Κόντρα μυστικών υπηρεσιών

Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΤΖΑΒΑΡΑ

Μπορεί κανείς ποτέ να μη μάθει την αλήθεια, αλλά ένας μεγάλος προβληματισμός αιωρείται, εκεί ακριβώς που ξετυλίγεται και το κουβάρι των αλληλοκατηγοριών μεταξύ ΗΠΑ και Πακιστάν για το ρόλο των πακιστανικών υπηρεσιών πληροφοριών και τις τυχόν σχέσεις τους με εξτρεμιστικά ισλαμικά δίκτυα και οργανώσεις όπως η Αλ Κάιντα ή οι Ταλιμπάν.

Οι Μυστικές Υπηρεσίες του Πακιστανικού Στρατού (Inter-Services Intelligence Agency-ISI) περιλαμβάνονται, σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν πρόσφατα μέσω WikiLeaks, σε μια λίστα με τα 60 διεθνή δίκτυα εξτρεμιστών, μαζί με τις μυστικές υπηρεσίες του Ιράν. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι ανακριτές στο Γκουαντάναμο είχαν λάβει οδηγίες να εξετάζουν ενδεχόμενη συμμετοχή σε αυτές των υπόπτων που ανέκριναν.

Στην πράξη, CIA και ISI συνεργάστηκαν στενά μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου προκειμένου να εντοπιστούν μέλη της Αλ Κάιντα που μπορεί να είχαν αναζητήσει καταφύγιο στο Πακιστάν. Ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι εμφανίζονταν συχνά καχύποπτοι έναντι του κινδύνου μέλη των ISI να είχαν σχέση ή και να στήριζαν εξτρεμιστές, παρά το γεγονός ότι δημοσίως οι δύο χώρες προέβαλλαν τη συνεργασία τους στην εκστρατεία για την αντιμετώπιση εξτρεμιστικών δικτύων.

Οι σχέσεις των δύο υπηρεσιών επιδεινώθηκαν δραματικά φέτος όταν Αμερικανός συνεργάτης της CIA σκότωσε δύο Πακιστανούς τους οποίους κατηγόρησε στη συνέχεια ότι του επιτέθηκαν για να τον ληστέψουν. Ακολούθως οι ISI διαμαρτύρονταν επανειλημμένως για πλήγματα των Αμερικανών κατά μήκος της μεθορίου με το Αφγανιστάν, όπως και για την παρουσία πρακτόρων της CIA στο Πακιστάν, συχνά εν αγνοία των Αρχών.

Μετά την επιχείρηση εξόντωσης του Μπιν Λάντεν, ο αρχηγός της CIA, Λίον Πανέτα, φέρεται να ανέφερε στο αμερικανικό Κογκρέσο, κατά τη διάρκεια κεκλεισμένων των θυρών ενημέρωσης, ότι οι πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες πρέπει είτε να γνώριζαν το κρησφύγετο του αρχηγού της Αλ Κάιντα είτε να είναι ανίκανες.

Ομως οι αιωρούμενες υποψίες για σχέσεις των ISI με εξτρεμιστικά ισλαμικά δίκτυα μας γυρίζουν πίσω στη δεκαετία του 1980, όταν το Πακιστάν -μαζί με τις ΗΠΑ- υποστήριζε την «αφγανική τζιχάντ» εναντίον της σοβιετικής κατοχής στο γειτονικό Αφγανιστάν. Τις τελευταίες μέρες, πολλές ήταν οι φωνές αναλυτών που ακούστηκαν για το ότι η χώρα έχει ίσως ανάγκη τους διοικητές των μαχητών αυτών, που τους βλέπει ως εν δυνάμει συμμάχους τους όταν αποσυρθούν οι Αμερικανοί.

Η τζιχάντ και των σοβιετικών

Η πολυετής τζιχάντ εναντίον των σοβιετικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν θεωρείται πολύ πιθανό να δημιούργησε συμμαχίες ανάμεσα σε ισλαμικές οργανώσεις της περιοχής και τις πακιστανικές υπηρεσίες, κυρίως τις στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες (ISI). Αυτοί οι δεσμοί, στο βαθμό που δημιουργήθηκαν, δεν διερράγησαν ποτέ μετά τις γεωστρατηγικές και πολιτικές μεταβολές που έφεραν οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.

Λίγο μετά τις επιθέσεις στη Νέα Υόρκη, ο τότε πρόεδρος του Πακιστάν, Περβέζ Μουσάραφ, έστειλε τον αρχηγό των ISI, υποστράτηγο Μαχμούντ Αχμάντ, στο Αφγανιστάν για να πιέσει τον ηγέτη των Ταλιμπάν, μουλά Ομάρ, και να παραδώσει τον Μπιν Λάντεν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, φημολογείται ότι ο αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών έκανε ακριβώς το αντίθετο. Ο Μουσάραφ απομάκρυνε τον Αχμάντ από τις ISI και έδωσε εντολή για τη στενή παρακολούθηση των εξτρεμιστών ισλαμιστών, γεγονός που δεν απέτρεψε την ανάπτυξη του δικτύου των Ταλιμπάν κάτω από τη μύτη τους.

Οι δυνάμεις ασφαλείας του Πακιστάν έχουν συλλάβει χιλιάδες χαμηλόβαθμα ή μεσαία στελέχη της Αλ Κάιντα, αλλά δεν κατόρθωσαν να διαλύσουν ή να εξουδετερώσουν το δίκτυο. Η Αλ Κάιντα διαθέτει σήμερα βάσεις στις περιοχές των φυλών, κυρίως στην επαρχία του βόρειου Ουαζιριστάν, όπου θεωρείται ότι εκπαιδεύονται εκατοντάδες ισλαμιστές, ορισμένοι προερχόμενοι από ευρωπαϊκές χώρες. Το Πακιστάν έχει αρνηθεί να πλήξει τέτοιες βάσεις σε αυτές τις περιοχές, παρά το γεγονός ότι έχει κινηθεί εναντίον εξτρεμιστών σε άλλες περιοχές της χώρας. Σύμφωνα με αναλυτές, το Ισλαμαμπάντ ενισχύει τους δεσμούς με τους Αφγανούς Ταλιμπάν, θεωρώντας ότι αντιμετωπίζουν έναν κοινό εχθρό και ελπίζει ότι αυτοί θα αποδειχθούν στρατηγικό χαρτί εναντίον της αυξανόμενης επιρροής της Ινδίας στην Καμπούλ.

Κάποιοι επίσης τονίζουν ότι συνεργασία με τον εχθρό του εχθρού σημαίνει επίσης υποστήριξη των φίλων των... φίλων. Στους κόλπους των Ταλιμπάν, το δίκτυο του Τζαλαλουντίν Χακάανι έχει στενούς δεσμούς με την Αλ Κάιντα. Κατ' επέκταση, οι ISI με τους ιστορικά στενούς δεσμούς με το δίκτυο μπορεί επίσης να έχουν στενή συνεργασία με την Αλ Κάιντα. Ισως κάπως έτσι να εξηγείται και η αμήχανη και διφορούμενη αντίδραση της κυβέρνησης του Πακιστάν στην αμερικανική επιχείρηση εξόντωσης του Μπιν Λάντεν.

(Πηγές: www.huffingtonpost.com, ΑΠΕ)