Ηταν
5 Ιουνίου του 1947 όταν από το βήμα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ ο
υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζώρτζ Μάρσαλ, ανακοίνωνε τη χορήγηση
δωρεάν βοήθειας ύψους 13 δισ. δολαρίων στις κατεστραμμένες από τον
πόλεμο χώρες της Ευρώπης.
Στην Ελλάδα αναλογούσαν 706,7 εκατομμύρια δολάρια.
Η απόφαση αυτή αποσκοπούσε αφενός στην τόνωση των οικονομιών των χωρών της Ευρώπης (που με σημαντικά δάνεια χρηματοδότησαν έτσι τις κατεστραμμένες από τον πόλεμο αγορές τους) και αφετέρου, εξυπηρετούσε άμεσα την αμερικανική εξωτερική πολιτική, που επιθυμούσε να αποφευχθεί ο κίνδυνος να περιέλθουν οι χώρες αυτές, εξαιτίας ανέχειας, στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης.
Η
χορηγία της βοήθειας αυτής δεν έγινε με διμερείς διαδικασίες αλλά, με
όρους που τέθηκαν από την Ουάσιγκτον. Αυτοί περιελάμβαναν την καταστολή
των κομμουνιστικών απειλών και την έμμεση περιστολή της ανεξαρτησίας των
δικαιούχων κρατών, μιας και με όπλο το μπλοκάρισμα των πιστώσεων η
αμερικανική ηγεσία μπορούσε να πιέσει τις κυβερνήσεις σε περίπτωση που
αρνούνταν να ανταποκριθούν στις επιθυμίες της.
Τον Ιούλιο του 1947 ιδρύθηκε η «Επιτροπή για την Ευρωπαϊκή Οικονομική Συνεργασία» (OEEC), που αποσκοπούσε στη διαχείριση του Σχεδίου Μάρσαλ, ενώ το 1949 ακολούθησε η ίδρυση από τους Σοβιετικούς του «Συμβουλίου Αμοιβαίας Οικονομικής Βοήθειας (COMECON)3.
Πρώτοι παραλήπτες της βοήθειας που παρείχε το σχέδιο Μάρσαλ, ήταν οι χώρες που κατά τη γνώμη της αμερικανικής ηγεσίας κινδύνευαν άμεσα από την εξάπλωση του κομμουνισμού δηλαδή, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Ήδη την ίδια περίοδο, δηλαδή αμέσως μετά το τέλος του πολέμου, στην Ελλάδα, κομμουνιστές αντάρτες είχαν έρθει σε ένοπλη αντιπαράθεση ενάντια στην φιλομοναρχική κυβέρνηση η οποία υποστηριζόταν από τους Βρετανούς που διατηρούσαν σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις στην χώρα.
Στις 21 Φεβρουαρίου του 1947, όμως, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα διέκοπτε κάθε βοήθεια στην Ελλάδα, αδυνατώντας να επωμιστεί το βάρος. Η αμερικανική κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα, θεωρώντας ότι αν η Ελλάδα έπεφτε στα χέρια των κομμουνιστών, τότε όλη η Μέση Ανατολή και ένα μέρος της Βόρειας Αφρικής θα υπαγόταν στον έλεγχο της Μόσχας.
Ο
όρος "Σχέδιο Μάρσαλ" εδραιώθηκε ως μεταφορική έννοια, οποιουδήποτε
μεγάλης κλίμακας κρατικού προγράμματος, που έχει ως στόχο να λύσει ένα
κοινωνικό πρόβλημα. Χρησιμοποιείται κυρίως από τους Αμερικανούς
φιλελεύθερους όταν ζητούν ομοσπονδιακή οικονομική κάλυψη για να
διορθωθεί κάποια "αποτυχία" στον ιδιωτικό τομέα.
Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου