"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟΥ ʼ74: ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗ
Καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Η 20ή Ιουλίου του 1974 συνηθίζουμε να λέμε πως αποτελεί την τραυματική εμπειρία και τη συλλογική ενοχή των απανταχού Ελλήνων. Αυτό είναι μια αναμφισβήτητη πραγματικότητα, που επηρεάζει τη συνολική πορεία των δύο κρατών του Ελληνισμού, τη συμπεριφορά των κυβερνώντων και την πολιτική κουλτούρα των Ελλήνων.

Όσο κι αν επιχειρείται να εφαρμοστεί μια πολιτική στρουθοκαμηλικού κουκουλώματος, η πληγή δεν κλείνει, οι επιπτώσεις εκδηλώνονται παντού, έστω κι αν δεν είναι διά γυμνού οφθαλμού ως προς τα αίτιά τους πάντοτε ορατές. Όμως πέραν της ψυχοκοινωνικής διάστασης του προβλήματος, οι πραγματικότητες που αφορούν τις τομές και τις μεταβολές που επέφερε ο «Αττίλας» στην ιστορία και στη γεωπολιτική του χώρου της Κύπρου και της Ελλάδος είναι απολύτως εμφανείς και σταθερά κλιμακούμενες. Τούτο γιατί η τουρκική εισβολή δεν είναι ένα απλό γεγονός που συνέβη εν είδει επεισοδίου, υπό την έννοια της απρόβλεπτης, τυχαίας πολεμικής σύγκρουσης. Αντιθέτως, το γεγονός εντάσσεται σε μια συνολική στρατηγική τουρκικού παράγοντα που στόχευε στη βίαιη ανατροπή της ιστορίας και της γεωπολιτικής της Κύπρου και της νοτιοανατολικής λεκάνης της Μεσογείου και στην εγκαθίδρυση ενός νέου γεωπολιτικού πλαισίου που θα έδινε προβάδισμα στην Τουρκία, στον περιφερειακό και ευρύτερο συσχετισμό δύναμης και ισχύος.

Αυτό που βιώνουμε σήμερα, με την Τουρκία να αναδεικνύεται σταδιακά και σταθερά σε ηγεμονική δύναμη, όχι μόνο περιφερειακών αλλά και παγκοσμίων διαστάσεων, όπως το υποδεικνύει το δόγμα Νταβούτογλου, έλκει την καταγωγή του από τις ανατροπές του 1974. Το 1974 ήταν ένα τουρκικό ορόσημο που σχεδιάστηκε σχεδόν δύο δεκαετίες πριν. Ήδη από τη δεκαετία του ʼ50, όταν η Τουρκία ήταν γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά, και κυρίως από πλευράς διεθνούς εικόνας, σε σαφώς υποδεέστερη θέση από την Ελλάδα, οι Τούρκοι, πρωθυπουργεύοντος του Αντνάν Μεντερές, σχεδίασαν τον «Αττίλα». Το 1956 συνεστήθη μυστική επιτροπή υπό τον συνταγματολόγο Νιχάτ Ερίμ, με στόχο την εκπόνηση σχεδίου διχοτόμησης της Κύπρου, πράγμα που έγινε. Το σχέδιο έφερε την επωνυμία «Αττίλας». Τότε διεξήγετο ένοπλος απελευθερωτικός, αντιαποικιακός αγώνας των Ελλήνων της Κύπρου με στόχο την Αυτοδιάθεση - ΕΝΩΣΗ. Επρόκειτο για ένα αίτημα με μεγάλη διεθνή απήχηση και νομιμοποίηση, αφού το αίτημα της αυτοδιάθεσης και της αρχής «one man one vote» εφαρμόζεται ως αρχή του ΟΗΕ, και μάλιστα ως jus cogens, σε όλες τις αποικιοκρατούμενες περιοχές του κόσμου.

Η Κύπρος απετέλεσε τη μεγάλη εξαίρεση παγκοσμίως, καθώς ενώ ήταν αποικία και είχε το 82% του πληθυσμού της Έλληνες, δεν μπόρεσε να ασκήσει το δημοκρατικό δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Οδηγήθηκε «εκούσα άκουσα» στην πολιτειακή, δηλαδή συνταγματική και πολιτική, ανωμαλία της «Ζυρίχης», που προνοούσε μέσα από τις δομές του συστήματος εγκαθίδρυσης της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας την παραβίαση της δημοκρατικής αρχής για το σύνολο του πληθυσμού και την υιοθέτηση αντ' αυτής ενός δικοινοτικού συστήματος λειτουργίας του κράτους. Το σύστημα αυτό δεν μπορούσε να λειτουργήσει διότι, πέραν των δομικών αδιεξόδων που ούτως ή άλλως εμφιλοχωρούσαν, το εξωτερικό πολιτικό κέντρο της Τουρκίας, που ήταν και «εγγυήτρια» δύναμη του νέου κράτους, καθοδηγούσε τους Τουρκοκυπρίους μεθοδικά και προγραμματισμένα στην κατάρρευση της κρατικής δομής.

Το 1974 ήρθε ως συνέχεια του τουρκικού σχεδιασμού ανατροπής της γεωπολιτικής και ιστορικής υπεροχής του Ελληνισμού στην Κύπρο, που ευνοήθηκε τόσο από τις πρόνοιες της «Ζυρίχης» όσο και από τις εγκληματικές ενέργειες Ελλήνων εν Ελλάδι και εν Κύπρω. Το πραξικόπημα ήταν αναμφισβήτητα μια εγκληματική πράξη αφροσύνης της χούντας των Αθηνών και των εν Κύπρω συνεργατών της, δεν παύει όμως να αποτελεί μια καλοδεχούμενη αφορμή που επέτρεψε στην Τουρκία να «νομιμοποιήσει» υφιστάμενα επεκτατικά σχέδια εναντίον της Κύπρου και της Ελλάδας.

Σήμερα, 36 χρόνια μετά, διαπιστώνουμε πως έχουν γίνει μερικά βήματα μπροστά, όπως είναι η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, και πολλά πίσω, όπως είναι η γεωπολιτική και γεωστρατηγική διεθνής αναβάθμιση της Τουρκίας, η οποία εμπεδώνει σήμερα κατά τρόπο επικίνδυνα αξιόπιστο την αναθεωρητική της πολιτική έναντι της Ελλάδος στο Αιγαίο και όχι μόνο. Η Ελλάδα πρέπει και μπορεί να ανακτήσει την αξιοπιστία της, που θα έχει όμως ως αφετηρία την αποκατάσταση της διεθνούς νομιμότητας, δηλαδή της ελευθερίας και της δημοκρατίας, της αξιοπρέπειας και του πολιτισμού στο νησί του Παλληκαρίδη και του Αυξεντίου, του Ευαγόρα και του Ονήσιλου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: