Νωρίτερα στην εφηβεία

SCIENCE ILLUSTRATED

Στα μέσα του 19ου αιώνα, η ηλικία των 17 ετών σηματοδοτούσε για τα κορίτσια την έναρξη της εμμηνόρροιας. Σήμερα αυτό συμβαίνει συνήθως στα 13 τους χρόνια. Επίσης το στήθος τους αρχίζει να αναπτύσσεται σε πολύ μικρότερη ηλικία. Την τελευταία δεκαπενταετία το στήθος των κοριτσιών αρχίζει να μεγαλώνει κατά μέσον όρο ένα χρόνο νωρίτερα, δηλαδή λίγο πριν από τη συμπλήρωση των 10 ετών. Αυτό καταδεικνύει έρευνα που διενεργήθηκε στη Δανία το 2009.

Και τα αγόρια εισέρχονται νωρίτερα στην εφηβεία, αν και με κάπως πιο αργούς ρυθμούς, όπως διαπιστώνουν όσοι ασχολούνται με χορωδίες νεαρών αγοριών. Ερευνα που διενεργήθηκε το 2007 σε δείγμα 463 αγοριών που μετείχαν σε χορωδίες στη Κοπεγχάγη, κατέδειξε την αλλαγή της χροιάς της φωνής τους κατά 4 μήνες νωρίτερα, συγκριτικά με το παρελθόν.

Αντίστοιχα είναι τα συμπεράσματα μελέτης που διεξήχθη στη Βουλγαρία το 2010. Οπως προέκυψε, ο χρόνος εισόδου στην εφηβεία των αγοριών έχει επισπευσθεί κατά ένα έτος (στα 12 χρόνια) συγκρίνοντας τον με τα δεδομένα των τελευταίων 30 ετών.

Η πρώιμη εφηβεία που μεσολαβεί μεταξύ της παιδικής ηλικίας και της ενηλικίωσης προβληματίζει τους ειδικούς. Και αυτό καθώς η επιτάχυνση της βιολογικής ανάπτυξης δεν συμβαδίζει με ανάλογη πνευματική και κοινωνική ωρίμανση. Ακριβώς αυτή η διαφορά ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα όταν ο νεαρός «ενήλικος» πρέπει να προσαρμόσει τη συμπεριφορά του σε κοινωνικές καταστάσεις με τελείως διαφορετικούς κανόνες παιχνιδιού από εκείνους της παιδικής ηλικίας, όπου οι αντιδράσεις απορρέουν συνήθως από τα συναισθήματα. 

Πάρα πολλές μελέτες έχουν καταδείξει ότι όσο νωρίτερα φτάνουν τα κορίτσια στην εφηβεία τόσο αυξάνεται και ο κίνδυνος εκδήλωσης κατάθλιψης και άγχους. Και για τα δύο φύλα η πρώιμη εφηβεία ενοχοποιείται συχνά για τη δημιουργία ροπής προς το κάπνισμα, την παραβατική συμπεριφορά καθώς και για την πρώιμη εκδήλωση επιθυμίας για σεξουαλικές επαφές.

Παιδιά που διατρέφονται καλά ή είναι παχύσαρκα αναπτύσσονται πιο γρήγορα σε σύγκριση με εκείνα που λαμβάνουν περιορισμένες θρεπτικές ουσίες. Οπως διαπιστώθηκε από αναλύσεις που διενήργησε το 2003 ομάδα επιστημόνων από το Βέλγιο, τη Δανία και τη Φιλανδία, στα παιδιά που έχουν μεγαλώσει σε περιβάλλον που διαθέτει οικονομική άνεση, οι μεταβολές της εφηβείας εκδηλώνονται νωρίτερα. Και το αντίθετο: στις υπό ανάπτυξη χώρες τα παιδιά εισέρχονται με καθυστέρηση στην εφηβεία.

Οπως η πρώιμη ήβη έχει κοινωνικές επιπτώσεις στη ζωή των εφήβων, έτσι και οι κοινωνικές συνθήκες είναι σημαντικές για την έναρξη της εφηβείας. Ηδη πριν από δέκα χρόνια ο Τζέι Μπέλσκι του πανεπιστημίου της Πενσυλβανίας είχε διαπιστώσει ότι παιδιά που μεγαλώνουν σε προβληματικές οικογένειες εκδήλωναν σεξουαλική ωρίμανση νωρίτερα από τα υπόλοιπα.

Οσο περισσότερες μελέτες γίνονται για την πρώιμη εφηβεία, τόσο περισσότερο συνειδητοποιούμε ότι αυτή η εξελικτική φάση στη ζωή του ανθρώπου επηρεάζεται με διαφορετικούς τρόπους από πολλούς παράγοντες. Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις ούτε μπορούμε να προβλέψουμε τι θα συμβεί στο μέλλον. Αν συνεχιστεί η ίδια τάση την επόμενη εκατονταετία, θεωρητικά μιλώντας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αλλαγή της φωνής στα αγόρια θα παρουσιαζόταν σε ηλικία 10 ετών ενώ τα κορίτσια θα αποκτούσαν στήθος πριν από την έναρξη του σχολείου. Κανείς δεν ξέρει πάντως σήμερα αν θα συμβεί κάτι τέτοιο στο μέλλον και ποιες επιπτώσεις θα έχει αυτή η εξέλιξη στη ζωή του ανθρώπου.