ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Γιατί η Γερμανία στο τέλος θα πληρώσει και θα σώσει το Ευρώ

Του EDUARDO PORTER /  The New York Times

Παρακολουθώντας τις δηλώσεις της Γερμανίας τις τελευταίες δύο εβδομάδες, θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει ότι το ευρώ έφθασε στο τέλος του. Ωστόσο, θα ήταν λάθος κάτι τέτοιο. Παρά τα «nein» του Βερολίνου σε κάθε σοβαρή πρόταση επίλυσης των προβλημάτων του ευρώ, γνωρίζει ότι στο τέλος πρέπει να υποχωρήσει και να ανοίξει το πορτοφόλι για να διασώσει το κοινό νόμισμα, ανεξάρτητα με το εάν ικανοποιηθούν οι όροι που θέτει η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ. 

Πρώτον, γιατί το ευρώ ευνοεί τη Γερμανία, 

Δεύτερον, γιατί οι δαπάνες διάσωσης είναι μάλλον χαμηλότερες από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι Γερμανοί και, 

Τρίτον, και πιο σημαντικό, γιατί το κόστος διάλυσης του ευρώ θα αποδειχθεί ανυπολόγιστα υψηλό για τη Γερμανία.

Η συγκεκριμένη χώρα από το 2009 και μετά αναπτύχθηκε ταχύτερα και εμφάνισε λιγότερη ανεργία από σχεδόν κάθε άλλη ανεπτυγμένη χώρα. Οι μισθοί αυξάνονται και οι εξαγωγές της έχουν δραστικά ανακάμψει, υπερβαίνοντας το ρεκόρ του 2008. Μεγάλο μέρος της επιτυχίας αυτής οφείλεται στο ευρώ. 

Και τι συμβαίνει με το κόστος μιας σωτηρίας του; 

Γερμανοί οικονομολόγοι διαδίδουν ότι ήδη έχει πληρώσει τεράστια ποσά η χώρα τους για τον σκοπό αυτό, ισχυριζόμενοι ότι η χώρα έχει διαθέσει στην Ελλάδα 29 φορές τη βοήθεια προς τη Γερμανία από το Σχέδιο Μάρσαλ. Ωστόσο, παραλείπουν το στοιχείο ότι αυτή η βοήθεια ήταν μικρό μέρος του Σχεδίου Μάρσαλ προς τη Γερμανία, γιατί το σημαντικότερο ήταν η παραγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους της χώρας.

Αν η διάσωση του ευρώ τελεσφορήσει, τα δισεκατομμύρια που έχει δώσει η Γερμανία θα τα ανακτήσει εν συνόλω. Ο Ουίλιαμ Κλάιν, οικονομολόγος του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Πίτερσον, εκτιμά πως συλλήβδην η κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών Ελλάδας, Ιρλανδίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας και Ιταλίας έως το 2015 φθάνει τα 1,6 τρισ. δολάρια. Με το 1/3 από το ΔΝΤ, η Γερμανία και άλλες πλούσιες χώρες θα συμμετάσχουν με τα υπόλοιπα, αλλά δεν θα τα χάσουν - μπορεί να κερδίσουν κιόλας. 

Μακροπρόθεσμα, όπως διατείνονται οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτός Γερμανίας, η διατήρηση της συνοχής του ευρώ απαιτεί μόνιμο μηχανισμό κοινής αντιμετώπισης κινδύνου - δηλαδή, τη μεταφορά πόρων από τον ισχυρό πυρήνα της Ευρωζώνης στα πιο αδύναμα μέλη της. Ενας τρόπος είναι η έκδοση «ευρωομολόγων» με κοινές εγγυήσεις από όλες τις χώρες και με αποτέλεσμα να φέρουν χαμηλότερο επιτόκιο από ό,τι χρεώνουν οι αγορές στην Ιταλία ή την Ισπανία.

Ο Κάι Κάρστενσεν, του Ινστιτούτου Ifo, εκτιμά πως με τα ευρωομόλογα θα εκτιναχθεί το ετήσιο κόστος δανεισμού της Γερμανίας κατά 1,9% του ΑΕΠ της -άνω των 60 δισ. δολαρίων- γιατί θα καταβάλει υψηλότερο επιτόκιο στα ομόλογά της από ό,τι σήμερα. Στην προσέγγιση του Ουίλιαμ Κλάιν, το κόστος δανεισμού χωρών με δανειοληπτική κατάταξη ΑΑΑ, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, θα ανέλθει κατά 0,35% επί του ΑΕΠ τους σε ετήσια βάση, ενώ τα οφέλη σαφώς και θα υπερσκελίσουν τις απώλειες. Λόγου χάριν, η Πορτογαλία θα εξοικονομήσει 1,9% του δικού της ΑΕΠ με τα χαμηλότερα επιτόκια, παρέχοντάς της τα απολύτως αναγκαία περιθώρια να αναπνεύσει.

Η Γερμανία, αντί να ξοδεύεται στο να συζητεί τόσο πολύ το κόστος διάσωσης της Ευρώπης, θα ήταν καλύτερο να ανοίξει τη δημόσια συζήτηση για το κόστος που θα συνεπαγόταν η εγκατάλειψη του ευρώ και η αποσάθρωση της Ευρωζώνης. Το κόστος αυτό είναι πολύ πιθανό να αποδεικνυόταν πολύ λιγότερο διαχειρίσιμο.