Του DAVID E. SANGER / The New York Times
Από τους πρώτους μήνες της προεδρίας του, ο Μπαράκ Ομπάμα έδωσε μυστική διαταγή για κλιμάκωση των ηλεκτρονικών επιθέσεων εναντίον των υπολογιστικών συστημάτων που καθοδηγούν τις κυριότερες ιρανικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού πυρηνικών καυσίμων . Η απόφαση αυτή, την οποία βεβαιώνουν στελέχη του μυστικού προγράμματος, οδήγησε στον πρώτο, μεγάλης κλίμακας «πόλεμο» της Αμερικής στον κυβερνοχώρο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος αποφάσισε να κλιμακώσει τις ηλεκτρονικές επιθέσεις -οι οποίες είχαν ξεκινήσει επί προεδρίας Τζορτζ Μπους με την κωδική ονομασία «Ολυμπιακοί Αγώνες» - παρά το γεγονός ότι ένα στοιχείο του προγράμματος είχε διαρρεύσει, λόγω τεχνικού λάθους, το καλοκαίρι του 2010. Κάποιο σφάλμα των προγραμματιστών είχε ως συνέπεια η ηλεκτρονική επίθεση στο ιρανικό πυρηνικό εργοστάσιο της πόλης Νατάνζ να αποκαλυφθεί, μέσω Διαδικτύου, σε όλον τον κόσμο. Ειδικοί της Πληροφορικής σε θέματα ασφαλείας εντόπισαν τον ιό που είχαν αναπτύξει Αμερικανοί και Ισραηλινοί για να πλήξουν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και τον βάφτισαν «Stuxnet». Σε μια τεταμένη σύσκεψη στην περίφημη «Αίθουσα Διαχείρισης Κρίσεων» (Situation Room) του Λευκού Οίκου, λίγες μέρες μετά τη διαρροή του ιού, ο κ. Ομπάμα, ο αντιπρόεδρος Τζόζεφ Μπάιντεν και ο τότε διευθυντής της CIA Λίον Πανέτα κλήθηκαν να αποφασίσουν αν η πιο φιλόδοξη προσπάθεια αναχαίτισης του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος έπρεπε να θεωρείται εφεξής καμένο χαρτί.
«Μήπως πρέπει να πετάξουμε αυτό το πράγμα στα σκουπίδια;», αναρωτήθηκε ο κ. Ομπάμα, σύμφωνα με συμβούλους του σε θέματα εθνικής ασφαλείας, οι οποίοι βρίσκονταν στην αίθουσα. Οταν, όμως, άκουσε ότι δεν ήταν βέβαιο πόσα πράγματα γνώριζαν οι Ιρανοί και πείσθηκε ότι οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο συνέχιζαν να αποδιοργανώνουν τις πυρηνικές τους εγκαταστάσεις, ο Αμερικανός πρόεδρος αποφάσισε να συνεχιστεί το εγχείρημα. Τις επόμενες εβδομάδες, το εργοστάσιο της Νατάνζ επλήγη από δύο νεότερες εκδοχές του ιού. Το τελευταίο κύμα επιθέσεων, λίγες εβδομάδες μετά την ανίχνευση του Stuxnet, έθεσε προσωρινά εκτός λειτουργίας περίπου 1.000 από τις 5.000 ιρανικές συσκευές φυγοκέντρισης, που χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Το πρόγραμμα «Ολυμπιακοί Αγώνες» χρονολογείται στο 2006, όταν ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους δεν διέθετε παρά ελάχιστες ικανοποιητικές επιλογές έναντι του ιρανικού προβλήματος . Εκείνη την εποχή, οι Ευρωπαίοι εμφανίζονταν διχασμένοι όσον αφορά τις επιπτώσεις που θα υφίσταντο οι οικονομίες τους από ενδεχόμενες κυρώσεις στο Ιράν. Από την πλευρά τους, οι «ιέρακες» της κυβέρνησης Μπους, συμπεριλαμβανομένου του αντιπροέδρου Ντικ Τσέινι, πίεζαν τον πρόεδρο να προχωρήσει σε στρατιωτική επίθεση. Ωστόσο ο στρατηγός Τζέιμς Καρτράιτ, ο οποίος είχε δημιουργήσει μια μικρή ομάδα επιχειρήσεων στον κυβερνοχώρο στο πλαίσιο της Αμερικανικής Στρατηγικής Διεύθυνσης, έθεσε στο τραπέζι μια ριζικά καινούργια ιδέα: Να αποδιοργανώσουν το ιρανικό πρόγραμμα, αναπτύσσοντας το πιο εξελιγμένο κυβερνοόπλο που είχε σχεδιάσει ποτέ η Ουάσιγκτον.
Στην πορεία αυτού του προγράμματος, η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA) συνεργάστηκε με μια μυστική ομάδα Ισραηλινών ειδικών. Η ασυνήθιστα στενή συνεργασία με το Ισραήλ οφείλεται σε δύο παράγοντες: κατ’ αρχάς, η Μονάδα 8200, που αποτελεί τμήμα των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, διέθετε τεχνικές δυνατότητες εφάμιλλες με εκείνες της NSA. Κατά δεύτερον, οι Ισραηλινοί διέθεταν ζωτικής σημασίας πληροφορίες για τις εργασίες στη Νατάνζ.
Είναι πιθανό οι αμερικανικές επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο να μην περιοριστούν στο Ιράν. Ορισμένοι αξιωματούχοι διερωτώνται ήδη γιατί δεν αξιοποιούνται ανάλογα όπλα εναντίον της Βόρειας Κορέας. Αλλοι μιλούν για τη δυνατότητα να πληγούν στρατιωτικά προγράμματα της Κίνας, το καθεστώς Ασαντ στη Συρία και επιχειρήσεις της Αλ Κάιντα σε όλον τον κόσμο. Πάντως, ο Μπαράκ Ομπάμα προειδοποιεί για τους κινδύνους κατάχρησης του νέου όπλου. Πολλοί εκτιμούν ότι είναι μόνο θέμα χρόνου να γίνει στόχος ηλεκτρονικού πολέμου η ίδια η Αμερική, η χώρα που στηρίζει όσο καμία άλλη το στρατιωτικό της οπλοστάσιο σε συστήματα υπολογιστών.
Από τους πρώτους μήνες της προεδρίας του, ο Μπαράκ Ομπάμα έδωσε μυστική διαταγή για κλιμάκωση των ηλεκτρονικών επιθέσεων εναντίον των υπολογιστικών συστημάτων που καθοδηγούν τις κυριότερες ιρανικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού πυρηνικών καυσίμων . Η απόφαση αυτή, την οποία βεβαιώνουν στελέχη του μυστικού προγράμματος, οδήγησε στον πρώτο, μεγάλης κλίμακας «πόλεμο» της Αμερικής στον κυβερνοχώρο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος αποφάσισε να κλιμακώσει τις ηλεκτρονικές επιθέσεις -οι οποίες είχαν ξεκινήσει επί προεδρίας Τζορτζ Μπους με την κωδική ονομασία «Ολυμπιακοί Αγώνες» - παρά το γεγονός ότι ένα στοιχείο του προγράμματος είχε διαρρεύσει, λόγω τεχνικού λάθους, το καλοκαίρι του 2010. Κάποιο σφάλμα των προγραμματιστών είχε ως συνέπεια η ηλεκτρονική επίθεση στο ιρανικό πυρηνικό εργοστάσιο της πόλης Νατάνζ να αποκαλυφθεί, μέσω Διαδικτύου, σε όλον τον κόσμο. Ειδικοί της Πληροφορικής σε θέματα ασφαλείας εντόπισαν τον ιό που είχαν αναπτύξει Αμερικανοί και Ισραηλινοί για να πλήξουν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και τον βάφτισαν «Stuxnet». Σε μια τεταμένη σύσκεψη στην περίφημη «Αίθουσα Διαχείρισης Κρίσεων» (Situation Room) του Λευκού Οίκου, λίγες μέρες μετά τη διαρροή του ιού, ο κ. Ομπάμα, ο αντιπρόεδρος Τζόζεφ Μπάιντεν και ο τότε διευθυντής της CIA Λίον Πανέτα κλήθηκαν να αποφασίσουν αν η πιο φιλόδοξη προσπάθεια αναχαίτισης του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος έπρεπε να θεωρείται εφεξής καμένο χαρτί.
«Μήπως πρέπει να πετάξουμε αυτό το πράγμα στα σκουπίδια;», αναρωτήθηκε ο κ. Ομπάμα, σύμφωνα με συμβούλους του σε θέματα εθνικής ασφαλείας, οι οποίοι βρίσκονταν στην αίθουσα. Οταν, όμως, άκουσε ότι δεν ήταν βέβαιο πόσα πράγματα γνώριζαν οι Ιρανοί και πείσθηκε ότι οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο συνέχιζαν να αποδιοργανώνουν τις πυρηνικές τους εγκαταστάσεις, ο Αμερικανός πρόεδρος αποφάσισε να συνεχιστεί το εγχείρημα. Τις επόμενες εβδομάδες, το εργοστάσιο της Νατάνζ επλήγη από δύο νεότερες εκδοχές του ιού. Το τελευταίο κύμα επιθέσεων, λίγες εβδομάδες μετά την ανίχνευση του Stuxnet, έθεσε προσωρινά εκτός λειτουργίας περίπου 1.000 από τις 5.000 ιρανικές συσκευές φυγοκέντρισης, που χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Το πρόγραμμα «Ολυμπιακοί Αγώνες» χρονολογείται στο 2006, όταν ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους δεν διέθετε παρά ελάχιστες ικανοποιητικές επιλογές έναντι του ιρανικού προβλήματος . Εκείνη την εποχή, οι Ευρωπαίοι εμφανίζονταν διχασμένοι όσον αφορά τις επιπτώσεις που θα υφίσταντο οι οικονομίες τους από ενδεχόμενες κυρώσεις στο Ιράν. Από την πλευρά τους, οι «ιέρακες» της κυβέρνησης Μπους, συμπεριλαμβανομένου του αντιπροέδρου Ντικ Τσέινι, πίεζαν τον πρόεδρο να προχωρήσει σε στρατιωτική επίθεση. Ωστόσο ο στρατηγός Τζέιμς Καρτράιτ, ο οποίος είχε δημιουργήσει μια μικρή ομάδα επιχειρήσεων στον κυβερνοχώρο στο πλαίσιο της Αμερικανικής Στρατηγικής Διεύθυνσης, έθεσε στο τραπέζι μια ριζικά καινούργια ιδέα: Να αποδιοργανώσουν το ιρανικό πρόγραμμα, αναπτύσσοντας το πιο εξελιγμένο κυβερνοόπλο που είχε σχεδιάσει ποτέ η Ουάσιγκτον.
Στην πορεία αυτού του προγράμματος, η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA) συνεργάστηκε με μια μυστική ομάδα Ισραηλινών ειδικών. Η ασυνήθιστα στενή συνεργασία με το Ισραήλ οφείλεται σε δύο παράγοντες: κατ’ αρχάς, η Μονάδα 8200, που αποτελεί τμήμα των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, διέθετε τεχνικές δυνατότητες εφάμιλλες με εκείνες της NSA. Κατά δεύτερον, οι Ισραηλινοί διέθεταν ζωτικής σημασίας πληροφορίες για τις εργασίες στη Νατάνζ.
Είναι πιθανό οι αμερικανικές επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο να μην περιοριστούν στο Ιράν. Ορισμένοι αξιωματούχοι διερωτώνται ήδη γιατί δεν αξιοποιούνται ανάλογα όπλα εναντίον της Βόρειας Κορέας. Αλλοι μιλούν για τη δυνατότητα να πληγούν στρατιωτικά προγράμματα της Κίνας, το καθεστώς Ασαντ στη Συρία και επιχειρήσεις της Αλ Κάιντα σε όλον τον κόσμο. Πάντως, ο Μπαράκ Ομπάμα προειδοποιεί για τους κινδύνους κατάχρησης του νέου όπλου. Πολλοί εκτιμούν ότι είναι μόνο θέμα χρόνου να γίνει στόχος ηλεκτρονικού πολέμου η ίδια η Αμερική, η χώρα που στηρίζει όσο καμία άλλη το στρατιωτικό της οπλοστάσιο σε συστήματα υπολογιστών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου