"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Τίτλοι τέλους για τις παιδικές βιβλιοθήκες

Του Αποστολου Λακασα

Τίτλους τέλους θέλει να βάλει το υπουργείο Παιδείας σε έναν ιδιαίτερα επιτυχημένο Οργανισμό -των Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών (ΟΠΕΒ)- με 20ετή γόνιμη πορεία, χωρίς όμως να αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις του απέναντι στους απλήρωτους από το 2010 εργαζομένους, τα ασφαλιστικά ταμεία, την εφορία, τους ιδιοκτήτες των ενοικιαζόμενων κτιρίων. Ταυτόχρονα, δεν γίνεται ούτε προσπάθεια το έργο του Οργανισμού να περάσει στους δήμους, όπως πολλοί εξ αυτών επιθυμούν. Αντίθετα, με τροπολογία στον νόμο για την «εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-2015», το υπουργείο ορίζει μονομερώς τη διάλυση του ΟΠΕΒ, ανατρέποντας διάταξη από το 1993, που αναφέρει ότι για τη διάλυσή του απαιτείται συμφωνία των ιδρυτών του. Η πρόσφατη τροπολογία ανοίγει, ευρύτερα, παράθυρο μονομερούς λύσης για όλα τα τυχόν ιδρύματα, μουσεία, οργανισμούς που ιδρύθηκαν ύστερα από συμφωνία ιδιωτών - Δημοσίου.

Από το 1979
Ειδικότερα, η ιστορία των παιδικών και εφηβικών βιβλιοθηκών ξεκίνησε το 1979 με πρωτοβουλία της Αν Σλουμπερζέ - Γαλλίδας με πάθος για την Ελλάδα και τη φιλαναγνωσία. Η Σλουμπερζέ δημιούργησε την Εταιρεία Ιδρυσης Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών και οργάνωσε την πρώτη βιβλιοθήκη στην Ελευσίνα. Το 1993 -μετά το θάνατό της- το κράτος, σε συνεργασία με την Εταιρεία, ίδρυσε τον ΟΠΕΒ για να συνεχίσει το όραμα της Σλουμπερζέ. Κύρια πηγή χρηματοδότησης του ΟΠΕΒ ήταν ο κρατικός προϋπολογισμός, ενώ αξιοποιούνταν και χορηγίες.

Σταδιακά το εγχείρημα επεκτάθηκε με βιβλιοθήκες σε 28 απομακρυσμένες ή υποβαθμισμένες περιοχές της Ελλάδας. Από τον Πύργο του Ηρακλείου Κρήτης, στο Βασιλάκι Ηλείας και το Βαθύ Σάμου έως την Κόνιτσα της Ηπείρου, τα Γρεβενά και, ακόμη πιο βόρεια, τη Μύκη Ξάνθης, την Ξυλαγανή Ροδόπης και τις Φέρες Εβρου. 

«Οταν άρχισε να μαζικοποιείται η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, πολλοί πίστεψαν ότι είχε έρθει το τέλος του βιβλίου. Τώρα, στην αυγή του 21ου αιώνα όλοι έχουν πειστεί πως η πρόβλεψη είναι λαθεμένη. Εκείνο, ωστόσο, που άλλαξε ριζικά είναι ο ρόλος που παίζει το βιβλίο στη μορφωτική διαδικασία. Ανάλογα αλλάζει και ο ρόλος των βιβλιοθηκών» αναφέρει ο Αλέξης Δημαράς, ένας από τους πολλούς που στήριξαν και στηρίζουν την προσπάθεια του Οργανισμού. Και ο κ. Δημαράς συνεχίζει: «Οι βιβλιοθήκες από σκοτεινές απωθητικές αποθήκες εντύπων μετατρέπονται σε φωτεινούς ελκυστικούς χώρους παιδείας. Αλλά δυστυχώς, στις σχολικές βιβλιοθήκες, που θα έπρεπε να πρωτοστατούν στη συμμετοχή στις νέες συνθήκες αγωγής και μόρφωσης, δεν έχουν δοθεί τα μέσα να εκσυγχρονιστούν. Αυτό το κενό έχει αναλάβει να καλύψει ο Οργανισμός Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών».

Με το πέρασμα του χρόνου, οι 28 βιβλιοθήκες έγιναν σημείο αναφοράς όχι μόνο για τα παιδιά αλλά για όλη την κοινωνία. Την ίδια στιγμή, περιζήτητα ήταν τα προγράμματα του Οργανισμού, όπως ο περίφημος Μπλε Σάκος: μία μικρή κινητή δανειστική βιβλιοθήκη που μετέφερε ένας εκπαιδευτικός επισκεπτόμενος απομακρυσμένα σχολεία. Εκεί, κατ’ αρχήν παρουσίαζε στα παιδιά ένα θέμα μέσα από κείμενα, φωτογραφίες, μουσική, αντικείμενα. Μετά τα παιδιά μπορούσαν να δανειστούν τα, σχετικά με το θέμα που παρουσιάστηκε, βιβλία του Μπλε Σάκου. «Ο Οργανισμός αποδεικνύει ότι οι βιβλιοθήκες δεν είναι μόνο βιβλία. Είναι η σχέση που δημιουργείται με τα βιβλία» λέει  ο μέχρι πρότινος -πλέον παραιτηθείς- πρόεδρος του ΟΠΕΒ κ. Στάθης Ποταμίτης.

Απλήρωτοι εργαζόμενοι
Στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, τα προβλήματα άρχισαν από τη στιγμή που το κράτος ήταν ασυνεπές στις υποχρεώσεις του. Ενδεικτικά, από τον Δεκέμβριο του 2009 οι εργαζόμενοι είναι απλήρωτοι. Και ενώ η εταιρεία ζητούσε επειγόντως λύση -«διασώστε ό,τι μπορείτε έστω και με περιορισμό των βιβλιοθηκών και άρα απολύσεις» έλεγαν-, το υπουργείο Παιδείας αδράνησε, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται υποχρεώσεις και πλέον τα συνολικά χρέη να προσεγγίζουν τα τρία εκατομμύρια ευρώ. Τώρα η Εταιρεία ζητεί οι δήμοι να αναλάβουν τις βιβλιοθήκες (έχουν γίνει επαφές με πολλούς, μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Αθηναίων), να πληρωθούν οι εργαζόμενοι, τα ασφαλιστικά ταμεία και η εφορία καθώς και να εξοφληθούν τα ενοίκια.

Ομως, ύστερα από μια περίοδο πολλών μηνών και πολλών προσπαθειών από πλευράς της Εταιρείας να βρεθεί τρόπος να ανοίξουν και πάλι οι βιβλιοθήκες και να αντιμετωπιστούν οι διάφορες εκκρεμότητες που προκάλεσε η αιφνίδια διακοπή της χρηματοδότησης, το υπουργείο όχι μόνο αδιαφόρησε αλλά αποφάσισε ξαφνικά να αλλάξει τον νόμο και να κλείσει μονομερώς τον Οργανισμό, ελπίζοντας, προφανώς, με τον τρόπο αυτό να διαγράψει και τις υποχρεώσεις του!

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: