ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Καλοκαίρι α λα τούρκα

Της ΠΟΠΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ

Με βουκολική ατμόσφαιρα, οι τουρκικές σαπουνόπερες που προβάλλονται από Mega και Antenna θυμίζουν ασπρόμαυρο ελληνικό σινεμά - τον Φυσσούν σε ρόλο σκληρού μεγαλοτσιφλικά -, αποτυπώνουν άριστα αυτό το παράδοξο κράμα της αυστηρής μουσουλμανικής παράδοσης που μοιάζει σαν να κρατά τον χρόνο ακίνητο και της σύγχρονης ζωής που διαμόρφωσε το μοντέλο του Ερντογάν για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας. Και το οποίο στον τομέα της τηλεοπτικής παραγωγής αποδείχθηκε χρυσοφόρο.

Τα σενάρια απίστευτα, αν μη τι άλλο για την εμπορική αξιοποίηση αυτού που αποτελεί την αδυναμία στην ανάπτυξη της Τουρκίας. Την καθήλωση της επαρχίας στις αναχρονιστικές, σκληρές παραδόσεις. Ωστόσο αυτό ακριβώς είναι που μετατρέπουν τις τουρκικές σαπουνόπερες σε αφορμή για ένα λαϊκό στόρι «αδύνατου έρωτα» ο οποίος, εν τέλει, φέρνει την ανατροπή και σε επίπεδο κοινωνικό.

Σε αυτή την κατηγορία ανήκει η σειρά «Sila» που προβάλλει το Mega. Ενα δακρύβρεχτο δράμα - ώς και τα άλογα κλαίνε - με ηρωίδα κόρη νέα και ωραία που γίνεται το θύμα σκληρού, καταχθόνιου πατρός, ο οποίος την πουλάει σε πλούσια οικογένεια όταν είναι μικρή και μετά με δόλο την παρασύρει στην επαρχία όπου γεννήθηκε και την προσφέρει θυσία στον πλούσιο αγά της περιοχής για να σωθεί ο γιος του που ερωτεύτηκε και κλέφτηκε με την αδελφή τού εν λόγω τσιφλικά-φύλαρχου.

«Γυναίκα για τη γυναίκα», «αίμα για το αίμα»; Κάπως έτσι είναι ο απάνθρωπος νόμος που όμως προσφέρεται για την πλοκή του δακρύβρεχτου ερωτικού δράματος. Στο τέλος η ωραία Sila θα εμπνεύσει τέτοιο έρωτα που θα γίνει αιτία για τις απαραίτητες κοινωνικές ανατροπές.

Για τον δυτικό κόσμο όλο αυτό είναι ένα εξωτικό, λαϊκό παραμύθι από εκείνα που κάνουν βορειοευρωπαίες μικροαστές να ονειρεύονται ταξίδια στην Ανατολή και παθιασμένους έρωτες με μελαχρινούς Ανατολίτες ενώ οι μεσανατολίτισσες μουσουλμάνες ριγούν κάτω από το τσαντόρ από την ελπίδα ότι ο έρωτας θα μαλακώσει την εξουσία του ανδρός και θα ζήσουν μέσα από αυτόν τη δική τους «κοινωνική επανάσταση».

Στο μεταξύ εμείς θα έχουμε ένα ολόκληρο καλοκαίρι να χαζέψουμε τον έρωτα «επαναστάτη» που θα γεννηθεί ανάμεσα στη Sila και τον ψηλό, μελαχρινό, με θεληματικό πιγούνι και υγρά μελιά μάτια - η απόλυτη βιπερνορική φαντασίωση - αγά που κατά βάθος είναι συναισθηματικός και κρύβει έναν καημό. Είχε σκοτωθεί στο παρελθόν ένας έρωτάς του, οπότε συγκινείται από τη Sila και προσπαθεί να κάνει τη ζωή της καλύτερη μέσα στη φυλακή του αρχοντικού του.

Οσο για τη σειρά «Asi» που προβάλλει σε χορταστικά επεισόδια ο Antenna, είναι μια α λα τούρκα «Περηφάνια και προκατάληψη» της Τζέιν Οστεν. Η μητέρα τής Asi είναι η τουρκάλα κ. Μπένετ που ψάχνει γαμπρό για τα κορίτσια της και τότε εμφανίζεται ο σκοτεινός, μυστηριώδης, πλούσιος που όμως κουβαλάει φοβερό μυστικό από το παρελθόν και θέλει να εκδικηθεί τον πατέρα της Asi. Αλλά έρχεται ο έρωτας που περιπλέκει τα πράγματα. Και εδώ αποτυπώνονται τα ήθη της τουρκικής επαρχίας αλλά σε πιο εξελιγμένη μορφή - πρόκειται για επαρχία πιο κοντά στα παράλια. Οι κόρες - αν και μόνο των μεγαλοτσιφλικάδων - σπουδάζουν και είναι ανεξάρτητες, πλην όμως πάντα αφοσιωμένες στην οικογένεια και πιστές στις παραδόσεις.

Μετά τις σαπουνόπερες με φόντο την κοσμοπολίτικη, χλιδάτη Κωνσταντινούπολη που αποδείχθηκαν η καλύτερη διαφήμιση για την ανάπτυξη ακόμη και του τουρισμού, το βουκολικό ντεκόρ με τη δέουσα χλιδή του επαρχιώτικου πλούτου και τον εξωτισμό των αγάδων-φύλαρχων διαφημίζει μια εξωραϊσμένη «άλλη Τουρκία» στην οποία η ανάπτυξη μπορεί να μην έχει φτάσει όμως οι σαπουνόπερες αφηγούνται το παραμύθι της. Και το αφηγούνται ιδανικά αφού με 5.000-15.000 δολάρια κόστος ανά επεισόδιο έχουν βρει τη συνταγή του τέλειου «λαϊκού προϊόντος» που μοσχοπουλιέται σε περισσότερες από 20 χώρες, αποφέροντας περισσότερα από 60 εκατομμύρια δολάρια κέρδος τη χρονιά.