"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Η κυβέρνηση, ο Μπακούνιν και η θεωρία του χάους

Tου Γιωργου Mαντελα 

Στην κυβέρνηση, μολονότι δεν το παραδέχονται, είναι θαυμαστές του συστήματος που στην αναρχική ορολογία ονομάζεται «αυτοοργάνωση» ή αν προτιμάτε «αυτοδιεύθυνση». Λέγεται ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός, στις συσκέψεις του Μαξίμου, είναι αυτός που άθελά του μάλλον την ενθαρρύνει. 

Αυτό δεν θα ήταν απαραιτήτως κακό, αν εξελισσόταν «οργανωμένα» στο πλαίσιο μιας... τοπικής κομμούνας ή αν στο τέλος της κυβερνητικής σύσκεψης επιχειρείτο μια σύνθεση των αντίθετων απόψεων που ακούγονται, για να προκύψει κι ένα αποτέλεσμα. Συνήθως, όμως, οι παριστάμενοι υπουργοί αποχωρούν, έχοντας εντρυφήσει, πρακτικά, στη μεθοδολογία του Μπακούνιν, αλλά δεν έχουν καταστεί σοφότεροι ως προς το ακολουθούμενο μοντέλο διακυβέρνησης, αν κρίνει κανείς από τη διαστολή στις κόρες των οφθαλμών τους, όταν αποχωρούν από το Μέγαρο. Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση, η αναζήτηση αυτού του μοντέλου είναι το βασικό ζητούμενο. Γιατί ο Μπακούνιν, αποδεδειγμένα, μπορεί να περιμένει, η τρόικα, πάλι, όχι. Εν προκειμένω, τι σημαίνει πρακτικά αυτό;

Οτι κάπως έτσι φτάσαμε στο σημείο, για παράδειγμα, εν μέσω ύφεσης και με τα λουκέτα να «σφυρίζουν στον αέρα», καμία πλευρά, εργοδοτική κι εργατική, να μη γνωρίζει ποιο είναι στην πραγματικότητα το μοντέλο που διέπει τις μεταξύ τους σχέσεις. Αυτή η σχεδόν χαοτική αντίληψη των πραγμάτων, στο τέλος, αποβαίνει σε βάρος των εργαζομένων, αφού, όταν δεν ξέρεις τους όρους του παιχνιδιού, δεν ξέρεις και πώς να αμυνθείς.  

Το αποτέλεσμα είναι το γνωστό και το ζούμε καθημερινά. Πέφτεις θύμα των επιτήδειων, καθώς ο καθένας κάνει ό,τι θέλει, αφού συγκεκριμένο γράμμα του νόμου (σ.σ. ακόμα και σκληρό) δεν υπάρχει. Ο οποιοσδήποτε κάνει την οποιαδήποτε ερμηνεία τον συμφέρει και κατά περίπτωση τον βολεύει, χειροτερεύοντας την ούτως ή άλλως κακή κατάσταση στην αγορά. Κι ως συνήθως, σε αυτές τις περιπτώσεις, ο κανόνας «λέει» ότι ο αδύναμος είναι και ο απροστάτευτος της υπόθεσης. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Γενικότερα, η κυβέρνηση δείχνει μια απέχθεια στο να λαμβάνει ξεκάθαρες και συντεταγμένες αποφάσεις. Οποιες κι αν είναι αυτές, είτε συμφωνεί κανείς μαζί τους είτε διαφωνεί.  

Για παράδειγμα, ποιος μπορεί, «με το χέρι στο ευαγγέλιο», να πει σήμερα ότι γνωρίζει τι ακριβώς ισχύει με το καθεστώς που διέπει τα αυθαίρετα; Η αρμόδια υπουργός, όπως και η συνάδελφός της στο Εργασίας, έχει φροντίσει να μπερδέψει τους πάντες. 

Ωστόσο, η κοινωνία είναι έτοιμη να ακούσει ξεκάθαρες απόψεις. Η ίδια όμως είναι έτοιμη να τις πάρει; Ωρες - ώρες, η εντύπωση που δημιουργείται είναι πως όλος ο θόρυβος γίνεται για να μπερδευτεί ο κ. Παπακωνσταντίνου, παρά για να ξεμπερδευτεί ο κάτοχος του αυθαιρέτου ή ο απολυμένος ή ο οποιοσδήποτε άλλος θιγμένος. Μόνο που έτσι επανερχόμαστε στη γενεσιουργό αιτία όλων των παραπάνω: το χάος.

Δεν υπάρχουν σχόλια: