Η επανάληψη αυτής της άσκησης διδάσκει στα ποντίκια τον γενικό κανόνα, αλλά σε κάθε εφαρμογή της το ζώο έπρεπε να θυμηθεί ποιος μοχλός είχε εμφανιστεί πρώτος έτσι ώστε να μπορέσει να επιλέξει τον σωστό.
Στα τρωκτικά έγινε εμφύτευση μιας μικρής συστοιχίας ηλεκτροδίων που κατέληγαν σε δύο γειτονικές περιοχές του ιππόκαμπου, μία δομή του εγκεφάλου που διαδραματίζει κομβικό ρόλο στη δημιουργία νέων αναμνήσεων τόσο στα ποντίκια όσο και στους ανθρώπους. Tα δύο τμήματα ιστού -που ονομάστηκαν CA1 και CA3- έρχονται σε επικοινωνία όταν ο εγκέφαλος μαθαίνει και αποθηκεύει τις νέες πληροφορίες. Το μόσχευμα μεταδίδει αυτή την ανταλλαγή πληροφοριών σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Για να ελέγξουν τη λειτουργία του μοσχεύματος, οι επιστήμονες χορήγησαν στα πειραματόζωα ένα φάρμακο με το οποίο έθεσαν εκτός λειτουργίας το τμήμα CA1. Οταν συνέβη αυτό τα ποντίκια δεν μπορούσαν να θυμηθούν ποιο μοχλό έπρεπε να πατήσουν για να έχουν νερό. Θυμούνταν τον κανόνα, ότι έπρεπε να πατήσουν τον δεύτερο μοχλό, αλλά αδυνατούσαν να θυμηθούν ποιον είχαν δει πρώτο.
Αφού κατέγραψαν το σχετικό νευρωνικό μήνυμα από την περιοχή CA1, οι επιστήμονες μέσω του μοσχεύματος το αναπαρήγαγαν και αμέσως τα πειραματόζωα θυμήθηκαν τι έπρεπε να κάνουν. «Ανοίγαμε τον διακόπτη και τα πειραματόζωα ανακτούσαν τη μνήμη τους, τον κλείναμε και επέρχονταν η λήθη», εξηγεί ο Θίοντορ Μπέργκερ, καθηγητής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και συντάκτης της έκθεσης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Journal of NeuroEngineering and Rehabilitation. Το δημοσίευμα συνυπογράφουν πολλοί ερευνητές, μεταξύ των οποίων ο Βασίλης Ζ. Μαρμαρέλης του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας.
Σε όσα πειραματόζωα δεν χορηγήθηκε φάρμακο, οι νέες μνήμες έσβηναν κατά 40%, όταν έστρεφαν το ενδιαφέρον τους κάπου άλλου. Και πάλι όταν οι επιστήμονες, μέσω του μοσχεύματος, ενίσχυσαν τις μνήμες αναπαράγοντας τα αντίστοιχα σήματα από την περιοχή CA1, οι μνήμες παρέμεναν πολύ πιο σταθερές για αρκετά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι με τη βοήθεια της ασύρματης τεχνολογίας και των μικροεπεξεργαστών, θα μπορέσουν να κάνουν τέτοιες προσαρμογές στο σύστημα ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για ανθρώπους. Ομως για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπερκεραστούν αρκετά εμπόδια.
Οποια, όμως, και να είναι τα εμπόδια που θα πρέπει να ξεπερασθούν, όσος χρόνος και αν χρειαστεί για να γίνει κάτι τέτοιο, η δυνατότητα να θυμηθεί ο ασθενής πού είναι το λουτρό, πού άφησε τα κλειδιά του και πού φυλάει τα μαγειρικά σκεύη, είναι εξαιρετικά σημαντική και θα βελτιώσει πολύ την ποιότητα της ζωής του... Αλλωστε τέτοια μικρά πράγματα είναι αυτά που μπορούν να κρατήσουν έναν ασθενή αυτοεξυπηρετούμενο σπίτι του ή να τον οδηγήσουν στο γηροκομείο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου