Του Γιάννη Μπασκόζου
(Δ/ντη του περιοδικου "ΔΙΑΒΑΖΩ")
Τα βιβλία προηγούνται του αναγνώστη, λέει κάπου ο Ρεζίς Ντεμπρέ, όπως η γη προηγείται του γεωργού και το υλικό του εργάτη.
Τι σημαίνει αυτό; Οτι αν εξαφανιστεί το βιβλίο, οποιασδήποτε μορφής (έντυπο ή ηλεκτρονικό), τότε θα εξαφανιστούν και οι αναγνώστες.
Αν δεν υπάρχουν βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, στήλες για το βιβλίο στα έντυπα και εκπομπές για το βιβλίο στα υπόλοιπα media, πώς θα διαμορφωθεί ο μελλοντικός αναγνώστης;
Κι όμως, σήμερα ζούμε την πορεία της απομάκρυνσης του βιβλίου από τα media, τουλάχιστον όπως τη γνωρίσαμε αυτήν τη σχέση στους δύο προηγούμενους αιώνες. Ο 19ος αιώνας και ο 20ός αιώνας σε ευρωπαϊκό επίπεδο ήταν οι εποχές που το βιβλίο όχι απλώς υπήρχε στο έντυπο μέσο, αλλά έπαιζε σημαντικό ρόλο συμμετέχοντας στην επεξεργασία ιδεών και προτάσεων κοινωνικής παρέμβασης.
Οι φιλολογικές σελίδες των εφημερίδων ήταν πάντα η "κρεμ ντε λα κρεμ" του εντύπου. Πριν από τη μεταπολίτευση, το βιβλίο δέσποζε στις ραδιοφωνικές εκπομπές, ακόμα και η χούντα επέβαλε τη δημοσίευση λογοτεχνικής ανθολογίας στον τύπο. Μετά τη μεταπολίτευση το βιβλίο το είδαμε διασκευασμένο στην τηλεόραση, αλλά και σε πολλές εκπομπές λόγου στο δημόσιο και δημοτικό ραδιόφωνο, που τότε μόλις ξεκινούσε την πορεία του. Η δεκαετία του '80 έφερε τα ένθετα των εφημερίδων, μια θετική "μόδα" που εξαπλώθηκε με ραγδαίους ρυθμούς, τόνωσε το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού και της αγοράς, αλλά υποχώρησε με τα πρώτα σημάδια της κρίσης στις πωλήσεις των εντύπων.
Σήμερα το βιβλίο βρίσκεται σε λίγες κυριακάτικες, ως επί το πλείστον εφημερίδες κύρους, με τάση μείωσης. Στα υπόλοιπα media απουσιάζει, με εξαίρεση κάποιες εκπομπές σε δημόσια τηλεόραση και ραδιόφωνο. Τα ιδιωτικά ραδιόφωνα και τηλεοράσεις το θεωρούν είδος εκτός τζίρου και το έχουν απορρίψει. Οπως έχουν απορρίψει την τζαζ, την κλασική μουσική, το καλό θέατρο, τις αναφορές στα εικαστικά, στον χορό, στις ιδέες, στις σύγχρονες σκέψεις. Τα πάντα υπηρετούν την επικαιρότητα και το show, που έφερνε μέχρι τώρα διαφήμιση. Και σήμερα που αυτά δεν φέρνουν διαφήμιση τι θα παρουσιάζουν;
Οι καιροί δείχνουν ότι το βιβλίο δεν έπαψε να επηρεάζει τον κόσμο και ο κόσμος να το αναζητάει. Και αναφέρομαι όχι μόνον στους "ψαγμένους", αλλά και στους λιγότερο φανατικούς βιβλιόφιλους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τα βιβλία για την κρίση που γνωρίζουν μεγάλες πωλήσεις, η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για το ιστορικό μυθιστόρημα, το ενδιαφέρον για τα βιβλία αυτοβελτίωσης κ.τ.λ.
Η εποχή της κρίσης έχει κάνει τον κόσμο σκεπτικό, αναζητάει βοήθεια, ενδιαφέρεται για τα νέα φαινόμενα και παράλληλα η λογοτεχνία παραμένει ένα στήριγμα, μια ανάσα ζωής. Γιατί λοιπόν τα media να μη στηρίξουν το βιβλίο; Σήμερα είναι η εποχή για να επιστρέψουμε σε ζωτικές αξίες που εφοδιάζουν το πνεύμα και καθοδηγούν τις πράξεις μας.
Αν σήμερα οι κοινωνίες μας έχουν ρυτίδες, αυτές οφείλονται στην απομάκρυνσή τους από τα βιβλία, από τις αξίες που μεταφέρουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου