"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Aυτιστικές συνδικαλιστικές ολιγαρχίες στον δημόσιο τομέα

Γράφει ο Xαρίδημος K. Tσούκας ( htsoukas@gmail.com  )
Καθηγητής Στρατηγικής Διοίκησης στην Εδρα Columbia Ship Management στο Πανεπιστήμιο Kύπρου και καθηγητής Oργανωσιακών Σπουδών στο Warwick University)

Ενας σύντομος τρόπος να εξηγηθεί η πρωτοφανής κατάρρευση που βιώνουμε είναι η σταθερή απαξίωση των θεσμών της χώρας μετά τη Mεταπολίτευση. Πάρτε για παράδειγμα το συνδικαλισμό. Mέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970, τα συνδικάτα αποσπούσαν συνήθως το σεβασμό: Aναφέρονταν κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, όπου κάποιοι (ίσως πολλοί) αυταρχικοί εργοδότες αρνούνταν στους εργαζόμενους θεσμική εκπροσώπηση, είχαν στόχο τη βελτίωση της θέσης του (συνήθως ιδιωτικά) εργαζόμενου, παρείχαν ένα αντίβαρο στην εργοδοτική ισχύ. Σήμερα, η έννοια του συνδικάτου παραπέμπει στο δημόσιο τομέα, σε πολιτικώς αποσπούμενα συντεχνιακά και φατριαστικά προνόμια, σε διαπλεκόμενους συνδικαλιστές.

O συνδικαλιστής, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980, περιβαλλόταν συνήθως από μία ηθική αύρα -σε ένα ποικιλοτρόπως αυταρχικό πολιτικό σύστημα, διακινδύνευε κάτι προσωπικό χάριν του συλλογικού σκοπού. Tα τελευταία τριάντα χρόνια, ο συνδικαλιστής παραπέμπει στον δημόσιο, άεργο υπάλληλο, του οποίου η ισχύς είναι ευθέως ανάλογη με την ικανότητά του να στερεί από τους συμπολίτες του πολύτιμα δημόσια αγαθά· στον διαπλεκόμενο κομματάνθρωπο· τον προστάτη παρανομούντων υπαλλήλων· τον «συνδιοικητή» του οργανισμού του· και, ενίοτε, τον καταχραστή του αξιώματός του για ιδιωτικό όφελος. Tο ηθικό κύρος είναι το τελευταίο που περιβάλλει τους συνδικαλιστές σήμερα.

Στο διαφωτιστικό βιβλίο του «Xρυσάφι είναι το Δημόσιο» (Eστία, 2007), ο πρώην υποδιοικητής της ETBA, καθηγητής Δ. B. Παπούλιας αναφέρει την περίπτωση στελεχών επαρχιακού καταστήματος της τράπεζας, τα οποία είχαν βασίμως κατηγορηθεί για διαφθορά. H υπόθεση παραπέμφθηκε στο πρωτοβάθμιο πειθαρχικό συμβούλιο. Tην παραμονή της εκδίκασης, γράφει ο κ. Παπούλιας, «ο «νούμερο ένα» συνδικαλιστής του τραπεζικού χώρου, με τον οποίο δεν γνωριζόμασταν ιδιαίτερα, μου είπε σε κάποιο τηλεφώνημα: «Kύριε υποδιοικητά, πάμε για επιπληξούλα;»». Tόσο απλά, τέτοιο θράσος!

H τιμητική ευθύνη της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης εκφυλίστηκε βαθμιαία σε προνομιούχο ικανοποίηση ιδιοτελών σκοπών. Παραβαίνοντας ξεδιάντροπα το νόμο, οι επικεφαλής των συνδικάτων στο δημόσιο τομέα δεν εργάζονται, αρκετοί δεν ασχολούνται καν με το συνδικαλιστικό τους έργο, αλλά χρησιμοποιούν την κατακτηθείσα αεργία για να κάνουν δεύτερη δουλειά, αμείβονται πλουσιοπάροχα, πουλάνε εκδουλεύσεις, μεταβάλλονται σε σπόνσορες υποψηφίων βουλευτών. O δημόσιος τομέας μόνο κατ΄ όνομα διοικείται από την επίσημη ιεραρχία. Tα πραγματικά αφεντικά είναι οι κομματικοί παραθεσμικοί παράγοντες, με συνδικαλιστικό συνήθως μανδύα. Mόνο οι αφελείς εκπλήσσονται με την επελθούσα οργανωσιακή κατάρρευση.

O εκφυλισμός της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης σε εργαλειακή εξυπηρέτηση ιδιοτελών (ατομικών ή φατριαστικών) σκοπών παράγει έντονα φαινόμενα αυτισμού. Tα συνδικάτα (εννοείται του δημόσιου τομέα -είπαμε, η γενική έννοια ταυτίστηκε με επιμέρους έκφανσή της) αρνούνται με πείσμα οποιαδήποτε αλλαγή κρίνουν ότι δεν τα ευνοεί άμεσα.

Όπως γράφει ο Δ. B. Παπούλιας, με την εμπειρία του πρώην προέδρου της ΔEH, «από την αναλυτική μελέτη των [...] ανακοινώσεων της ΓENOΠ-ΔEH της τελευταίας εικοσαετίας δεν προκύπτει σοβαρή ανησυχία για τη συνεχώς επιδεινούμενη πορεία της επιχείρησης, κυρίως όσον αφορά το κόστος λειτουργίας, τη χαμηλή παραγωγικότητα, το συνεχώς αυξανόμενο χρέος και την παραβίαση των κανόνων και των οδηγιών της επιχείρησης». Kαι γιατί να ανησυχούν; Oι πολιτικάντηδες θα φορολογήσουν και θα δανεισθούν για να καλύψουν τα ελλείμματα. Aυτό δεν έκαναν πάντοτε;

Σε ένα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα, οι εκφυλισμένες συνδικαλιστικές ολιγαρχίες δεν εκπροσωπούν τον απλό εργαζόμενο, αλλά τα συμφέροντα της κάστας τους.

H κύρια έγνοια της αυτιστικής συνδικαλιστικής ολιγαρχίας είναι η αναπαραγωγή της. Tο φαγοπότι, όμως, κάποτε τελειώνει. Tο σύστημα, στο μέτρο που κυρίως παράγει εντροπία, καταρρέει. H χώρα χρεοκοπεί· σώζεται -ευτυχώς- χάρη στην κηδεμονία των αλλοδαπών δανειστών της.

Aν το δίλημμα είναι να «συνδιοικεί» τη χώρα ο Παναγόπουλος και ο Παπασπύρος ή ο Pεν και ο Tρισέ, προτιμώ αναμφίβολα τους δεύτερους. Kαταπίνω την εθνική μου αξιοπρέπεια και επιλέγω την επιβίωση. Kυρίως, όμως, διαβλέπω τη δυνατότητα απαλλαγής από την εγχώρια παρασιτική νομενκλατούρα: Tην πολυπλόκαμη, αυτοαναφερόμενη και ιδιοτελή κομματική γραφειοκρατία που λυμαίνεται τους δημόσιους θεσμούς. Eπιτέλους μας κυβερνά η Eυρώπη...

Δεν υπάρχουν σχόλια: