Σωφρονιστές-δυνάστες

Του Ρούσσου Βρανά

Το νησί του Διαβόλου, στη Γαλλική Γουιάνα, ήταν η πιο διαβόητη φυλακή του κόσμου (από το 1852 έως το 1946 που καταργήθηκε). Από τους 80.000 ανθρώπους που φυλακίστηκαν εκεί- πολιτικοί κρατούμενοι, ληστές και δολοφόνοι- ελάχιστοι βγήκαν ζωντανοί. Ένας από αυτούς ήταν και ο αναρχικός Κλεμάν Ντιβάλ που, το 1901, ύστερα από 15 χρόνια και 20 απόπειρες, κατόρθωσε να δραπετεύσει. «Όταν η κοινωνία σού αρνείται το δικαίωμα να υπάρχεις, πρέπει να το παίρνεις στα χέρια σου», είχε γράψει στην αναρχική εφημερίδα «Εξέγερση».

Τα ίδια λόγια θα μπορούσε να είχε γράψει σήμερα, αν είχε γνωρίσει τις συνθήκες που επικρατούν στα σύγχρονα νησιά του Διαβόλου. Αποπνιγμός των κρατουμένων με πλαστικές σακούλες στη Λετονία, κράτηση σε πειθαρχεία στην Ελβετία, χειρουργικός ευνουχισμός κρατουμένων για σεξουαλικά εγκλήματα στην Τσεχία, καθήλωση με χειροπέδες και ιμάντες στην Ουγγαρία, ξυλοδαρμοί με ρόπαλα του μπέιζμπολ στη Βοσνία, αλυσίδες στα Σκόπια, απαγόρευση χρήσης της τουαλέτας τις νυχτερινές ώρες στη Φινλανδία.

Η Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων κάνει μια θλιβερή καταγραφή των συνθηκών κράτησης στις ευρωπαϊκές φυλακές. Επισημαίνει σοβαρούς κινδύνους για τους κρατουμένους κατά την προφυλάκισή τους στην Ελλάδα και εκφράζει την ανησυχία της για βρετανικό σχέδιο νόμου που παρατείνει τη διάρκεια της προφυλάκισης σε 42 ημέρες για άτομα τα οποία θα θεωρούνται ύποπτα για τρομοκρατική δράση. Επίσης, από το 2008, οι γιατροί της επιτροπής έχουν ζητήσει την άμεση διακοπή της απομόνωσης του πρώην ηγέτη των Κούρδων ανταρτών Αμπντουλάχ Οτζαλάν, που είναι ο μοναδικός κρατούμενος στο νησί- φυλακή Ιμραλί της Τουρκίας, κρίνοντας ότι «βλάπτει την ψυχική του υγεία».

Η ατιμωρησία και ο υπερπληθυσμός «υπονομεύουν σχεδόν παντού τα σωφρονιστικά συστήματα», διαπιστώνει ο πρόεδρος της επιτροπής Μάουρο Πάλμα. Στην έβδομη έκθεσή του το 2006 για τον Παγκόσμιο Πληθυσμό των Φυλακών, ο Ρόι Γουόλμσλι του Κινγκς Κόλετζ του Λονδίνου διαπίστωνε πως, σε σχέση με την προηγούμενη έκθεσή του, ο πληθυσμός των ευρωπαϊκών φυλακών είχε αυξηθεί κατά 66%, δηλαδή περισσότερο κι από την Αφρική (64%). Ο υπερπληθυσμός των ευρωπαϊκών φυλακών αποδίδεται από κοινωνιολόγους στην αυξημένη παραβατικότητα των λαϊκών στρωμάτων λόγω της οικονομικής κρίσης.

Η Χάρτα των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως, που μετά την υιοθέτηση της Συνθήκης της Λισαβώνας αποκτά την ισχύ νόμου, έχει προβλέψει και για την... αποσυμφόρηση των φυλακών. Μολονότι το άρθρο 2 της Χάρτας απαγορεύει τη θανατική ποινή, τα ψιλά γράμματα των ερμηνευτικών σχολίων ουσιαστικά αναιρούν την απαγόρευσή της:

«Ο θάνατος δεν θεωρείται ως επιβαλλόμενος κατά παράβαση του άρθρου τούτου, σε περιπτώσεις που θα επερχόταν συνεπεία χρήσεως βίας σε κατάσταση απολύτως αναγκαία:

α) για την υπεράσπιση οιουδήποτε προσώπου κατά παρανόμου βίας,

β) για την πραγματοποίηση νομίμου συλλήψεως ή για παρεμπόδιση αποδράσεως προσώπου νομίμως κρατουμένου, και

γ) για την καταστολή, συμφώνως τω νόμω, στάσεως ή ανταρσίας».

Και ποιος δεν νιώθει κάπου κάπου να ξυπνάει μέσα του ο αντάρτης στους καιρούς που ζούμε;

πηγη: TA NEA