Ο ξεχασμένος Αμερικανός

Του Roger Cohen / The New York Times

Οι Ντογκάν ήταν μια ήσυχη οικογένεια, που δεν τραβούσε την προσοχή των γειτόνων της. Ο Αχμέτ Ντογκάν είχε έρθει στο Τρόι της Νέας Υόρκης από την Τουρκία, για να σπουδάσει Οικονομικά στο Rensselaer Polytechnic Institute.

Οι Ντογκάν δεν διασκέδαζαν πολύ, αλλά όταν γεννήθηκε ο μικρότερος γιος τους, Φουρκάν, το 1991, έκαναν ένα πάρτι κι ένας γείτονας θυμάται ότι ήπιαν εις υγείαν «του πρώτου Αμερικανού πολίτη της οικογένειας».

Ο Φουρκάν Ντογκάν έζησε μόνο δύο χρόνια στο Τρόι κι επέστρεψε με την οικογένειά του στην Τουρκία το 1993. Αλλά ήταν υπερήφανος για το αμερικανικό του διαβατήριο και ονειρευόταν να επιστρέψει, όταν θα τελείωνε την Ιατρική. Πέντε ισραηλινές σφαίρες –τουλάχιστον δύο απ’ αυτές στο κεφάλι– τελείωσαν αυτό το όνειρο, στις 31 Μαΐου. Ο Ντογκάν ήταν 19 χρονών.

Ο νεαρός Αμερικανός, που είχε μόλις τελειώσει το γυμνάσιο με εξαιρετικούς βαθμούς στην Καισάρεια της κεντρικής Τουρκίας, είχε δει μια αγγελία στο Διαδίκτυο που ζητούσε εθελοντές για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Η αγγελία της τουρκικής φιλανθρωπικής οργάνωσης Humanitarian Relief Foundation ή ΙΗΗ έγραφε ότι στόχος του ταξιδιού ήταν να δείξει ότι «το ισραηλινό εμπάργκο μπορεί να σπάσει νόμιμα».

Ο Ντογκάν ενδιαφερόταν ελάχιστα για την πολιτική, αλλά ανησυχούσε ως μέλλων γιατρός για τα δεινά των Παλαιστινίων και εν τέλει κληρώθηκε να πάει.

Αν και δεν έχει αποσαφηνιστεί πώς σκοτώθηκε –όπως και όλα όσα σχετίζονται με την επίθεση των Ισραηλινών στον στολίσκο για τη Γάζα– ο πατέρας του υποψιάζεται ότι μια βιντεοκάμερα του γιου του ήταν αυτή που προκάλεσε τους Ισραηλινούς κομάντος.

Οκέι, αρκετά· αυτή είναι η αρχή της ιστορίας που δεν έχετε διαβάσει για τη σύντομη ζωή του Φουρκάν Ντογκάν, ενός Αμερικανού πολίτη που σκοτώθηκε από τις ισραηλινές δυνάμεις σε διεθνή ύδατα, στο υπό τουρκική σημαία πλοίο «Μαβί Μαρμαρά».

Δεν αμφιβάλλω ότι αν ο νεκρός Αμερικανός ήταν η Χέντι Επστάιν από το Σεντ Λούις, επιζήσασα του Ολοκαυτώματος, ή ο Εντουαρντ Πεκ, πρώην Αμερικανός πρέσβης στη Μαυριτανία, θα είχαμε ακούσει πολύ περισσότερα. Δεν αμφιβάλλω επίσης ότι αν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά –αν, ας πούμε, ένοπλος Παλαιστίνιος είχε σκοτώσει έναν 19χρονο Αμερικανό φοιτητή, ονόματι Μάικλ Σάντλερ, ο οποίος βρέθηκε ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά Ισραηλινών και Παλαιστινίων στη Δυτική Οχθη– θα είχαμε κατακλυστεί από ιστορίες για το πρόσωπό του.

Αλλά σε πιάνει σύγκρυο από τον συνδυασμό Ισραηλινών κομάντος που πυροβολούν έναν Αμερικανό με περίεργο μουσουλμανικό όνομα και τα όσα προκαταβολικά ελέχθησαν από το Ισραήλ και τους οπαδούς του στις ΗΠΑ, οι οποίοι δεν ανέχονται την παραμικρή κριτική για το εβραϊκό κράτος.

Αυτό το σύγκρυο είναι κακό πράγμα. Ας κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να διαπιστώσουμε πώς πέθανε ο Ντογκάν – και τα άλλα οκτώ θύματα. Η Μέση Ανατολή απαιτεί πιο ανοιχτή συζήτηση και κατάρριψη των ταμπού. Τα σημαντικότερα θεσμικά όργανα των Εβραίων στην Αμερική πρέπει να ενθαρρύνουν μια ευρύτερη συζήτηση, αντί, όπως επισημαίνει ο Peter Beinart σε άρθρο του στο The New York Review of Books, να δοκιμάζουν «τον φιλελευθερισμό τους στην πόρτα του σιωνισμού».

Ας δούμε ότι, χωρίς την κατακραυγή που προκάλεσε αυτή η υπόθεση, η κυβέρνηση Ομπάμα δεν θα μπορούσε να αμφισβητήσει την επιβεβλημένη από το Ισραήλ ασφυξία της Γάζας και το Ισραήλ θα συνέχιζε τον αποκλεισμό που τώρα έχει χαλαρώσει.

Οπως δείχνει το συγκεκριμένο περιστατικό, το Ισραήλ δεν πρόκειται να αλλάξει τακτική αν οι φίλοι του δεν υψώσουν τη φωνή της κριτικής τους. Είναι καιρός για το εβραϊκό κατεστημένο της Αμερικής να επανεξετάσει τη θέση του ή να διακινδυνεύσει να χάσει πολλούς νέους Εβραίους, οι οποίοι προβληματίζονται με την πορεία του Ισραήλ.

Ελπίζω ότι όλα τα μέλη του Κογκρέσου διάβασαν το άρθρο του Beinart. Επικοινώνησα με το γραφείο του γερουσιαστή Πολ Τόνκο, ο οποίος εκπροσωπεί την περιοχή του Τρόι, για να ρωτήσω σχετικά με τον Ντογκάν. Ο εκπρόσωπός του μου απάντησε ότι ο κ. Τόνκο δεν έχει να κάνει κάποιο σχόλιο, αλλά και κανείς στο Κογκρέσο δεν είπε τίποτα για τον θάνατο αυτού του Αμερικανού.

Επικοινώνησα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όπου ένας αξιωματούχος μού είπε ότι ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Τουρκία πρόσφερε βοήθεια στην οικογένεια Ντογκάν. (Διέψευσε επίσης τις πληροφορίες ότι οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να εντάξουν την ΙΗΗ στη λίστα με τις τρομοκρατικές οργανώσεις.)

Οποιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια, περιλαμβανομένης μιας ενδεχόμενης έρευνας του θανάτου του Ντογκάν από το FBI, θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των ανακρίσεων που διεξάγονται υπό την καθοδήγηση ενός συνταξιούχου δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ισραήλ, με τη συμμετοχή δύο ξένων παρατηρητών. Η οικογένεια Ντογκάν θα μπορούσε να ζητήσει τη συνδρομή του FBI.

Φαίνεται όμως ότι δεν έχει ψευδαισθήσεις. Ο καθηγητής Ντογκάν, ο οποίος διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Καισάρειας, δήλωσε στη Wall Street Journal ότι αναρωτιέται ποια θα ήταν η αμερικανική ανταπόκριση αν ο γιος του ήταν χριστιανός κάτοικος των ΗΠΑ. Εχοντας ζήσει στις ΗΠΑ, είπε, «ξέρω πώς αντιδρούν οι άνθρωποι στην Αμερική όταν η γάτα τους έχει σκαρφαλώσει στο δέντρο και δεν μπορεί να κατέβει».

Ωστόσο, είναι διαφορετικό όταν ένας Αμερικανός μουσουλμάνος εγκλωβίζεται από ισραηλινά πυρά.