Της Ευγενιας TζωρτζηΣε μια περίοδο που η δημοσιονομική εξυγίανση αποτελεί το νούμερο ένα πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, η συζήτηση για την επίτευξη του στόχου δεν θα μπορούσε να εξαιρέσει τον δημόσιο τομέα και την αποτελεσματικότητά του.
Στη μελέτη «Μέγεθος και Εύρος Δραστηριοτήτων του Δημόσιου Τομέα» που εκπόνησε ο επιστημονικός συνεργάτης του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, καθηγητής Βασίλης Ράπανος, επιχειρείται μια ανάλυση του κόστους λειτουργίας του δημοσίου τομέα και η υπόδειξη των λύσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος, που συνοψίζεται περισσότερο στην αποτελεσματικότητά του, παρά στο ίδιο το μέγεθος του δημόσιου τομέα. Τα συμπεράσματα είναι απογοητευτικά καθώς δείχνουν ότι η Ελλάδα:
- Δαπανά για τη δημόσια διοίκηση το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ μεταξύ όλων των χωρών του ΟΟΣΑ.
- Είναι δεύτερη μετά την Πορτογαλία μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με τον μεγαλύτερο δημόσιο τομέα, με βάση τον δείκτη δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα.
- Κατατάσσεται στην τελευταία θέση μεταξύ 23 χωρών σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα των εισροών, δηλαδή πόσα χρήματα δαπανά για να παράγει μια μονάδα προϊόντος ή υπηρεσίας
- Κατατάσσεται στην πρώτη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τις περισσότερες παρεμβάσεις.
- Κατατάσσεται πρώτη μεταξύ των χωρών με το υψηλότερο διοικητικό βάρος στις επιχειρήσεις από το νομοθεσία και τις πολύπλοκες διοικητικές ρυθμίσεις.
Οι παρεμβάσεις αυτές, όπως επισημαίνεται στη μελέτη, έχουν σημαντικό κόστος για την οικονομία και σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, το κόστος τους υπολογίζεται μεταξύ 5,4% και 6,8% του ΑΕΠ. Πρόκειται για 13,8 δισ. ευρώ περίπου και αν η χώρα μας μπορούσε να μειώσει το ποσοστό αυτό στο 3,6% έως 4,6%, θα εξοικονομούσε περί τα 4 δισ. ευρώ ετησίως, ποσό πολύ πιο σημαντικό από τις φοροελαφρύνσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια στα κέρδη των επιχειρήσεων.
- Είναι δεύτερη μετά την Πορτογαλία μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με τον μεγαλύτερο δημόσιο τομέα, με βάση τον δείκτη δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα.
- Κατατάσσεται στην τελευταία θέση μεταξύ 23 χωρών σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα των εισροών, δηλαδή πόσα χρήματα δαπανά για να παράγει μια μονάδα προϊόντος ή υπηρεσίας
- Κατατάσσεται στην πρώτη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τις περισσότερες παρεμβάσεις.
- Κατατάσσεται πρώτη μεταξύ των χωρών με το υψηλότερο διοικητικό βάρος στις επιχειρήσεις από το νομοθεσία και τις πολύπλοκες διοικητικές ρυθμίσεις.
Οι παρεμβάσεις αυτές, όπως επισημαίνεται στη μελέτη, έχουν σημαντικό κόστος για την οικονομία και σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, το κόστος τους υπολογίζεται μεταξύ 5,4% και 6,8% του ΑΕΠ. Πρόκειται για 13,8 δισ. ευρώ περίπου και αν η χώρα μας μπορούσε να μειώσει το ποσοστό αυτό στο 3,6% έως 4,6%, θα εξοικονομούσε περί τα 4 δισ. ευρώ ετησίως, ποσό πολύ πιο σημαντικό από τις φοροελαφρύνσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια στα κέρδη των επιχειρήσεων.
Η μελέτη προτείνει τη συνολική επανεξέταση της σκοπιμότητας ύπαρξης του συνόλου των επιχειρήσεων, μέσα από τη δημιουργία μιας ειδικής υπηρεσίας, που θα αναλάβει να αξιολογεί τη δράση τους και τα αποτελέσματά τους κάθε χρόνο, δημοσιεύοντας αναλυτικά τα οικονομικά αποτελέσματα και το κατά πόσο επιτυγχάνουν τους στόχους τους.
Η συζήτηση, όπως επισημαίνεται στη μελέτη, δεν θα πρέπει να εξαντλείται στο κατά πόσο οι δημόσιες επιχειρήσεις είναι ζημιογόνες, στον βαθμό που οι ζημιές μπορεί να οφείλονται στην τιμολογιακή πολιτική που ακολουθεί και η οποία χαράσσεται με βάση κοινωνικά χαρακτηριστικά.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί ο ΟΣΕ, ο οποίος σύμφωνα με την πιο πρόσφατη καταγραφή του 2007, ευθύνεται για το 47% των ζημιών που παράγουν 47 μη εισηγμένες επιχειρήσεις που ανήκουν στον δημόσιο τομέα. Οπως σημειώνεται, μπορεί μια τέτοια εταιρεία να είναι ζημιογόνα, αλλά ταυτόχρονα να είναι αποτελεσματική στην αξιοποίηση των πόρων που απασχολεί.
Εργαλείο για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους θα μπορούσε να αποτελέσει ο νόμος 3429 του 2005 μέσω του οποίου επιχειρήθηκε να βελτιωθεί η λειτουργία των δημοσίων επιχειρήσεων.
Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του νόμου, δεν έχει γίνει καμία αξιολόγηση για τις βελτιώσεις που επέφερε, ενώ είναι σαφές ότι ο νόμος θα πρέπει να εμπλουτιστεί, εισάγοντας πρόσθετα κριτήρια, όπως η κοινωνική λογοδοσία, η μεγαλύτερη διαφάνεια των λογαριασμών του, το απασχολούμενο προσωπικό, η παραγωγικότητα ανά εργαζόμενο κ.ά.
Η συζήτηση, όπως επισημαίνεται στη μελέτη, δεν θα πρέπει να εξαντλείται στο κατά πόσο οι δημόσιες επιχειρήσεις είναι ζημιογόνες, στον βαθμό που οι ζημιές μπορεί να οφείλονται στην τιμολογιακή πολιτική που ακολουθεί και η οποία χαράσσεται με βάση κοινωνικά χαρακτηριστικά.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί ο ΟΣΕ, ο οποίος σύμφωνα με την πιο πρόσφατη καταγραφή του 2007, ευθύνεται για το 47% των ζημιών που παράγουν 47 μη εισηγμένες επιχειρήσεις που ανήκουν στον δημόσιο τομέα. Οπως σημειώνεται, μπορεί μια τέτοια εταιρεία να είναι ζημιογόνα, αλλά ταυτόχρονα να είναι αποτελεσματική στην αξιοποίηση των πόρων που απασχολεί.
Εργαλείο για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους θα μπορούσε να αποτελέσει ο νόμος 3429 του 2005 μέσω του οποίου επιχειρήθηκε να βελτιωθεί η λειτουργία των δημοσίων επιχειρήσεων.
Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του νόμου, δεν έχει γίνει καμία αξιολόγηση για τις βελτιώσεις που επέφερε, ενώ είναι σαφές ότι ο νόμος θα πρέπει να εμπλουτιστεί, εισάγοντας πρόσθετα κριτήρια, όπως η κοινωνική λογοδοσία, η μεγαλύτερη διαφάνεια των λογαριασμών του, το απασχολούμενο προσωπικό, η παραγωγικότητα ανά εργαζόμενο κ.ά.
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου