Είναι ένα πυροτέχνημα που έσκασε ξαφνικά και θα ξεχαστεί αμέσως; Είναι μια είδηση που σε βάθος χρόνου θα φωτίσει με αναπάντεχο τρόπο το θάνατο του νομπελίστα Αλμπέρ Καμί;
Σύμφωνα, πάντως, με δημοσίευμα της ιταλικής εφημερίδας «Corriere della Sera» πίσω από το αυτοκινητικό δυστύχημα της 4ης Ιανουαρίου του 1960, που είχε ως θύμα, όχι μόνο το λατρεμένο των Γάλλων συγγραφέα, αλλά και τον εκδότη του Μισέλ Γκαλιμάρ, βρίσκονταν Σοβιετικοί κατάσκοποι.
Να τη πάλι η KGB, που έχει κάνει, βεβαίως, όλα τα κακά του κόσμου κι άλλα τόσα που δεν ξέρουμε. Αλλά να τα βάλει και με τον Καμί, δύο μόλις χρόνια μετά το Νομπέλ του;
Η θεωρία
Η θεωρία που δημοσίευσε η «Corriere della Sera» ανήκει στον Ιταλό πανεπιστημιακό και ποιητή Τζιοβάνι Κατέλι. Αυτός ανακάλυψε ότι μια παράγραφος από το ημερολόγιο ενός διάσημου Τσέχου ποιητή και μεταφραστή, του Γιαν Ζαμπράνα, έλειπε από την ιταλική του έκδοση. «Ακουσα κάτι πολύ παράξενο από το στόμα ενός ανθρώπου που ήξερε πολλά και είχε πολύ ενημερωμένες πηγές», έγραφε ο Ζαμπράνα.
«Σύμφωνα με αυτόν, το δυστύχημα στο οποίο σκοτώθηκε ο Αλμπέρ Καμί το 1960 είχε οργανωθεί από Σοβιετικούς κατασκόπους. Κατέστρεψαν ένα από τα λάστιχα του αυτοκινήτου χρησιμοποιώντας μια εξελιγμένη συσκευή, που άνοιγε τρύπα στη ρόδα όταν το αυτοκίνητο ανέπτυσσε ταχύτητα. Η διαταγή δόθηκε προσωπικά από τον Ντμίτρι Τροφίμοβιτς Σεπίλοφ, υπουργό Εξωτερικών της ΕΣΣΔ, σαν αντίδραση σε άρθρο που δημοσίευσε ο Καμί τον Μάρτιο του 1957 στο γαλλικό περιοδικό "Franc-tireur" κατηγορώντας τον για τα γεγονότα της Ουγγαρίας».
Πράγματι. Ο Αλμπέρ Καμί είχε καταδικάσει την απόφαση της Μόσχας να καταστείλει με σοβιετικά στρατεύματα την εξέγερση των Ούγγρων την άνοιξη του 1956. Και είχε βαφτίσει την εισβολή «οι σφαγές του Σεπίλοφ». Η σύγκρουση του ρομαντικού, αντιεξουσιαστή συγγραφέα και διανοητή με την κομμουνιστική ορθοδοξία είχε και συνέχεια. Ενάμιση χρόνο αργότερα στάθηκε δημόσια στο πλευρό του διωγμένου από τον Στάλιν Ρώσου νομπελίστα Μπόρις Πάστερνακ, προκαλώντας και πάλι την οργή της Μόσχας.
Αρκούσαν τα παραπάνω για να οργανωθεί μια δολοφονία; Σύμφωνα με την «Corierra della Sera», περίσσευαν. «Η ΕΣΣΔ είχε αρκετούς λόγους για να διατάξει τη δολοφονία του Καμί με το γνωστό επαγγελματικό στιλ των πρακτόρων της KGB», γράφει η εφημερίδα. Ηταν, άλλωστε, και καλομαθημένη εκείνη την εποχή η Μόσχα. Η ευρωπαϊκή και δη η γαλλική Αριστερά εξακολουθούσαν να είναι δεμένες χειροπόδαρα στο σταλινισμό.
Αντιδράσεις
Οπως είναι λογικό, το δημοσίευμα της «Corriere della Sera» προκάλεσε σχόλια και αντιδράσεις. Ο βρετανικός «Observer» κατέφυγε στα φώτα του Ολιβιέ Τοντ, βιογράφου του Αλμπέρ Καμί («Albert Camus: Une Vie»), που είχε κάνει τεράστια έρευνα στα σοβιετικά αρχεία.
Δήλωσε, όμως, πως δεν είχε βρει κανένα στοιχείο που να συνδέει τη Μόσχα με το θάνατο του συγγραφέα. «Τίποτα σχετικό με τη δράση της KGB και των διαδόχων της δεν θα με εξέπληττε. Αλλά αυτή η θεωρία για δολοφονία του Καμί με άφησε εμβρόντητο. Θα έπρεπε να αναρωτηθούμε ποιους συμφέρει και γιατί». Και πρόσθεσε: «Είναι ενδιαφέρον και αστείο αλλά είναι και αλήθεια ότι τα ντοκουμέντα της KGB αποδεικνύουν ότι οι Σοβιετικοί πολύ συχνά χρησιμοποιούσαν τους Τσέχους για τις βρόμικες δουλειές τους. Αλλά, παρ' ότι δεν μπορώ να αποκλείσω εντελώς τη δολοφονία του Καμί, δεν πιστεύω ότι είναι αλήθεια».
Να θυμίσουμε, πάντως, ότι στην τσέπη του 46χρονου Αλμπέρ Καμί, που ανασύρθηκε νεκρός από τα συντρίμμια του αυτοκινήτου, ενός νευρικού Facel Vega, βρέθηκε ένα αχρησιμοποίητο εισιτήριο τρένου Προβηγκία-Παρίσι. Αντί να επιστρέψει από τις χριστουγεννιάτικες διακοπές του με το τρένο συνοδεύοντας τη γυναίκα του Φράνσιν και τα δίδυμα παιδιά τους, δέχτηκε την πρόταση του Μισέλ Γκαλιμάρ να πάνε οδικώς.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου