Του Ρούσσου Βρανά
rvranas@otenet.gr
Αν η βία είναι αρρώστια, τότε υπάρχει ένας που ίσως έχει βρει τη θεραπεία της: ο επιδημιολόγος Ρίτσαρντ Ουίλκινσον. Σύμφωνα με τις έρευνές του, αυτό που διαβρώνει την ψυχική υγεία των κοινωνιών είναι οι ανισότητες.
Ύστερα από δεκαετίες ερευνών, ο βρετανός επιστήμονας ισχυρίζεται πως ανακάλυψε γιατί μερικές κοινωνίες είναι πιο υγιείς από άλλες: δεν είναι επειδή είναι πλουσιότερες, αλλά επειδή μοιράζουν τον πλούτο τους πιο ισότιμα στα μέλη τους. Γι΄ αυτό οι άνθρωποί τους μακροημερεύουν και ζουν ευτυχέστερες και υγιέστερες ζωές. «Οι άνθρωποι σήμερα δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το μέγεθος που έχουν πάρει τα κοινωνικά προβλήματα», λέει ο Ουίλκινσον. «Νιώθουν ότι, παρά την υλική πρόοδο, κάτι δεν πηγαίνει καλά. Άλλοι ρίχνουν το φταίξιμο στους γονείς κι άλλοι στους δασκάλους. Όμως, εδώ και εκατοντάδες χρόνια, οι άνθρωποι πάντα πίστευαν ότι οι ανισότητες διαβρώνουν τις κοινωνίες. Και σήμερα αυτή η πεποίθηση επιβεβαιώνεται από τα δεδομένα».
Οι έρευνες του επιδημιολόγου για την εγκληματικότητα διαπιστώνουν τη διαβρωτική επίδραση των ανισοτήτων. Αν ζει κανείς σε μια άνιση κοινωνία, ο τρόπος που αντιλαμβάνεται τις ανθρώπινες σχέσεις είναι διαφορετικός. «Συνάντησα έναν ψυχίατρο σε σωφρονιστικό ίδρυμα που πέρασε 25 χρόνια συζητώντας με πολύ βίαιους ανθρώπους», λέει ο Ουίλκινσον. «Και μου είπε πως δεν έχει δει μέχρι τώρα ούτε μια βίαιη πράξη που να μην οφειλόταν σε ανθρώπους που ένιωθαν εξευτελισμένοι, ταπεινωμένοι, χωρίς πρόσωπο. Αυτά είναι τα αίτια της βίας. Και είναι αυτά τόσο πιο έντονα όσο είναι πιο βαθιές οι ανισότητες και πιο αδυσώπητοι οι ανταγωνισμοί για μια δικαιότερη θέση στην κοινωνία». Οι ψυχολογικές παρενέργειες των ανισοτήτων επηρεάζουν την ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων. Οι «θεραπευτικές» μέθοδοι της σκληρής αστυνόμευσης και της μηδενικής ανοχής αποτυχαίνουν, επειδή αγνοούν την «κοινωνική παραγωγή της εγκληματικότητας» για την οποία μιλούσε ο Φουκό.
Το παράδειγμα του Μεντεγίν είναι χαρακτηριστικό. Μια φορά κι έναν καιρό, στη μακρινή Κολομβία, το Μεντεγίν ήταν η πιο επικίνδυνη πολιτεία του κόσμου. Ήταν η παγκόσμια πρωτεύουσα της κοκαΐνης και η περίπτωσή της θεωρούνταν αθεράπευτη. Στις φτωχογειτονιές της γίνονταν χιλιάδες φόνοι κάθε χρόνο (τόσοι που αναλογούσαν 381 σε κάθε εκατό χιλιάδες κατοίκους). Ώσπου, πριν από έξι χρόνια, ανέλαβε δήμαρχος ένας νέος, ανεξάρτητος και ορεξάτος άνθρωπος, ο Σέρζιο Φαχάρντο. Με μια ομάδα φωτισμένων συνεργατών, άνοιξε έναν μεγάλο αυτοκινητόδρομο που ένωσε τις φτωχογειτονιές με το κέντρο της πόλης, έφτιαξε δεκάδες βιβλιοθήκες και σχολεία και πήρε τις πλατείες όπου έκαναν τα αλισβερίσια τους οι έμποροι ναρκωτικών και τις γέμισε με χαρούμενα παιδιά.
Στο Μεντεγίν αναλογούν σήμερα πια μόλις 29 φόνοι τον χρόνο σε κάθε εκατό χιλιάδες κατοίκους. Στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές, ο δήμαρχος χτίζει τα πιο λαμπρά κτίρια. Και στην πρόσοψή τους κρεμάει μια επιγραφή που γράφει: «Εδώ πηγαίνουν οι φόροι σας». Άλλοι, όμως, σε άλλες πολιτείες του κόσμου, βρίσκουν πολύ πιο εύκολο να στήνουν κρεμάλες, παρά να κρεμούν τέτοιες επιγραφές.
πηγη ΤΑ ΝΕΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου